خدیجه احمدی اقدم؛ علی رضا مطلبی آذر؛ فریبرز زارع نهندی؛ غلامرضا گوهری
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بهینه‌سازی محیط کشت برای ریشه‌زایی ریز نمونههای پایه پیرودوارف گلابی در شرایط درون‌شیشه‌ای انجام شد. برای بررسی میزان ریشه‌زایی، ریز نمونه‌هایی به طول 2 سانتی‌متر به‌طور جداگانه در محیط کشت MS و ½ MS حاوی غلظتهای مختلف ایندول بوتیریک اسید (صفر، 5/0، 1 و 5/1 میلیگرم در لیتر) و پوتریسین (صفر، 25، 50 و 75 میلیگرم ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور بهینه‌سازی محیط کشت برای ریشه‌زایی ریز نمونههای پایه پیرودوارف گلابی در شرایط درون‌شیشه‌ای انجام شد. برای بررسی میزان ریشه‌زایی، ریز نمونه‌هایی به طول 2 سانتی‌متر به‌طور جداگانه در محیط کشت MS و ½ MS حاوی غلظتهای مختلف ایندول بوتیریک اسید (صفر، 5/0، 1 و 5/1 میلیگرم در لیتر) و پوتریسین (صفر، 25، 50 و 75 میلیگرم در لیتر) کشت گردیدند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین دادهها، درصد ریشه‌زایی و طول ریشه‌های باززایی شده در محیط کشت ½ MS به ترتیب 67/41 و 30/12 درصد بیشتر از محیط کشت MS بود. بررسی اثر ایندول بوتیریک اسید و پوتریسین بر ریشه‌زایی شاخساره‌های پیرودوارف نشان داد استفاده همزمان از این دو تنظیم‌کننده رشدی برای ریشه‌زایی ریزنمونههای درون‌شیشه‌ای ضروری می‌باشد و در محیط کشت فاقد تنظیم‌کننده رشد هیچ نوع ریشه‌زایی مشاهده نشد. در هر دو نوع محیط کشت (MS و ½ MS) بالاترین درصد ریشه‌زایی در تیمار 5/0 میلیگرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید و 25 میلیگرم در لیتر پوتریسین حاصل شد. میزان رشد شاخساره‌های کشت شده گلابی پیرودوارف در محیط کشت MS و ½ MS تقریباً مشابه بود با این حال در ترکیب 5/0 میلیگرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید و 25 میلیگرم در لیتر پوتریسین بالاترین رشد ثبت گردید. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، محیط کشت ½ MS همراه با 5/0 میلیگرم در لیتر ایندول بوتیریک اسید و 25 میلیگرم در لیتر پوتریسین، بهترین ترکیب تیماری برای دستیابی به حداکثر ریشه‌زایی در شاخساره‌های درون‌شیشه‌ای پایه پیرودوارف بود.
نوشین کاظمی؛ فریبرز زارع نهندی؛ علی اکبر حبشی؛ محمدرضا دادپور
چکیده
این پژوهش با هدف تولید نهال عاری از سه ویروس ACLSV (Apple chlorotic leafspot virus)، ASGV (Apple stem grooving virus) و ASPV (Apple stem pitting virus) در هفت رقم گلابی شامل ابته فتل، بیروتی، درگزی، کوشیا، لوئیزبون، ملینا و اسپادونا انجام شد. آزمایشها با ارزیابی اثربخشی دوره‌های گرمادرمانی شامل صفر، 7، 14 و 21 روز در دمای 38 درجه سانتی‌گراد و کشت مریستم انتهایی با اندازه کمتر ...
بیشتر
این پژوهش با هدف تولید نهال عاری از سه ویروس ACLSV (Apple chlorotic leafspot virus)، ASGV (Apple stem grooving virus) و ASPV (Apple stem pitting virus) در هفت رقم گلابی شامل ابته فتل، بیروتی، درگزی، کوشیا، لوئیزبون، ملینا و اسپادونا انجام شد. آزمایشها با ارزیابی اثربخشی دوره‌های گرمادرمانی شامل صفر، 7، 14 و 21 روز در دمای 38 درجه سانتی‌گراد و کشت مریستم انتهایی با اندازه کمتر از 2/0 میلی‌متر، بر میزان حذف ویروس از ریزنمونهها انجام شد. در ابتدا حضور ویروسهای مورد مطالعه در ریزنمونههای مادری با روش RT-PCR مورد ارزیابی قرار گرفت و به جز، نمونههای مادری رقمهای ابتهفتل و بیروتی که عاری از ویروس ASPVبودند، سایر ریزنمونهها به هر سه ویروس آلودگی داشتند. گرمادرمانی و کشت مریستم در شرایط درون شیشه‌ای انجام شد. ریزشاخههای حاصل از گرمادرمانی و کشت مریستم توسط RT-PCR برای هر سه ویروس مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج نشان داد میزان حذف سه ویروس ACLSV، ASGV و ASPV بهترتیب با درصدهای 63/26، 5/35 و 46/78 در رقمهای مختلف با یکدیگر متفاوت بود. بیشترین میزان عاری شدن از ویروس در رقم کوشیا و کمترین آن در رقم اسپادونا مشاهده شد. افزایش طول مدت گرمادرمانی رابطه مستقیم با افزایش درصد عاری سازی ریزنمونهها از هر سه ویروس مورد مطالعه داشت، اما از طرفی این افزایش دوره زمانی گرمادرمانی در 21 روز باعث کاهش رشد و تکثیر و حتی از بین رفتن ریزنمونهها شد. بنابراین 14 روز گرمادرمانی مؤثرترین تیمار جهت حذف آلودگی ویروسهایASGV ،ASPV و ACLSV بهترتیب با 4/61، 100 و 5/45 درصد از ریزنمونههای مورد مطالعه بود. در پایان آزمایش نمونه‌هایی که توسط RT-PCR سالم تشخیص داده شدند، تکثیر و ریشه‌دار شدند و در شرایط گلخانهای سازگار شدند.
علوم میوه
فاطمه زاهدزاده؛ فریبرز زارع نهندی؛ محمدرضا دادپور؛ علی رضا مطلبی آذر؛ سعیده علیزاده سالطه
چکیده
در این پژوهش اثر 5- آمینولولینیک اسید در پنج غلظت 0، 5/2، 5، 10 و 20 میلیگرم در لیتر در تعدیل تنش شوری (چهار سطح 0، 30، 60 و 90 میلیمولار) در ریزنمونههای سیب پایه بوداگوسکی نه، بررسی گردید و برخی خصوصیات بیوشیمیایی اندازهگیری شدند. شاخساره و کالوس بر روی محیط کشت قرار داده شدند و تغییرات فیتوشیمیایی با وجود یا عدم وجود 5- آمینولولینیک ...
بیشتر
در این پژوهش اثر 5- آمینولولینیک اسید در پنج غلظت 0، 5/2، 5، 10 و 20 میلیگرم در لیتر در تعدیل تنش شوری (چهار سطح 0، 30، 60 و 90 میلیمولار) در ریزنمونههای سیب پایه بوداگوسکی نه، بررسی گردید و برخی خصوصیات بیوشیمیایی اندازهگیری شدند. شاخساره و کالوس بر روی محیط کشت قرار داده شدند و تغییرات فیتوشیمیایی با وجود یا عدم وجود 5- آمینولولینیک اسید در شرایط تنش شوری اندازهگیری شدند. ریزنمونههای شاخساره و کالوس تیمار شده با 5- آمینو لوولینیک اسید (غلظت 5/2 تا 20 میکرومولار) کاهش در فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز و افزایش در فعالیت سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز را نشان دادند. بیشترین مقدار کلروفیل a وb ریزنمونههای شاخساره در غلظت 10 میکرومولار آمینولولینیک اسید مشاهده شد. همچنین تنش شوری نقش مؤثری در افزایش مقدار آنتوسیانین ریزنمونهها ایفا نمود و بیشترین مقدار آن در تنش شوری 90 میلیمولار بهدست آمد. افزایش شدت تنش شوری و غلظت 5- آمینو لوولینیک اسید (10-5/2 میکرومولار) در محیط کشت اثر افزایشی بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و فنول کل ریزنمونههای مورد مطالعه داشت. تنش شوری و آمینو لوولینیک اسید اثر همافزایی بر مقدار سنتز فلاونوئیدها نیز داشت.
سمیه نجارزاده؛ جابر پناهنده؛ سعیده علیزاده سالطه؛ فریبرز زارع نهندی
چکیده
نعناع فلفلی با نام علمیL. Mentha piperita از خانوادۀ Lamiaceae از جمله گیاهان دارویی و معطری است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی استفاده میشود. به‌منظور ارزیابی برخی شاخصهای فیزیولوژیکی و اسانس نعناع فلفلی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از تیمارهای اسید سالیسیلیک (0، 1/0، 1 میلیمولار) و پوتریسین (0، 1/0، 1 میلیمولار) در قالب ...
بیشتر
نعناع فلفلی با نام علمیL. Mentha piperita از خانوادۀ Lamiaceae از جمله گیاهان دارویی و معطری است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی استفاده میشود. به‌منظور ارزیابی برخی شاخصهای فیزیولوژیکی و اسانس نعناع فلفلی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از تیمارهای اسید سالیسیلیک (0، 1/0، 1 میلیمولار) و پوتریسین (0، 1/0، 1 میلیمولار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. همۀ صفات در دو چین ارزیابی شدند. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد که میانگین همۀ صفات (به‌جز نسبت سبزینۀ (کلروفیل) a/b، کاروتنوئید، آنتوسیانین و مواد جامد محلول) در چین اول به‌طور معنی‌داری بیشتر از چین دوم بودند. کاربرد غلظتهای مختلف اسید سالیسیلیک منجر به کاهش میزان سبزینۀ کل و a، کارتنوئید و آنتوسیانین شد. همچنین تیمارهای 1/0 و 1 میلیمولار اسید سالیسیلیک درصد اسانس شاخسارۀ نعناع فلفلی را در مقایسه با مصرف نکردن آن، 02/16و 91/32 درصد و نیز درصد اسانس برگ گیاه را نسبت به شاهد، 54/2 و 66/29 درصد افزایش داد. با افزایش مقادیر پوتریسین، عملکرد تر و خشک در واحد سطح، سبزینۀa ، سبزینۀ کل، کاروتنوئید و درصد اسانس برگ افزایش یافت. با به‌کارگیری 1 میلیمولار پوتریسین میزان آنتوسیانین و درصد اسانس برگ در مقایسه با شاهد به ترتیب 91/33 و 36/21 درصد افزایش یافت. افزون بر آن اثر متقابل دو عامل مورد بررسی روی عملکرد تر در واحد سطح، سبزینۀ a وb، سبزینۀ کل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، مواد جامد محلول و اثر متقابل سه عامل بر عملکرد خشک در واحد سطح، کاروتنوئید و مواد جامد محلول معنیدار بودند.
علوم سبزی
پریسا قدیمی گرکرودی؛ فریبرز زارع نهندی؛ علیرضا مطلبی آذر؛ جابر پناهنده؛ محمدرضا دادپور
چکیده
به‌منظور بررسی صفات مربوط به ریزغدهزایی درون شیشه‌ای در سیبزمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی‌ژیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونیکونازول، دو آزمایش جداگانه، هر یک در پنج تیمار 0، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلیگرم بر لیتر ماده و با چهار تکرار و در قالب طرح کامل تصادفی به اجرا درآمد. در این دو آزمایش صفات درصد ریزغدهزایی، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی صفات مربوط به ریزغدهزایی درون شیشه‌ای در سیبزمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی‌ژیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونیکونازول، دو آزمایش جداگانه، هر یک در پنج تیمار 0، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلیگرم بر لیتر ماده و با چهار تکرار و در قالب طرح کامل تصادفی به اجرا درآمد. در این دو آزمایش صفات درصد ریزغدهزایی، طول و قطر ریز‌غده‌ها، وزن تر ریز‌غده‌ها و شاخساره، طول جوانه‌های رشدیافته روی ریزغده، طول میان‌گره، شمار گره و برگ بررسی شدند. درصد ریزغدهزایی، طول، قطر و وزن تر ریز‌غده‌ها با افزایش میزان تریازول مصرفی افزایش پیدا کرد. طول جوانه‌های رشدیافته روی ریزغده با افزایش میزان تریازول‌ها کاهش یافت که ناشی از کاهش چشمگیر طول میان‌گره است. شمار گره‌ها و برگ‌ها نیز با افزایش غلظت آنتی ژیبرلین افزایش پیدا کرد. در شاخصهای مربوط به ریزغدهزایی گیاهان تیمارشده با پاکلوبوترازول و یونیکونازول، عملکرد بهتری نسبت به گیاهان شاهد داشتند که این امر می‌تواند نشان‌دهندۀ مؤثر بودن این مواد در ریزغدهزایی باشد. با توجه به یافته‌های اخیر به نظر می‌رسد استفاده از پاکلوبوترازول و یونیکونازول در افزایش ریزغدهزایی و اندازۀ ریز‌غده‌ها و کاهش رشد رویشی شاخساره در سیبزمینی رقم آگریا مؤثر باشد.
آزیتا بقال زاده کوچه باغی؛ فریبرز زارع نهندی؛ رحیم نقشی بند حسنی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر CPPU و GA3 بر کیفیت و کمّیت میوۀ انگور سلطانی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در تاکستانی تجاری نزدیک شهرستان بناب به اجرا درآمد. در مرحلۀ میوهبندی محلولپاشی با استفاده از اسید جیبرلیک (صفر، 20 و 40 میلیگرم بر لیتر) و CPPU (صفر، 5/7 و 15 میلیگرم بر لیتر) صورت گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر CPPU و GA3 بر کیفیت و کمّیت میوۀ انگور سلطانی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در تاکستانی تجاری نزدیک شهرستان بناب به اجرا درآمد. در مرحلۀ میوهبندی محلولپاشی با استفاده از اسید جیبرلیک (صفر، 20 و 40 میلیگرم بر لیتر) و CPPU (صفر، 5/7 و 15 میلیگرم بر لیتر) صورت گرفت. نتایج نشان داد تیمارهای تنظیمکنندۀ رشد بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی میوۀ انگور سلطانی مثل طول و قطر حبه، جرم حبه، درصد مادۀ خشک و رطوبت میوه، ارزش رنگ قرمز، میزان مساحت سطح و چروکیدگی حبه اثر معنادار داشتند. در مقابل، این تیمارها بر pH و اسید کل میوه تأثیری نداشتند. همچنین برهم کنش تیمارهای تنظیمکنندۀ رشد بر میزان ویتامین ث و حجم حبهها اثر معناداری نشان داد. اسید جیبرلیک سبب کاهش میزان بریکس، درصد مادۀ خشک و ارزش رنگ قرمز شد و میزان چروکیدگی حبهها را افزایش داد. در مقابل، تیمار 5/7 میلیگرم بر لیتر CPPU بهدلیل نداشتن اثر منفی بر ویژگیهای یادشده در بالا برای اسید جیبرلیک، به نظر می‌رسد بهمنزلۀ یک تیمار مناسب برای بهبود کیفیت و کمّیت میوۀ انگور رقم سلطانی در شرایط تاکستانهای منطقه برای هر دو هدف توام تازهخوری و کشمش قابل پیشنهاد است.
حجت اله رستمی؛ سید جلال طباطبایی؛ فریبرز زارع نهندی؛ محمد رحمن پورآذر
چکیده
سمیت بور یکی از اختلالاتی است که در خاکهای شور و مناطق خشک دیده میشود. از بین تمامی منابع آلودهکننده، آب آبیاری مهم‌ترین عامل افزایش بور در خاک است. اصلاح خاکهای غنی از بور مشکل است و ارقام میتوانند نقش مهمی در مقاومت به سمیت بور ایفا کنند. بدین منظور و برای ارزیابی اثر غلظتهای مختلف بور بر غلظت عناصر و نیز توزیع بور ...
بیشتر
سمیت بور یکی از اختلالاتی است که در خاکهای شور و مناطق خشک دیده میشود. از بین تمامی منابع آلودهکننده، آب آبیاری مهم‌ترین عامل افزایش بور در خاک است. اصلاح خاکهای غنی از بور مشکل است و ارقام میتوانند نقش مهمی در مقاومت به سمیت بور ایفا کنند. بدین منظور و برای ارزیابی اثر غلظتهای مختلف بور بر غلظت عناصر و نیز توزیع بور در گیاه زیتون آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش سطح بور (2/0، 10، 20، 30، 40 و 50 میلیگرم در لیتر) و دو رقم زیتون (کنسروالیا و آمیگدالولیا) همراه با چهار تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح بور میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم در برگ‌ها کاهش معناداری مییابد. میزان نیتروژن رقم آمیگدالولیا با افزایش غلظت بور به 50 میلیگرم در لیتر 47درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافت. غلظت بور در همة قسمتهای گیاه با افزایش سطوح بور در محلول غذایی افزایش یافت. علائم ظاهری سمیت بور توصیفشده در این پژوهش 45 روز بعد از شروع آزمایش ابتدا در رقم آمیگدالولیا در غلظتهای (30، 40 و 50 میلیگرم در لیتر) و در رقم کنسروالیا 75 روز بعد از آزمایش در تیمارهای 40 و 50 میلیگرم در لیتر ظاهر شد.
