هادی علی نژاد جهرمی؛ عبدالکریم زارعی؛ عبدالرحمان محمدخانی
چکیده
به منظور بررسی اثر دانههای گرده مختلف بر خصوصیات کمی و کیفی میوه نارنگی کلمانتین آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در شش تیمار با چهار تکرار انجام گرفت. بدین منظور گردهافشانی نارنگی کلمانتین با دانههای گرده لیموشیرین، لیمولیسبون، گریپفروت، نارنج، خودگردهافشانی و آزادگردهافشانی انجام گرفت. تعیین سازگاری ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر دانههای گرده مختلف بر خصوصیات کمی و کیفی میوه نارنگی کلمانتین آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در شش تیمار با چهار تکرار انجام گرفت. بدین منظور گردهافشانی نارنگی کلمانتین با دانههای گرده لیموشیرین، لیمولیسبون، گریپفروت، نارنج، خودگردهافشانی و آزادگردهافشانی انجام گرفت. تعیین سازگاری و ناسازگاری رقمهای گردهدهنده به دو روش گردهافشانی کنترل شده و مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده انجام شد. نتایج حاصل از مطالعه میکروسکوپی نشان داد نارنگی کلمانتین خودناسازگار بوده و با همه گونههای مورد آزمایش سازگار بود. درصد تشکیل میوه مربوط به گلهای گردهافشانی شده با گردههای لیموشیرین (75/73)، لیمولیسبون (25/71)، گریپفروت (70) و نارنج (70) تفاوت معنیداری نشان نداد، در حالی که تیمارهای گردهافشانی باز و خودگردهافشانی تشکیل میوه کمتری داشتند. بیشترین بذر سالم از میوههای حاصل از گرده نارنج (2/13 عدد) حاصل شد، در حالیکه میوههای حاصل از خودگردهافشانی بذری نداشتند. همچنین گردههای نارنج و لیمولیسبون نسبت به بقیه گونههای مرکبات مورد استفاده، قدرت بیشتری برای جوانهزنی و نفوذ در مادگی گلهای نارنگی کلمانتین دارا بودند. بررسی قرابت ژنتیکی بین گونههای مورد ارزیابی مشخص نمود نارنج بیشترین شباهت را در سطح دی ان آ با نارنگی کلمانتین داشت. نتایج این پژوهش مشخص کرد نوع دانه گرده تاثیر بالایی در میزان تشکیل میوه و ویژگیهای کمی و کیفی میوه نارنگی کلمانتین دارد. در مجموع با توجه به فاکتورهای مختلف، گونههای گریپفروت و لیمولیسبون به عنوان بهترین نوع گردهدهنده برای تولید اقتصادی میوه نارنگی کلمانتین پیشنهاد میگردد.
علوم میوه
بابک عدولی؛ ذبیح اله زمانی؛ محمد رضا فتاحی مقدم؛ بهروز گلعین؛ کرامت اله رضایی
چکیده
بررسی الگوی تغییر فصلی محتوای کربوهیدراتی درخت بر گل‌انگیزی و تشکیل و نمو میوه موضوعی پراهمیت در فیزیولوژی باردهی و مدیریت باغ‌های میوه است. بنابراین و به‌منظور کنترل تناوب باردهی، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با درختان 24 سالۀ نارنگی انشو در شرایط دیم در شهرستان رامسر انجام شد. هدف‌های عمدۀ این پژوهش شامل بررسی جزء‌بندی ...
بیشتر
بررسی الگوی تغییر فصلی محتوای کربوهیدراتی درخت بر گل‌انگیزی و تشکیل و نمو میوه موضوعی پراهمیت در فیزیولوژی باردهی و مدیریت باغ‌های میوه است. بنابراین و به‌منظور کنترل تناوب باردهی، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با درختان 24 سالۀ نارنگی انشو در شرایط دیم در شهرستان رامسر انجام شد. هدف‌های عمدۀ این پژوهش شامل بررسی جزء‌بندی ذخایر کربوهیدراتی درخت در سالهای آور و نیاور، ارزیابی رابطۀ اندوختههای قندی با تولید گل و میوه، همچنین، تعیین تأثیر محلول‌پاشی 2,4-D در سالِ آور بر الگوی تغییر قندها، فعالیت آنزیم‌های ریزشی، تعدیل تناوب باردهی و کمیت و کیفیت محصول بوده است. نتایج بهدستآمده مؤید تأثیر بارز میزان بارآوری بر جزء‌بندی و نوسان فصلی کربوهیدراتها بود و نشان داد، فعالیت آنزیم‌های ریزشی متأثر از سطح بارآوری است. نتایج همچنین نشان داد، 2,4-D ضمن تعدیل تناوب باردهی نارنگی انشو توانست سبب بهبود وزن میوه شود. بر پایۀ داده‌های بهدستآمده، میزان نشاستۀ برگ در پایان ریزش جودرو را می‌توان بهعنوان یک سنجۀ بیوشیمیایی برای پیشگویی وزن نهایی تک میوه در همان سال و نیز تراکم گلها در سال بعد استفاده کرد.
مهدی فلاح؛ موسی رسولی؛ یاور شرفی؛ علی ایمانی
چکیده
بادام (Prunus dulcis L.) یکی از مهمترین گونههای جنس پرونوس است که بیشتر رقم‌ها و نژادگانهای آن خودناسازگار و برخی نیز دگر ناسازگارند. هرچند امروزه رقمهای خودسازگار ایجادشده از طریق بهنژادی در دسترس است. بنابراین رقمهای خودناسازگار برای گردهافشانی، تلقیح و تولید نیازمند دانۀ گردۀ سازگار دیگر رقم‌ها هستند. در این راستا ...
بیشتر
بادام (Prunus dulcis L.) یکی از مهمترین گونههای جنس پرونوس است که بیشتر رقم‌ها و نژادگانهای آن خودناسازگار و برخی نیز دگر ناسازگارند. هرچند امروزه رقمهای خودسازگار ایجادشده از طریق بهنژادی در دسترس است. بنابراین رقمهای خودناسازگار برای گردهافشانی، تلقیح و تولید نیازمند دانۀ گردۀ سازگار دیگر رقم‌ها هستند. در این راستا بررسی سازگاری گردهافشانی سه رقم تونو، شکوفه، سهند و پنج نژادگان امیدبخش انتخابی A1.16، A9.7، A8.39، A10.11، A230 با استفاده از روش گردهافشانی کنترلشده انجام شد. ترکیبهای تلاقیها بر پایۀ همپوشانی گلدهی در سه گروه انجام شد. نتایج بهدستآمده نشان داد که ترکیب تلاقی × A9.7تونو (با 52/60 درصد تشکیل میوه)، A9.7 × A10.11 (با 20/79 درصد تشکیل میوه) و سهند × شکوفه ( با 25/77 درصد تشکیل میوه) بالاترین درصد تشکیل میوه و بیشترین سازگاری در تلاقی‌های بهکاررفته در گروه‌های مختلف را داشتند. همچنین ترکیب تلاقی‌های × A230تونو (با 45/42 درصد تشکیل میوه) و سهند × تونو (با 52/39 درصد تشکیل میوه) 50 درصد ناسازگاری نشان دادند.
ثریا موسوی؛ کاظم ارزانی؛ حمید عبدالهی
چکیده
پژوهش حاضر به منظور تعیین درصد خودناسازگاری در برخی از ارقام گلابی آسیایی ( Pyrus serotina Rehd.) و گلابی اروپایی ( Pyrus cummunis L.) در سال های 1385 و 1386 انجام پذیرفت. پس از جمع آوری دانه های گرده به منظور اطمینان از زنده بودن آنها، در شرایط درون شیشه ای مورد کشت قرار گرفتند. همچنین به منظور مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده 48، 72، 96 و 120 ساعت بعد از گرده افشانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور تعیین درصد خودناسازگاری در برخی از ارقام گلابی آسیایی ( Pyrus serotina Rehd.) و گلابی اروپایی ( Pyrus cummunis L.) در سال های 1385 و 1386 انجام پذیرفت. پس از جمع آوری دانه های گرده به منظور اطمینان از زنده بودن آنها، در شرایط درون شیشه ای مورد کشت قرار گرفتند. همچنین به منظور مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده 48، 72، 96 و 120 ساعت بعد از گرده افشانی تعدادی گل برداشت و در محلول FAA تثبیت شدند. نتایج نشان داد هم زمانی در گلدهی بین ارقام گلابی آسیایی و ارقام گلابی اروپایی و بومی وجود دارد. نتایج مطالعه کشت دانههای گرده در گلابی‌های آسیایی و همچنین مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده در تمام ارقام مورد مطالعه نشان داد که جوانهزنی دانه گرده 55 تا 70 درصد می‌باشد و در نتیجه دانههای گرده مورد استفاده در این آزمایش زنده و سالم بودند. همچنین رشد لوله گرده در اغلب ارقام مورد مطالعه در یک سوم انتهای خامه متوقف شد. نتایج مطالعات مزرعه‌ای براساس تولید میوه نهایی نشان داد که درصد تشکیل میوه در گلابی‌های آسیایی، اروپایی و بومی کمتر از 5% می‌باشد و می‌توان نتیجه گرفت که تمام ارقام مورد مطالعه خودناسازگار می‌باشند. بنابراین در برنامه‌های اصلاحی آینده به منظور تولید مواد گیاهی کافی و متنوع، دگرگرده‌افشانی در ارقام گلابی آسیایی و همچنین گلابی‌های آسیایی و اروپایی توصیه میگردد. به منظور تولید محصول بیشتر انجام آزمایشات گردهافشانی کنترل شده با استفاده از ارقام مختلف به عنوان والد گرده ده و والد بذری برای تعیین گروه‌های گردهافشانی در احداث باغ های جدید گلابی آسیایی در ایران ضروری است.
فاطمه نکونام؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ علی عبادی
دوره 42، شماره 1 ، تیر 1390، ، صفحه 1-9
چکیده
زردآلو (Prunus armeniaca L.)، از جایگاه خاص در صنعت میوه‌کاری ایران برخوردار است. از مشکلات اساسی در تولید زردآلو می‌توان به بی نظمی باردهی و عملکرد پایین آن اشاره کرد که از جمله علل آن خودناسازگاری و عقیمی گلهای آن است. در این آزمایش سعی شد وضعیت ناسازگاری و عقیمی در 4 رقم زردآلوی تجاری ایران در شرایط آب و هوایی کرج به روش گردهافشانی کنترل ...
بیشتر
زردآلو (Prunus armeniaca L.)، از جایگاه خاص در صنعت میوه‌کاری ایران برخوردار است. از مشکلات اساسی در تولید زردآلو می‌توان به بی نظمی باردهی و عملکرد پایین آن اشاره کرد که از جمله علل آن خودناسازگاری و عقیمی گلهای آن است. در این آزمایش سعی شد وضعیت ناسازگاری و عقیمی در 4 رقم زردآلوی تجاری ایران در شرایط آب و هوایی کرج به روش گردهافشانی کنترل شده و بررسی درصد تشکیل میوه در سه دوره شمارشی (10، 30 و 60 روز بعد از گردهافشانی) و همچنین ارزیابی طول و قطر مادگی و بررسی جوانهزنی دانه گرده آنها تعیین شود. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و به شکل تلاقی‌های دای آلل کامل انجام پذیرفت. نتایج بررسی جوانهزنی دانه گرده نشان داد که نر عقیمی در ارقام مورد مطالعه وجود ندارد. داده‌های مربوط به تشکیل میوه در سه دوره شمارشی جمع‌آوری و بر اساس داده‌های هر دوره، فنوتیپ‌های ناسازگار و وضعیت عقیمی تعیین شد. اندازه‌گیری طول مادگی و قطر تخمدان در جوانه‌های گل در مرحله بالونی نیز این موضوع را تایید کرد. بر اساس داده‌های حاصل از مرحله دوم شمارش میوه، مشخص شد تمام ارقام مورد بررسی خودناسازگارند اما بین آنها ناسازگاری کامل مشاهده نشد. بر اساس نتایج محاسبه درصد میوه در مراحل اول و سوم به نظر می‌رسد در دو رقم شاهرودی و نصیری ماده عقیمی و نقص کیسه جنینی وجود داشته باشد به طوری که ریزش میوه در این ارقام از شدت بیشتری برخوردار بود. اثرات ساده مربوط به نوع والد گردهدهنده در تشکیل میوه اولیه معنی‌دار نشد اما اثر متقابل دانه گرده و طول مادگی در سطح پنج درصد معنی‌دار شد. در کل هر چهار رقم مورد بررسی خود ناسازگار تشخیص داده شدند و عقیمی مادگی در ارقام نصیری و شاهرودی بیشتر از دو رقم دیگر مشاهده شد و به نظر می‌رسد که رقم جهانگیری فاقد عقیمی مادگی باشد. نر عقیمی در هیچکدام از ارقام مشاهده نشد.
موسی رسولی؛ کاظم ارزانی؛ علی ایمانی؛ محمدرضا فتاحی مقدم
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
گیلاس (.Prunus avium L) یکی از مهمترین میوههای مناطق معتدله در دنیا به شمار میرود که به دلیل کوتاه بودن دوره رشد و نمو میوه و زودرسی و نوبرانه بودن محصول آن، از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار می‌باشد. با توجه به اینکه اکثر ارقام گیلاس خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی نیاز به گردهدهنده مناسب و سازگار دارند. در این پژوهش گیلاس ...
بیشتر
گیلاس (.Prunus avium L) یکی از مهمترین میوههای مناطق معتدله در دنیا به شمار میرود که به دلیل کوتاه بودن دوره رشد و نمو میوه و زودرسی و نوبرانه بودن محصول آن، از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار می‌باشد. با توجه به اینکه اکثر ارقام گیلاس خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی نیاز به گردهدهنده مناسب و سازگار دارند. در این پژوهش گیلاس رقم زرد دانشکده به عنوان پایه مادری با استفاده از دانه گرده خودی و گرده ارقام "بینگ"، "ناپلئون"، "سفید رضائیه"، "شبستر"و "ابرده" به صورت کنترل شده گردهافشانی شد. طرح مورد استفاده بلوک‌های کامل تصادفی (RCBD) با شش تیمار گردهافشانی و سه تکرار بود. آزمون زیوایی دانه گرده ارقام مورد بررسی مشخص نمود که کلیه ارقام از درصد جوانهزنی مناسب (بالای 60 درصد) برخوردار هستند. نتایج حاصل از خود گردهافشانی رقم مادری مشخص نمود که این رقم کاملاً خود ناسازگار می‌باشد. همچنین ارقام گردهدهنده شبستر، سفید رضائیه و ناپلئون به ترتیب با 33/56، 83/51 و 49/47 به عنوان گردهدهنده مناسب و ارقام "ابرده" و "بینگ" به ترتیب با 2 و 66/0 درصد میوه به عنوان ارقام ناسازگار با زرد دانشکده مشخص گردیدند.
موسی رسولی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی؛ علی ایمانی؛ علی عبادی
دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1388
چکیده
بادام (Prunus dulcis) یکی از مهمترین میوههای خشک مناطق معتدله است که اکثر ارقام آن خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی نیاز به گردهدهنده مناسب و سازگار دارند، لذا بررسی چگونگی تشکیل میوه و تعیین سازگاری ارقام مختلف از اهمیت بالایی در صنعت میوه‌کاری برخوردار است. از طرفی ایجاد ارقام خودسازگار بویژه در شرایط اقلیمی نامناسب برای ...
بیشتر
بادام (Prunus dulcis) یکی از مهمترین میوههای خشک مناطق معتدله است که اکثر ارقام آن خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی نیاز به گردهدهنده مناسب و سازگار دارند، لذا بررسی چگونگی تشکیل میوه و تعیین سازگاری ارقام مختلف از اهمیت بالایی در صنعت میوه‌کاری برخوردار است. از طرفی ایجاد ارقام خودسازگار بویژه در شرایط اقلیمی نامناسب برای گلدهی (دمای پائین) که فعالیت حشرات گردهافشان کننده به صورت کافی و مناسب نباشد از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش، رقم خودسازگار "سوپرنووآ" به عنوان پایه مادری با استفاده از دانه گرده ارقام "شاهرود21"، "شاهرود12"، "فراجیلو"، "10-4"، "5-11" و همچنین گرده رقم "سوپرنووآ" به عنوان پایه‌های پدری، با دو روش مختلف گردهافشانی شدند. طبق نتایج بدست آمده تمام ارقام مورد بررسی با رقم "سوپرنووآ" سازگار بودند. همچنین از نظر درصد تشکیل میوه بین ارقام (نوع دانه گرده) در مرحله 2 و 3 تفاوت معنیداری وجود داشت اما بین نوع گلهای گردهافشانی شده رقم "سوپرنووآ" (اخته شده یا نشده) از نظر درصد تشکیل میوه تفاوتی مشاهده نگردید. گلهای گردهافشانی شده رقم "سوپرنووآ" با گرده رقم "شاهرود 21" دارای بیشترین درصد تشکیل میوه بودند. همچنین کمترین درصد تشکیل میوه مربوط به گلهای خودگردهافشانی شده رقم "سوپرنووآ" بود.
