یوسف حکیمی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی
چکیده
شناسایی و گزینش ژنوتیپهای برتر در مناطق مختلف کشور است یک روش اصلاحی سودمند در گردو است. این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپهای منتخب گردو با استفاده از ۱۹ صفت کمی و کیفی مرتبط با خصوصیات مورفولوژیکی و پومولوژیکی بر اساس توصیفنامه IPGRI )با برخی تغییرات( بر روی ۲۸ ژنوتیپ گردو در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در ایستگاه تحقیقات ...
بیشتر
شناسایی و گزینش ژنوتیپهای برتر در مناطق مختلف کشور است یک روش اصلاحی سودمند در گردو است. این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپهای منتخب گردو با استفاده از ۱۹ صفت کمی و کیفی مرتبط با خصوصیات مورفولوژیکی و پومولوژیکی بر اساس توصیفنامه IPGRI )با برخی تغییرات( بر روی ۲۸ ژنوتیپ گردو در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در ایستگاه تحقیقات گروه علوم باغبانی دانشگاه تهران صورت گرفت. نتایج بررسی نشان داد که بیشترین درصد مغز (۱۲/۶۹ و ۱۴/۶۷ درصد) به ترتیب متعلق به ژنوتیپهای UTW10 و UTW09 بودند. ژنوتیپهای UTW05 و UTW07 دیر برگ‌ده‌ترین بودند. ژنوتیپهای UTW09 و UTW05 به ترتیب بیشترین وزن مغز با میزان ۰۵/۸ و ۸۷/۷ گرم را دارا بودند. ژنوتیپهای UTW22 و UTW05 به ترتیب با ۴۸/۱۴ و ۹۳/۱۳ گرم بیشترین وزن خشک میوه را به خود اختصاص دادند. بر اساس تجزیه خوشهای، ژنوتیپهای با صفات مطلوب تر از سایر ژنوتیپ‌ها جدا شدند. از جمله عوامل که در تفکیک خوشه‌های اصلی نقش دارند میتوان به صفات وزن خشک میوه، وزن مغز میوه، طول، قطر و عرض خشک میوه، درصد مغز، گوشتی بودن مغز، پر بودن مغز و وضعیت خزان‌کنندگی برگ‌های ژنوتیپ‌ها اشاره کرد. نتایج تجزیه همبستگی ساده صفات، وجود همبستگی مثبت و منفی معنیداری را بین برخی صفات مهم نشان داد. در مجموع ژنوتیپهای UTW01، UTW04، UTW06، UTW07، UTW08، UTW20 و UTW22 به دلیل بسته بودن روزنه انتهایی خشک میوه، روشن بودن مغز، سهولت جدا شدن مغز از پوست چوبی، باردهی جانبی، درصد مغز بالا به عنوان ژنوتیپهای امیدبخش انتخاب شدند.
سید فاضل میراحمدی؛ محمد رضا حسندخت؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ محمدرضا نقوی؛ کرامت اله رضایی
چکیده
اسفناج به سبب داشتن ارزش غذایی و اقتصادی بالا، همواره مورد توجه اصلاحگران بوده است. در این پژوهش تعداد 40 جمعیت متعلق به 3 گونه Spinacia oleracea، S. turkestanica و S. tetrandra از سراسر ایران، به علاوه یک جمعیت از کشور افغانستان و نیز دو رقم اصلاح شده Viroflay و Baby spinach ، ژرمپلاسم مورد مطالعه را تشکیل دادند. در راستای انجام این آزمایش، تعداد 33 صفت در سه گروه ...
بیشتر
اسفناج به سبب داشتن ارزش غذایی و اقتصادی بالا، همواره مورد توجه اصلاحگران بوده است. در این پژوهش تعداد 40 جمعیت متعلق به 3 گونه Spinacia oleracea، S. turkestanica و S. tetrandra از سراسر ایران، به علاوه یک جمعیت از کشور افغانستان و نیز دو رقم اصلاح شده Viroflay و Baby spinach ، ژرمپلاسم مورد مطالعه را تشکیل دادند. در راستای انجام این آزمایش، تعداد 33 صفت در سه گروه مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد ساختار ژنتیکی ژرمپلاسم حاضر دارای تنوع مناسبی برای صفات مورد بررسی بود. میانگین ضریب تغییرات صفات مورد مطالعه 8/29 درصد بدست آمد. تجمع اکسالات در بین جمعیتهای مورد مطالعه دارای تفاوت معنیداری بود. کمترین میانگین انباشت اکسالات 682 میلی‌گرم در 100 گرم وزن تر در جمعیت کرج از گونه اهلی S.oleracea و بیشترین مقدار 2902 میلی‌گرم در 100 گرم وزن تر در جمعیت بزنگان از گونه وحشی S. turkestanica مشاهده شد. نتایج آنالیز خوشهای، جمعیتهای دو گونه وحشی را در یک گروه مشترک و جدا از بقیه قرار داد. ضرایب همبستگی صفات مورد بررسی از 83/0- تا 99/0 متغیر بود. در مجموع 1/43 درصد از تمام روابط متقابل بین 33 صفت موجود دارای همبستگی معنیدار در سطح 1 یا 5 درصد بود. نتایج همبستگی نشان داد که گیاه با شاخص کارایی بیشتر، از ماندگاری پس از برداشت بیشتری نیز برخوردار بود. همچنین از میان تمام صفات تنها صفت تاول دار بودن سطح برگ دارای همبستگی منفی و معنیدار با صفت انباشت اکسالات بود.
علوم میوه
بشیر ایوب نژادگان جرمی؛ حمید حسن پور
چکیده
ازگیل به‌صورت خودرو در استان آذربایجان شرقی (ارسباران) رشد میکند. متأسفانه به‌جز در موارد محدودی،بررسی‌های چندانی راجع به ازگیل در این منطقه انجام نشده است. در این پژوهش ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی مانند وزن، طول و عرض میوه و هسته، فراسنجه (پارامتر)های رنگ میوه و ظرفیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسبدان) پوست و گوشت میوه 20 نژادگان وحشی ازگیل ...
بیشتر
ازگیل به‌صورت خودرو در استان آذربایجان شرقی (ارسباران) رشد میکند. متأسفانه به‌جز در موارد محدودی،بررسی‌های چندانی راجع به ازگیل در این منطقه انجام نشده است. در این پژوهش ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی مانند وزن، طول و عرض میوه و هسته، فراسنجه (پارامتر)های رنگ میوه و ظرفیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسبدان) پوست و گوشت میوه 20 نژادگان وحشی ازگیل در استان آذربایجان شرقی (منطقۀ ارسباران) بررسی شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد، تنوع بالایی در برخی از صفات مانند طول دم‌میوه، شاخص a*، Hue، وزن بذر و ظرفیت پاداکسندگی گوشت وجود دارد. بنا بر نتایج تجزیه به عاملها، ده عامل اصلی بیش از 97/85 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. همچنین بنا بر نتایج تجزیه‌ای خوشهای، نژادگانها در چهار گروه اصلی قرار گرفتند. گروه اول شامل چهار نژادگان (M7, M8, M5, M6) بود که بیشترین میانگین صفات طول بذر، عرض بذر، ضخامت بذر و وزن بذر را داشتند. در گروه دوم، هشت نژادگان (M3, M9, M10, M11, M2, M4, M1, M13) قرار گرفتند که بیشترین میانگین صفات طول میوه، عرض میوه، وزن میوه و قطر میانگین هندسی را داشتند. نژادگانهای موجود در گروه سوم شامل دو نژادگان (M20 و M19) بود که طول برگ، طول دم‌برگ، طول دم میوه و هیو در تفکیک این گروه نقش مهمی داشتند. در گروه چهارم نیز شش نژادگان (M14, M15, M16, M12, M17, M18) قرار گرفتند که ظرفیت پاداکسندگی پوست و گوشت در تفکیک این گروه بیشترین تأثیر را داشتند. نتایج به دست آمده می‌تواند برای برنامههای اصلاحی و معرفی رقم در ازگیل سودمند باشد.
زینب شفائی چروش؛ کاظم ارزانی
چکیده
مغز گردو به دلیل ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب از لحاظ تغذیه‌ای و اقتصادی اهمیت داشته و تأثیر مثبتی در سلامتی انسان دارد. در این پژوهش که در سال 1393 انجام گرفت، 18 نژادگان (ژنوتیپ) که از لحاظ ویژگی‌های میوه و مغز از رقم چندلر بالاتر بودند برای بررسی وضعیت روغن و اسیدهای چرب آنها انتخاب شدند. میزان روغن با دستگاه سوکسله اندازهگیری شد ...
بیشتر
مغز گردو به دلیل ترکیب شیمیایی اسیدهای چرب از لحاظ تغذیه‌ای و اقتصادی اهمیت داشته و تأثیر مثبتی در سلامتی انسان دارد. در این پژوهش که در سال 1393 انجام گرفت، 18 نژادگان (ژنوتیپ) که از لحاظ ویژگی‌های میوه و مغز از رقم چندلر بالاتر بودند برای بررسی وضعیت روغن و اسیدهای چرب آنها انتخاب شدند. میزان روغن با دستگاه سوکسله اندازهگیری شد و دامنۀ تغییرات آن بین 75-32/57 درصد وزن خشک مغز گردو بود. نوع و میزان اسیدهای چرب روغن گردو با دستگاه GC اندازهگیری شد. نتایج به‌دست‌آمده از این بررسی نشان داد، بیش از 88 درصد ترکیب اسیدهای چرب روغن گردو از نوع غیراشباع بود. از اسیدهای چرب روغن گردو لینولئیک اسید (77/57-38/39 درصد)، اسید چرب غالب و اولئیک اسید (29/41-67/20 درصد)، لینولنیک اسید (89/12-84/7 درصد)، پالمتیک اسید (33/9-7/6 درصد) و استئاریک اسید (67/4-47/1 درصد) بیشترین مقادیر را داشتند. ارزیابی همبستگی بین صفات در این بررسی نشان داد، ارتباط منفی معنیداری بین اسیدهای چرب اولئیک اسید و لینولئیک اسید وجود دارد. نتایج این بررسی همچنین نشان داد، درصد میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب مغز گردو تحت تأثیر ویژگی‌های فیزیکی دانه و شرایط اقلیمی مناطق قرار نگرفت.
علوم میوه
ستار دریلی؛ حمید حسن پور؛ علیرضا فرخزاد
چکیده
این پژوهش به‌منظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگانهای برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازهگیری شدند. بزرگترین میوهها در گونه Crataegus ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگانهای برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازهگیری شدند. بزرگترین میوهها در گونه Crataegus azarolus و کوچک‌ترین میوهها در گونههای C. monogyna و C. aplosangouaineaمشاهده شد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنیداری با صفات مرتبط به میوه مانند وزن، اندازة میوه و طول و عرض بذر داشتند. پنج عامل اصلی بر پایۀ تجزیه به عاملها، نزدیک به 11/89 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ خوشهای به روش وارد (Ward)نژادگانهای زالزالک به سه گروه اصلی تقسیم شدند. نژادگانهای مربوط به گونۀ C. azarolus var azarolus و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaدر گروه نخست قرار گرفتند که بالاترین سفتی میوه و شمار بذر بیشتری داشتند. در گروه دوم نژادگانهای گونۀ C.azarolus قرار دارند که طول، عرض و وزن میوۀ بالاتری داشت. در گروه سوم نیز نژادگانهای گونۀ C. monogyna و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaجای گرفتند که صفات چگالی میوه، طول برگ و شاخص a* در جداسازی این گروه نقش مهمی داشتند. نتایج نشان داد، گروهبندی تا حدودی از الگوی توزیع گونهای نژادگانها پیروی میکند. نتایج به‌دست‌آمده را میتوان در برنامههای بهنژادی و معرفی رقم در زالزالک به‌کار برد.
مهدی حدادی نژاد؛ سمیه قاسمی عمران؛ فاطمه عظیمی آهنگری
چکیده
تمشک سیاه به‌دلیل وجود جمعیتهای وحشی و طبیعی آن در سراسر کشور به‌خصوص در منطقۀ شمال از تنوع برخوردار است اما به‌جز مواردی محدود توجه جدی به آن نشده است. این پژوهش با هدف بررسی توده‌های وحشی تمشک سیاه در مناطقی از مازندران صورت پذیرفت. ابتدا مناطق و سپس توده‌های تمشک موجود شناسایی و براساس توصیفگر تمشک صفات برگ، شاخه، خار، گل ...
بیشتر
تمشک سیاه به‌دلیل وجود جمعیتهای وحشی و طبیعی آن در سراسر کشور به‌خصوص در منطقۀ شمال از تنوع برخوردار است اما به‌جز مواردی محدود توجه جدی به آن نشده است. این پژوهش با هدف بررسی توده‌های وحشی تمشک سیاه در مناطقی از مازندران صورت پذیرفت. ابتدا مناطق و سپس توده‌های تمشک موجود شناسایی و براساس توصیفگر تمشک صفات برگ، شاخه، خار، گل و صفات کمّی و کیفی میوه نمونه‌های تمشک سیاه در سه تکرار ارزیابی شد. نتایج نشان داد همبستگی منفی و معناداری بین میزان خسارت ظاهری آفات و بیماری‌ها در بوته با تعداد خار، جهت خار، سطح مقطع تنه و نوع برگچۀ انتهایی بوته‌ها وجود دارد. براساس نتایج تجزیه به عاملها چهار عامل اصلی صفات خار، کمّیت میوه، عادت رشد بوته و گلدهی بیش از 95 درصد از واریانس کل را توصیف کردند. صفات مرتبط با خار شامل اندازه و جهت خار، کرکدار‌بودن شاخه و سطح مقطع شاخه، اندازۀ میوه و اندازۀ گل 50 درصد واریانس کل را شامل می‌شدند. بنا بر نتایج تجزیۀ خوشهای نمونه‌ها در حد تفاوت 100 درصد به دو دسته تقسیم شدند. نمونه‌های مربوط به منطقۀ قائم‌شهر با وجود قرار‌داشتن در یک منطقه با یکدیگر تفاوت نشان دادند و در دسته‌های جداگانه قرار گرفتند که مؤید وجود تنوع در بین ژنوتیپهای استفاده‌شدۀ افراد محلی برای تمشک‌چینی است. در دستۀ دوم تفکیک نمونه‌ها با منشأ جغرافیایی آنها مطابقت داشت.
مهدی حدادی نژاد؛ علی عبادی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ محمدعلی نجاتیان
چکیده
پایه‌های انگور قادرند سازگاری ارقام را به اقلیم های مختلف، انواع خاکها و شرایط گوناگون و نامساعد افزایش دهند. با توجه به ژرم پلاسم غنی انگور در ایران میتوان از ارقام و ژنوتیپ های پررشد موجود که از پتانسیل ژنتیکی مطلوبی برخوردارند به عنوان پایه متحمل به خشکی برای ارقام تجاری استفاده نمود. در این پژوهش 698 ژنوتیپ و رقم ...
بیشتر
پایه‌های انگور قادرند سازگاری ارقام را به اقلیم های مختلف، انواع خاکها و شرایط گوناگون و نامساعد افزایش دهند. با توجه به ژرم پلاسم غنی انگور در ایران میتوان از ارقام و ژنوتیپ های پررشد موجود که از پتانسیل ژنتیکی مطلوبی برخوردارند به عنوان پایه متحمل به خشکی برای ارقام تجاری استفاده نمود. در این پژوهش 698 ژنوتیپ و رقم بارده موجود در کلکسیون ملی انگور ایران واقع در ایستگاه تحقیقات درجه یک انگور تاکستان بر اساس صفات موجود در توصیفنامه جهانی انگور و با تاکید بر صفات مربوط به قدرت رشد بررسی و تعدادی از ژنوتیپهای مستعد انگور طی سه مرحله ارزیابی جداگانه انتخاب شدند. در مرحله اول ارزیابیها که بر اساس صفات تراکم کرک برگ و شاخه انجام شد، 150 رقم و ژنوتیپ انتخاب شدند و همگی در مرحله دوم در سه تکرار برای صفات قطر تنه و طول شاخه مجددا مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله سوم، 17صفت مورفولوژیکی مربوط به تحمل خشکی در محل کلکسیون ملی انگور ایران و در شرایط مزرعه ای روی ارقام انتخابی ارزیابی شد. درنهایت این ارزیابی که ارقام متحمل به خشکی معرفی شده توسط دیگر محققین را نیز شامل می شد به 44 ژنوتیپ کاهش یافت که حاکی از انجام غربالگری متوسط بود. نتایج نشان داد که بین دو صفت قطر تنه و طول شاخه همبستگی وجود نداشته و طول شاخه نمی تواند ملاک خوبی برای رشد قوی و تحمل به خشکی ناشی از آن باشد. به جز صفت طول شاخه، دیگر صفات بررسی شده با یکدیگر همبستگی های معنی دار مثبت و منفی در سطح یک و 5 درصد نشان دادند. ارقام کج انگور بجنورد، سرخک قوچان، سیاه معمولی زرقان و قلاتی شیراز ژنوتیپ های پر رشد و واجد صفات مرتبط با خشکی بودند که احتیاج به آزمایش های تکمیلی دارند.
عباسعلی جنتی زاده؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی؛ هادی زراعتگر
دوره 42، شماره 3 ، دی 1390، ، صفحه 255-265
چکیده
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زردآلو در جهان است که سابقه بسیار طولانی در کشت و کار آن دارد. تکثیر جنسی زردآلو از طریق بذر در طول قرنهای گذشته سبب تولید انواع متعددی از آن در ایران شده است که متاسفانه اطلاعات جامعی از وضعیت آنها وجود ندارد. در این پژوهش تعداد 39 رقم و ژنوتیپ ایرانی زردآلو با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگر مولکولی ...
بیشتر
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زردآلو در جهان است که سابقه بسیار طولانی در کشت و کار آن دارد. تکثیر جنسی زردآلو از طریق بذر در طول قرنهای گذشته سبب تولید انواع متعددی از آن در ایران شده است که متاسفانه اطلاعات جامعی از وضعیت آنها وجود ندارد. در این پژوهش تعداد 39 رقم و ژنوتیپ ایرانی زردآلو با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگر مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفتند. در بررسی ضریب تنوع صفات، نسبت مواد جامد محلول (TSS) به اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، وزن مغز دانه، وزن گوشت میوه و وزن میوه دارای مقادیر بالایی بودند که نشان از امکان انتخاب برای هر صفت در برنامههای اصلاحی را دارد. همچنین در تجزیه فاکتور که برای تعیین تعداد عامل‌های اصلی مؤثر بر شناسایی ظاهری استفاده شد، صفات مؤثر در 6 فاکتور اصلی قرار گرفتند که مجموعاً 52/79% از تغییرات کل را توجیه کردند که میتوان فاکتورهای مستقل اول تا سوم را تحت عنوان: اندازه میوه (24%)، هسته میوه (16%) و طعم میوه (5/14%) نام گذاری کرد. تجزیه کلاستر داده‌های مورفولوژیکی توانست ارقام مختلف را براساس اندازه میوه، تاریخ رسیدن و صفات مربوط به طعم میوه تفکیک نماید. تجزیه و تحلیل داده‌های ملکولی RAPD بیشترین تشابه ژنتیکی را بین ژنوتیپهای نوری دیررس و نوری پیش‌رس (95/0) و کمترین تشابه ژنتیکی را بین ژنوتیپهای تنسگل و شاهرود-48 (30/0) نشان داد. در تجزیه کلاستر داده‌های RAPD، ژنوتیپ‌ها در فاصله تشابه 65% به 6 گروه اصلی تقسیم شدند که تا حدودی با نتایج خصوصیات مورفولوژیکی و منشاء جغرافیایی آنها تطابق داشت.
سید اصغر موسوی قهفرخی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح¬اله زمانی؛ علی ایمانی
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
به منظور ارزیابی تنوع مرفولوژیکی برخی از ارقام و ژنوتیپهای بادام، آزمایشی روی 55 رقم و ژنوتیپ بادام ایرانی و خارجی انجام گرفت. در این مطالعه 29 صفت کمی و کیفی خشک میوه و مغز و همچنین 4 صفت فنولوژیک درخت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارقام و ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه ...
بیشتر
به منظور ارزیابی تنوع مرفولوژیکی برخی از ارقام و ژنوتیپهای بادام، آزمایشی روی 55 رقم و ژنوتیپ بادام ایرانی و خارجی انجام گرفت. در این مطالعه 29 صفت کمی و کیفی خشک میوه و مغز و همچنین 4 صفت فنولوژیک درخت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارقام و ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه با یکدیگر دارای تفاوت معنیدار هستند که نشاندهنده وجود تنوع بین ارقام و صفات مورد بررسی است. صفاتی مانند وزن خشک میوه، درصد مغز، درصد دو قلویی، سختی و ضخامت پوست چوبی، عادت رشد و زمان رسیدن که ضرایب تغییرات بالاتری نشان دادند، دارای تنوع بالاتری بین ارقام و ژنوتیپهای مورد بررسی بودند. ضرایب همبستگی بین صفات اندازهگیری شده نشاندهنده وجود همبستگی مثبت یا منفی بین برخی صفات مهم بود. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس تمام صفات اندازهگیری شده، ارقام را در فاصله اقلیدسی 25، به دو گروه اصلی تقسیمبندی کرد. با کاهش فاصله اقلیدسی از 25 به 5، ژنوتیپ‌ها و ارقام به شش گروه اصلی تقسیمبندی شدند. از عوامل مهم تفکیک کلاسترهای اصلی صفاتی از جمله طول، شکل و وزن خشک میوه و مغز، درصد مغز، میزان ضخامت و سختی پوست چوبی و زمان گلدهی بودند. تجزیه عامل توانست صفات مورد ارزیابی را به 9 عامل اصلی کاهش دهد که مجموعاً 83 درصد واریانس کل را توجیه نمودند. در محدوده هر عامل صفات با ضرایب بالای 6/0 به عنوان ضرایب عاملی معنیدار در نظر گرفته شدند. براساس نتایج تجزیه عاملها خصوصیات خشک میوه و مغز شامل: طول، ضخامت (قطر)، وزن و اندازه خشک میوه و ضخامت و سختی پوست چوبی، میزان نقوش و شکاف در پوست چوبی، درصد مغز، طول، عرض و ضخامت (قطر) مغز، درصد دوقلویی، شکل خشک میوه و مغز بیشترین سهم را در تفاوت بین ارقام و ژنوتیپ‌ها نشان دادند. با استفاده از سه عامل اصلی در تجزیه پلات ارقام و ژنوتیپهایی با خصوصیات پوست نازک و کاغذی، طول خشک میوه و مغز بلندتر، وزن و درصد مغز بالاتر از ارقام و ژنوتیپهایی با پوست سخت، وزن مغز و درصد مغز پایینتر، طول میوه و مغز کوچکتر ولی ضخامت و وزن خشک میوه بیشتر و درصد دو قلویی بالاتر تفکیک گردیدند. بر اساس نتایج به دست آمده ارقام ’شاهرود12‘، ’شاهرود7‘، ’شاهرود 8- ب‘، ’زرقان7‘، ’فرانیس‘، ’شاهرود 21‘، ’مامایی‘، ’نان پاریل‘، ’مونتری‘، ’سونورا‘، ’نی پلاس الترا‘، ’یلدا‘ و ژنوتیپهای’کا-12-4-4‘، ’کا-1-16‘، ’کا-11-40‘ و ’کا-10-15‘ از نظر صفات خشک میوه و مغز بر
عزیز ابراهیمی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی؛ کورش وحدتی
دوره 40، شماره 4 ، اسفند 1388
چکیده
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و شناسایی ژنوتیپهای دارای صفات برتر گردو، 608 ژنوتیپ مختلف گردو در شهرستان نی‌ریز ارزیابی و نتایج آن ثبت شد. صفاتی از قبیل رنگ مغز، شکل میوه، روزنه انتهای میوه، بافت پوست و گوشتی بودن مغز کدبندی و صفاتی مانند وزن مغز، درصد مغز و ضخامت پوست نیز اندازهگیری شد. ارتباط و همبستگی بین صفات در بیشتر موارد در سطح ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و شناسایی ژنوتیپهای دارای صفات برتر گردو، 608 ژنوتیپ مختلف گردو در شهرستان نی‌ریز ارزیابی و نتایج آن ثبت شد. صفاتی از قبیل رنگ مغز، شکل میوه، روزنه انتهای میوه، بافت پوست و گوشتی بودن مغز کدبندی و صفاتی مانند وزن مغز، درصد مغز و ضخامت پوست نیز اندازهگیری شد. ارتباط و همبستگی بین صفات در بیشتر موارد در سطح 1 تا 5 درصد معنیدار بوده و صفات وزن دانه با وزن مغز و همچنین ارتباط بین زمان باز شدن برگ با زمان برداشت محصول مثبت و معنیدار بود. در نهایت تعداد 44 ژنوتیپ برتر مشخص و با 10 صفت مورد ارزیابی بیشتر قرار گرفتند. آنالیز حاصل از تجزیه با روش وارد ژنوتیپهای برتر را در چهار گروه مختلف قرار داد. بیشترین اختلاف ژنتیکی مشاهده شده بین دو ژنوتیپ 564 و 536 با ژنوتیپهای 483، 572 و 581 بود. در بین ژنوتیپهای برتر تعداد 7 ژنوتیپ که به طور متوسط 85 درصد از خصوصیات مربوط به یک ژنوتیپ امید بخش (دیر برگی، باردهی جانبی و کیفیت مطلوب دانه) و قابل معرفی گردو را دارا بودند مشخص گردیدند.
