پژمان مشین چی؛ محمد رضا حسندخت؛ حسین دهقانی سانیچ
چکیده
به‌منظور ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی خیار گلخانهای تحت تأثیر سطوح مختلف تنش کم آبی و انواع خاکپوش، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در سه سطح 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی به‌عنوان کرت اصلی و سطوح خاکپوش در چهار سطح بدون خاکپوش، خاکپوش پلاستیک ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی خیار گلخانهای تحت تأثیر سطوح مختلف تنش کم آبی و انواع خاکپوش، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در سه سطح 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی به‌عنوان کرت اصلی و سطوح خاکپوش در چهار سطح بدون خاکپوش، خاکپوش پلاستیک سیاه، خاکپوش پلاستیک شفاف و خاکپوش چیپس چوب به‌عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. در این آزمایش ارتفاع بوته، قطر ساقه اصلی، درصد ماده خشک ساقه و برگ، کلروفیل a، b و کل، زودرسی، عملکرد کل ، عملکرد خیار درجه 1 و 2 و کارایی مصرف آب مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج نشان داد بیشترین مقدار صفات در سطح آبیاری 100 درصد نیاز آبی حاصل گردید و با اعمال سطح آبیاری 80 و 60 درصد نیاز آبی، صفاتی نظیر ارتفاع بوته، قطر ساقه، کلروفیل a، b و کل، عملکرد کل و زودرسی کاهش پیدا کردند. بالاترین عملکرد خیار درجه 1 و کل به‌ترتیب با 3514 و 3684 گرم در بوته در 100 درصد نیاز آبی و با کاربرد خاکپوش چیپس چوب بدست آمد.نتایج پژوهش حاضر حاکی از اثربخشی سودمند کاربرد خاکپوش چیپس چوب در اکثر ویژگیهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی خیار گلخانهای مورد مطالعه به دلیل حفظ رطوبت خاک و استفاده بهینه آن در مدیریت آبیاری بود، که میتواند در افزایش بهرهوری محصولات گلخانهای به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک مؤثر باشد.
علوم میوه
داریوش آتشکار؛ احمد ارشادی؛ مهدی طاهری؛ حمید عبدالهی
چکیده
به‌منظور ارزیابی تحمل به خشکی برخی پایه‌های هیبرید سیب، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 11 ژنوتیپ حاصل از برنامه اصلاح پایه‌های سیب شامل AR1 تا AR11 بههمراه پایه MM111 به‌عنوان شاهد متحمل در دو تیمار آبیاری 40 و 80 درصد ظرفیت زراعی اجرا شد. در این پژوهش فاکتورهای فیزیولوژیکی شامل: فتوسنتز، هدایت روزنهای، ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی تحمل به خشکی برخی پایه‌های هیبرید سیب، آزمایشی گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 11 ژنوتیپ حاصل از برنامه اصلاح پایه‌های سیب شامل AR1 تا AR11 بههمراه پایه MM111 به‌عنوان شاهد متحمل در دو تیمار آبیاری 40 و 80 درصد ظرفیت زراعی اجرا شد. در این پژوهش فاکتورهای فیزیولوژیکی شامل: فتوسنتز، هدایت روزنهای، تعرق،CO2 زیرروزنه، کارایی مصرف آب، هدایت مزوفیلی، محتوی نسبی آب برگ، دمای سطح برگ و دمای بخش درونی تاج اندازه‌گیری شد. بهطورکلی ژنوتیپ پایه‌های موردمطالعه به لحاظ خصوصیات فیزیولوژیکی تفاوت معنیداری در سطح 1% از خود نشان دادند. تحت تأثیر تنش خشکی، پارامترهای فیزیولوژیکی کاهش یافت و میزان کاهش آن در ژنوتیپ پایه‌های مختلف متفاوت بود. اگرچه ژنوتیپ پایه‌های AR3، AR4، AR5 و AR7در شرایط آبیاری بدون تنش، دارای بیشترین تبادلات روزنهای و فتوسنتز بودند؛ ولی کمترین کاهش در تبادلات روزنهای و فتوسنتز تحت تنش خشکی در ژنوتیپ پایه‌های AR1، AR4، AR8 و AR11 و بیشترین عکسالعمل منفی به تنش در ژنوتیپ پایه‌های AR3، AR6، AR7 و AR9 مشاهده شد که به‌عنوان دو گروه ژنوتیپ‌های متحمل و حساس به تنش خشکی، می‌توانند در بررسیهای بعدی موردتوجه قرار گیرند. محتوی نسبی آب برگ در ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی، علیرغم داشتن تعرق بیشتر، بهمیزان کمتری کاهش یافت و همین امر میزان آماس برگ‌ها و شاخصهای فتوسنتزی آن‌ها را بهبود داد. احتمالاً این ژنوتیپ‌ها با سیستم ریشه‌ای ویژه، توانایی جذب بیشتر آب از خاک را داشته و یا با تجمع اسمولیتهای درون‌سلولی، قدرت جذب و نگهداری آب بیشتری دارند.
علوم میوه
سجاد قاصدی یولقونلو؛ حمید زارع ابیانه؛ محمد علی نجاتیان؛ معصومه ملکی؛ روح اله کریمی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر تغییر شیوه آبیاری جویچه‌ای به قطره‌ای، بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی انگور بیدانه سفید، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در طی سالهای زراعی 94-93 و 95-94 روی تاک‌های 14 ساله اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: آبیاری جویچه‌ای1 (I1)، قطره‌ای بههمراه جویچه‌ای (2I)، بابلر (3I)، قطره‌ای1 ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر تغییر شیوه آبیاری جویچه‌ای به قطره‌ای، بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی انگور بیدانه سفید، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در طی سالهای زراعی 94-93 و 95-94 روی تاک‌های 14 ساله اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: آبیاری جویچه‌ای1 (I1)، قطره‌ای بههمراه جویچه‌ای (2I)، بابلر (3I)، قطره‌ای1 (4I)، ترکیب قطره‌ای سطحی و زیر سطحی (I5)، قطره‌ای2 (I6)، قطره‌ای3 (I7) و جویچه‌ای2 (I8) بودند. نتایج نشان داد که کلروفیل کل در تیمارهای قطره‌ای کاهش و اسید‌آمینه پرولین و گلایسینبتائین افزایش یافت. تیمار قطره‌ای1 (I4) بیشترین غلظت کربوهیدرات‌های محلول برگ و از طرفی پایداری غشای کمتری داشت. از نظر عملکرد، تیمارهای جویچه‌ای2، قطره‌ای2 (I6) و قطره‌ای3 (I7)، به ترتیب با 43، 31 و 28 تن در هکتار، بیشترین عملکرد محصول را به خود اختصاص داده بودند. همچنین تیمار قطره‌ای3 I7 با 2/1 گرم بیشترین وزن حبه را داشت. از نظر کارایی مصرف آب ،(WUE)، تیمار قطره‌ای2 (I6) با 3/10 کیلوگرم انگور بر مترمکعب آب، مصرف آب بهینه‌تری نسبت به سایر تیمارهای آبیاری به‌ویژه جویچه‌ای1 و جویچه‌ای2 داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که تغییر شیوه آبیاری جویچه‌ای1 به قطره‌ای، باعث اعمال تنش خشکی در تاک‌های مسن می‌گردد؛ اما عملکرد کاهش نمی‌یابد.
علوم سبزی
جاسم پرخیده؛ طاهر برزگر؛ فاطمه نکونام
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تنش کمآبیاری بر رشد، عملکرد و شاخصهای فیزیولوژیکی هندوانۀ رقم چارلستونگری پیوندی، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آبیاری در سه سطح 100، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار پیوند شامل گیاهان پیوندی روی پایۀ هندوانۀ ابوجهل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تنش کمآبیاری بر رشد، عملکرد و شاخصهای فیزیولوژیکی هندوانۀ رقم چارلستونگری پیوندی، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آبیاری در سه سطح 100، 70 و 50 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار پیوند شامل گیاهان پیوندی روی پایۀ هندوانۀ ابوجهل و گیاهان غیر پیوندی بود. نتایج نشان داد، تنش کمآبیاری بهطور معنیداری رشد، عملکرد و کارایی مصرف آب را کاهش و درصد نشت یونی و محتوای پرولین را افزایش داد. بیشترین میزان عملکرد میوه و کارایی مصرف آب در گیاهان غیر پیوندی و پیوندی در شرایط آبیاری 100 درصد بهدست آمد. بیشترین مواد جامد محلول میوه در گیاهان پیوندی تحت آبیاری 50 درصد ثبت شد. بیشترین سطح برگ، طول بوته، سفتی گوشت میوه، محتوای نسبی آب برگ در گیاهان غیر پیوندی با آبیاری 100 درصد به دست آمد. بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاهان پیوندی تحت کمآبیاری 50 درصد مشاهده شد. پایۀ هندوانۀ ابوجهل در شرایط آبیاری 100 و 70 درصد باعث کاهش غلظت کلسیم و افزایش میوههای پوسیدگی گلگاه داشت، ولی با اعمال تنش کمآبیاری بیشتر، غلظت کلسیم در گیاهان غیر پیوندی کاهش و عارضۀ پوسیدگی گلگاه افزایش یافت. با توجه به نتایج، پیوند روی پایۀ هندوانۀ ابوجهل اثر مثبتی نداشته است.
علوم گیاهان دارویی
رسول محمدنیا؛ عبدالحسین رضایی نژاد؛ صحبت بهرامی نژاد
چکیده
با هدف تعیین تأثیر دور آبیاری و سیلیسیم بر رشد، عملکرد، میزان اسانس، فنل کل و ویژگی پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) ریحان، این پژوهش در طی سالهای 1395-1394 در گلخانۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل‌ها شامل دور آبیاری در سه سطح 4، 7 و 9 روز (بر پایۀ ...
بیشتر
با هدف تعیین تأثیر دور آبیاری و سیلیسیم بر رشد، عملکرد، میزان اسانس، فنل کل و ویژگی پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) ریحان، این پژوهش در طی سالهای 1395-1394 در گلخانۀ پژوهشی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل‌ها شامل دور آبیاری در سه سطح 4، 7 و 9 روز (بر پایۀ میزان آب در خاک 90، 75 و 60 درصد ظرفیت زراعی) و محلولپاشی سیلیکات پتاسیم در سه سطح 0، 1 و 2 میلیمولار، بهصورت هفتگی بود. نتایج بررسی‌ها نشان داد، افزایش فاصلۀ آبیاری باعث کاهش رشد و افزایش کارایی مصرف آب در بوته شد. سیلیسیم تأثیر خشکی را تعدیل و باعث بهبود رشد شد و کاربرد سیلیکات پتاسیم 2 میلیمولار باعث افزایش شاخص مقاومت به تنش شد. افزایش فاصلۀ آبیاری و کاربرد سیلیکات پتاسیم هر دو باعث افزایش میزان اسانس و فنل کل شدند. همچنین با افزایش فاصلۀ آبیاری ویژگی پاداکسندگی افزایش یافت و در فاصلۀ آبیاری نه روز و سیلیکات پتاسیم 2 میلیمولار، بیشترین ویژگی پاداکسندگی گیاه به دست آمد. ضریب همبستگی بین صفات نشان داد، میزان اسانس با طول ریشه، فنل کل و شاخص مقاومت به تنش همبستگی مثبت و با غلظت کشندۀ 50 درصد (IC50) همبستگی منفی داشت. بهطورکلی افزایش فاصلۀ آبیاری باعث کاهش رشد و افزایش میزان اسانس و ویژگی پاداکسندگی شد. سیلیکات پتاسیم به‌ویژه با غلظت 2 میلیمولار تأثیر نامناسب تنش خشکی را بر ویژگیهای رشدی تعدیل کرد و باعث افزایش میزان و عملکرد اسانس و ویژگی پاداکسندگی شد.
داریوش رمضان؛ معظم حسن پور اصیل؛ رضا صالحی؛ حسین دهقانی سانیچ
چکیده
در این بررسی، طالبی تو سبز ساوه‌ای پیوندشده روی فرو-آر-ذ (Ferro-RZ)، شینتوزا (Shintozwa)، همراه با گیاهان طالبی خود پیوندی و طالبی غیر پیوندی با سه رژیم آبیاری شامل 100 درصد (شاهد)، 80 درصد و 60 درصد (بر پایۀ تخلیۀ رطوبتی آسان خاک) که به‌ترتیب 21/5792، 20/4815 و 60/3867 مترمکعب آب در هکتار به مدت 84 روز پس از انتقال نشاء، بهصورت آزمایش صحرایی با طرح آماری کرتهای ...
بیشتر
در این بررسی، طالبی تو سبز ساوه‌ای پیوندشده روی فرو-آر-ذ (Ferro-RZ)، شینتوزا (Shintozwa)، همراه با گیاهان طالبی خود پیوندی و طالبی غیر پیوندی با سه رژیم آبیاری شامل 100 درصد (شاهد)، 80 درصد و 60 درصد (بر پایۀ تخلیۀ رطوبتی آسان خاک) که به‌ترتیب 21/5792، 20/4815 و 60/3867 مترمکعب آب در هکتار به مدت 84 روز پس از انتقال نشاء، بهصورت آزمایش صحرایی با طرح آماری کرتهای خردشده در قالب بلوک کامل تصادفی در کرج اجرا شد. تجزیۀ واریانس مربوط به فنول کل و کل مواد جامد محلول میوه نشان داد که تفاوت معنیداری بین پایه‌های مورد آزمایش وجود ندارد. بیشترین (07/68 درصد) و کمترین (09/59 درصد) شاخص آماس یاخته‌ای برگ به ترتیب در طالبی تو سبز ساوه‌ای پیوندی با پایۀ تجاری کدوی شینتوزا و طالبی خود پیوندی مشاهده شد. همچنین با کاهش حجم آبیاری ظرفیت پاداکسندگی (آنتیاکسیدانی) میوه افزایش یافت، درحالی‌که تفاوت معنیداری از نظر میزان ویتامین ث میوه‌ها وجود نداشت. همچنین تفاوت معنیداری در کارایی نظام نوری 2 (فتوسیستم II) بین پایه‌های کدو و گیاهان شاهد (غیر پیوندی و خود پیوندی) وجود داشت. مقایسۀ میانگین‌ها نشان داد که بیشترین (22/31 تن در هکتار) و کمترین (85/23 تن در هکتار) عملکرد کل در هکتار به ترتیب به گیاهان پیوندی با پایۀ شینتوزا و گیاهان خود پیوندی اختصاص داشت. بررسی محتوای عنصرهای کانی برگ گیاهان نشان داد که درصد افزایش نیتروژن کل برگ در ترکیب پیوندی طالبی تو سبز ساوه‌ای روی پایه‌های دورگۀ (هیبریدی) فرو و طالبی تو سبز ساوه‌ای روی شینتوزا در مقایسه با شاهد (طالبی تو سبز ساوه‌ای غیر پیوندی) به ترتیب 14/18 و 02/19 درصد بود.
مرتضی پوزش شیرازی؛ مختار زلفی باوریانی؛ محمد مدرسی؛ بهرام بهزادی
چکیده
تنش‌های غیرزنده از جمله تنش خشکی ناشی از کمبود آب، یکی از تهدیدهای جدی تولیدات کشاورزی در سراسر جهان به شمار می‌رود و یافتن مکان بدون تنشی که گیاهان بتوانند به سطح پتانسیل عملکردی خود برسند بسیار مشکل است. تنش خشکی خصوصاً در مرحلة میوه‌دهی با تخصیص بیش از 17درصد کاهش عملکرد ناشی از تنش‌های غیرزنده به خود از اهمیت خاصی برخوردار است. ...
بیشتر
تنش‌های غیرزنده از جمله تنش خشکی ناشی از کمبود آب، یکی از تهدیدهای جدی تولیدات کشاورزی در سراسر جهان به شمار می‌رود و یافتن مکان بدون تنشی که گیاهان بتوانند به سطح پتانسیل عملکردی خود برسند بسیار مشکل است. تنش خشکی خصوصاً در مرحلة میوه‌دهی با تخصیص بیش از 17درصد کاهش عملکرد ناشی از تنش‌های غیرزنده به خود از اهمیت خاصی برخوردار است. از‌این‌رو به‌منظور بررسی تأثیر زمان و مقدار آب استفاده‌شده بر واکنش مراحل مختلف رشد رویشی و زایشی و کیفیت محصول تولیدی گوجه‌فرنگی آزمایشی در مزرعة تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی مدت دو سال انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: 1. آبیاری کامل در کل دورة رشد(I1)؛2. آبیاری کامل تا شروع زمان میوه‌دهی و اعمال تنش آبی تخلیه 65درصدی رطوبت قابل استفاده (AW) خاک(I2)؛ 3. آبیاری کامل تا شروع میوه‌دهی و اعمال تنش آبی تخلیه 80درصدی رطوبت قابل استفاده خاک(I3)؛ 4. اعمال تنش آبی تخلیه 65درصدی رطوبت قابل استفاده خاک تا شروع میوه‌دهی و سپس آبیاری کامل تا پایان دورة رشد(I4)؛ 5. اعمال تنش آبی تخلیه 80درصدی رطوبت قابل استفادة خاک تا شروع میوه‌دهی و سپس آبیاری کامل تا پایان دورة رشد(I5)، به‌دقت اجرا و صفات مورد نظر شامل عملکرد در واحد سطح، وزن تک‌میوه، کارایی مصرف آب، اسید غالب (اسید‌سیتریک)، ویتامین ث، مواد جامد محلول و pH اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش حاکی از وجود اختلاف معنادار ناشی از تأثیر تیمارهای مختلف بر عملکرد محصول و کارایی مصرف آب، مواد جامد محلول و اسیدیته (pH) بود. اختلاف معناداری برای اسید غالب، ویتامین ث و وزن تک‌میوه مشاهده نشد. درمجموع براساس صفات بررسی‌‌شده، تیمار شمارة 4 با مصرف 6336 مترمکعب آب در هکتار در سال، برتری خود را نشان داد.
