معصومه سهیلا اتقائی؛ فاطمه سفیدکن؛ علی درینی؛ سعید صادق زاده حمایتی؛ وحید عبدوسی
چکیده
گل‌آذین خرما (Phoenix dactylifera L.) در پوششی بنام اسپات قرار دارد که حاوی اسانس است. در این مطالعه تأثیر منطقه رویش (بم و جیرفت) بر میزان و اجزای اسانس اسپات رقم‌های خرما (پیارم، زاهدی، مضافتی و هلیله‌ای) ارزیابی شد. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و آنالیز آن توسط دستگاه های GC و GC/MS انجام شد. نتایج نشان داد اثر رقم بر ویژگیهای ریختشناسی ...
بیشتر
گل‌آذین خرما (Phoenix dactylifera L.) در پوششی بنام اسپات قرار دارد که حاوی اسانس است. در این مطالعه تأثیر منطقه رویش (بم و جیرفت) بر میزان و اجزای اسانس اسپات رقم‌های خرما (پیارم، زاهدی، مضافتی و هلیله‌ای) ارزیابی شد. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و آنالیز آن توسط دستگاه های GC و GC/MS انجام شد. نتایج نشان داد اثر رقم بر ویژگیهای ریختشناسی بیش از اثر مکان بود و رقم‌های مضافتی (06/55 سانتیمتر) و هلیله‌ای (80/48 سانتیمتر) بیشترین طول اسپات نشان دادند. بیشترین عرض اسپات در رقم‌های مضافتی (52/11 سانتیمتر) و پیارم (83/10 سانتیمتر) ثبت شد و رقم زاهدی بیشترین تعداد اسپات در نخل (83/14 عدد) را داشت. از طرف دیگر، وزن تر و خشک اسپات و عملکرد ماده خشک اسپات در بم (بهترتیب 30/235 و 66/67 گرم در اسپات و 906/747 گرم در نخل) بهترتیب معادل 38، 48 و 41 درصد بیش از جیرفت شد. میزان اسانس هر اصله نخل در منطقه بم (246/1 گرم) 26/2 برابر جیرفت (551/0 گرم) شد. رقم مضافتی بیشترین وزن تر، خشک و عملکرد مادهخشک اسپات را داشت. بیشترین درصد اسانس (168/0-148/0 درصد) نیز به دو رقم زاهدی و پیارم تعلق داشت. اسانس هر چهار رقم در هر دو مکان رویش حاوی 3و4 ـ دی متوکسی تولوئن (2/71-7/58 درصد)، پاراـ متیل انیسول (0/30-2/4 درصد)، 2و6 ـ دی متوکسی تولوئن (8/16-6/8 درصد)، ان ـ نونانال (1/4-6/0 درصد) و اورتوـ وانیلین (6/2-5/0 درصد) بودند. رقم‌های مورد مطالعه از لحاظ اثرپذیری از مکان رویش به دو دسته تقسیم شدند. رقم‌های هلیله‌ای و مضافتی از ثبات نسبی بیشتری برخوردار بودند.
