وهب اسدی؛ موسی رسولی؛ منصور غلامی؛ معصومه ملکی
چکیده
استفاده از پایه‌های انگور متحمل به تنش خشکی و کاربرد روش‌های به باغی مانند استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد میتواند برای دستیابی به روش‌های مقابله با کم‌آبی مؤثر باشد. به همین منظور پژوهشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در شرایط گلخانهای جهت بررسی اثر تنظیم‌کننده رشد تریاکانتانول بر ویژگی‌های ...
بیشتر
استفاده از پایه‌های انگور متحمل به تنش خشکی و کاربرد روش‌های به باغی مانند استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد میتواند برای دستیابی به روش‌های مقابله با کم‌آبی مؤثر باشد. به همین منظور پژوهشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در شرایط گلخانهای جهت بررسی اثر تنظیم‌کننده رشد تریاکانتانول بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی نهال‌های انگور بیدانه سفید پیوند شده روی دو رقم بومی در شرایط خشکی انجام شد. تیمارها پایه در دو سطح (خوشناو، سرخک قوچان و نهال رقم بیدانه سفید (خودریشه))، تنش خشکی در سه سطح پتانسیل آب خاک در محدوده 2/0- (شاهد)، 7/0- و 5/1- مگاپاسکال و سه غلظت تنظیم‌کننده تریاکانتانول (صفر، 50 و 100 میکرومولار) بودند. صفات اندازه‌گیری شده نسبت وزن خشک به سطح برگ (LMA)، میزان پایداری غشای سلولی (MSI)، کلروفیل کل، پرولین، گلایسین بتائین، محتوای نسبی آب برگ، فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) بودند. براساس نتایج حاصل از این پژوهش تنش خشکی باعث کاهش معنی‌دار LMA (25 درصد)، MSI (5 درصد)، کلروفیل (20 درصد) و RWC (5 درصد) گردید و تیمارهای تریاکانتانول منجر به افزایش معنی‌دار LMA (20 درصد)، MSI (3/4 درصد)، کلروفیل (14 درصد)، RWC (5/2 درصد)، گلایسین بتائین (27 درصد)، پرولین (22 درصد) و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کاتالاز (23 درصد) و پراکسیداز (8 درصد) گردید. نهال‌های پیوندی با پایه خوشناو نسبت به شاهد نتایج بهتری را نشان داد و با اضافه شدن تیمار های تریاکانتانول نیز صفات مناسب برای تحمل تنش خشکی بهبود یافتند.
علوم میوه
فاطمه نظری؛ موسی رسولی؛ معصومه ملکی
چکیده
انگور (Vitis vinifera L.) ترکیب‌های پاداکسندۀ (آنتیاکسیدان) بسیار سودمندی برای انسان دارد. متأسفانه اغلب ترکیب‌های پاداکسنده مانند فلاونوئیدها در هنگام رسیدگی انگور کاهش مییابد. در این زمینه بررسی تیمار محرک (الیسیتور)هایی برای افزایش این ترکیب‌ها در هنگام مصرف لازم است. در این تحقیق تأثیر تیمار اسید سالیسیلیک در سه غلظت 0(شاهد)، 1/0 ...
بیشتر
انگور (Vitis vinifera L.) ترکیب‌های پاداکسندۀ (آنتیاکسیدان) بسیار سودمندی برای انسان دارد. متأسفانه اغلب ترکیب‌های پاداکسنده مانند فلاونوئیدها در هنگام رسیدگی انگور کاهش مییابد. در این زمینه بررسی تیمار محرک (الیسیتور)هایی برای افزایش این ترکیب‌ها در هنگام مصرف لازم است. در این تحقیق تأثیر تیمار اسید سالیسیلیک در سه غلظت 0(شاهد)، 1/0 و 1 میلیمولار به‌صورت محلولپاشی روی برگ و میوۀ دو رقم انگور "شاهانی" (رنگ حبه سیاه) و "فخری" (رنگ حبه سبز) در دو مرحلۀ غورگی و رسیدگی رشد میوه بررسی شد. شاخص تشخیص مرحلۀ غورگی میزان اسیدیته و اندازۀ حبه و مرحلۀ رسیدگی، آبدار و شیرین بودن حبهها بود. این بررسی در سال 1392 روی تاکهای واقع در باغ "مرکز تحقیقات انگور ملایر" انجام شد. تاکهای مورد آزمایش ده ساله و نظام پرورشی آنها به‌صورت کشت ردیفی و روش آبیاری قطرهای بود. این آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی (CRD) با هفت تیمار و سه تکرار بود. نتایج نشان داد، بیشترین میزان کاروتنوئیدها در مرحلۀ غورگی در پوست میوۀ رقم "شاهانی" و "فخری" تیمارشده با غلظت 1/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک به ترتیب با مقادیر 65/73 و 94/69 میلیگرم بر گرم وزن تر بود. نتایج مقایسۀ دو مرحلۀ رشدی همچنین نشان داد، بالاترین میزان آنتوسیانینها در مرحلۀ رسیدگی در پوست میوه و برگ رقم "شاهانی" تیمارشده با غلظت 1/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک به ترتیب با مقادیر 21/3 و 343/2 میلیگرم بر گرم وزن تر بود. در سنجش میزان فلاونوئید کل نیز مشاهده شد، اثر افزایشی غلظت 1/0 میلیمولار اسید سالیسیلیک بر میزان فلاونوئید کل برگ و همۀ قسمتهای میوه (به‌جز بذر) هر دو رقم "شاهانی" و "فخری" در مرحلۀ رسیدگی مؤثرتر بود. تیمار اسید سالیسیلیک همچنین میزان فعالیت پاداکسندگی بیشتر قسمتهای هر دو رقم را در مرحلۀ غورگی با غلظت 1/0 میلیمولار و در مرحلۀ رسیدگی با غلظت 1 میلیمولار به‌طور مؤثری افزایش داد.این نتایج نشان داد، استفاده از مواد رایجی مانند اسید سالیسیلیک میتواند ویژگی پاداکسندگی انگور را به هنگام رسیدگی به‌شدت افزایش دهد.
علوم میوه
وهب اسدی؛ موسی رسولی؛ منصور غلامی؛ معصومه ملکی
چکیده
تنش کم‌آبی از مهمترین محدودیتهای تولید محصولات کشاورزی در جهان و کشور ایران است. آگاهی از سازوکار واکنش رقم‌های انگور در تنش خشکی میتواند تاکداران و پژوهشگران را در انتخاب رقم مناسب برای کشت و تعیین نژادگان (ژنوتیپ)های انتخابی برای برنامههای بهنژادی یاری کند. به همین منظور پژوهشی به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایۀ ...
بیشتر
تنش کم‌آبی از مهمترین محدودیتهای تولید محصولات کشاورزی در جهان و کشور ایران است. آگاهی از سازوکار واکنش رقم‌های انگور در تنش خشکی میتواند تاکداران و پژوهشگران را در انتخاب رقم مناسب برای کشت و تعیین نژادگان (ژنوتیپ)های انتخابی برای برنامههای بهنژادی یاری کند. به همین منظور پژوهشی به‌صورت آزمایش فاکتوریل بر پایۀ طرح کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای 1395-1394 در شرایط گلخانهای برای بررسی تأثیر تغییرپذیری پتانسیل آب خاک بر صفات فیزیولوژیکی و ریخت‌شناختی (مورفولوژیکی) چهار رقم انگور بومی و غیربومی انجام شد. تیمارها شامل چهار رقم انگور (عسکری، خلیلی، چفته و پرلت) و سه سطح تنش خشکی شامل پتانسیل آب خاک در محدودۀ 2/0- (شاهد)، 7/0- و 2/1- مگاپاسکال بودند. صفات اندازهگیری‌شده شامل نسبت وزن خشک به سطح برگ (LMA)، میزان پایداری غشای یاخته‌ای، سبزینه (کلروفیل)، پرولین، پروتئین کل، کربوهیدراتهای محلول، محتوای نسبی آب برگ (RWC)، میزان مالون دی آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) بود. بنا بر نتایج این پژوهش همۀ سطوح تنش و نوع رقم در سطح 1 درصد تأثیر معنیداری بر صفات اندازهگیری‌شده داشتند. با افزایش سطح تنش، پرولین (21 تا 38 درصد)، مالون دی آلدئید (50 تا 70 درصد)، کربوهیدراتهای محلول (55 درصد)، فعالیت آنزیم کاتالاز (37 تا 54 درصد) و پراکسیداز (13 تا 17 درصد) افزایش یافت و محتوای آب نسبی برگ (6/5 درصد) و پروتئینهای محلول کل (19 تا 39 درصد) کاهش پیدا کرد. به‌طورکلی نتایج نشان داد، رقم‌های چفته و خلیلی پتانسیل بالاتری برای تحمل شرایط تنش خشکی را نسبت به رقم‌های پرلت و عسکری داشتند.
علوم میوه
نیره زنگنه؛ موسی رسولی
چکیده
تولید انگور با کیفیت و دارای بافت محکم و ویژگی ماندگاری بالای میوه اهمیت زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش، تأثیر کاربرد برگی غلظت‌های مختلف (0، 1000 و 2000 میلیگرم در لیتر) سولفات پتاسیم، نانوکلات پتاسیم و اسید هیومیک بر رنگیزه‌ها و فعالیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) انگور ’بیدانۀ سفید‘ در راستای بهبود کیفیت در قالب طرح کامل ...
بیشتر
تولید انگور با کیفیت و دارای بافت محکم و ویژگی ماندگاری بالای میوه اهمیت زیادی دارد. هدف از انجام این پژوهش، تأثیر کاربرد برگی غلظت‌های مختلف (0، 1000 و 2000 میلیگرم در لیتر) سولفات پتاسیم، نانوکلات پتاسیم و اسید هیومیک بر رنگیزه‌ها و فعالیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسیدانی) انگور ’بیدانۀ سفید‘ در راستای بهبود کیفیت در قالب طرح کامل تصادفی در یک باغ تجاری انگور طی سالهای 1395-1393 بود. بدین منظور تیمارهای محلولپاشی در سه نوبت شامل یک مرحله پیش از گلدهی، دو هفته پس از تشکیل میوه و یک ماه پس از مرحلۀ دوم انجام شد. بنا بر نتایج به‌دست‌آمده تیمار سولفات پتاسیم با غلظت 2000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش پتاسیم برگ، تیمار نانو کلات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش سبزینۀ (کلروفیل) کل و آنتوسیانین‌های برگ و اسید هیومیک با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش غلظت فنول‌های برگ و فلاونوئیدهای برگ نسبت به شاهد شد. تیمار نانوکلات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش آنتوسیانین‌های میوه و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز میوه، همچنین تیمار نانوکلات پتاسیم با غلظت 2000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش غلظت پتاسیم میوه و فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز میوه، سولفات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش غلظت فنول‌های میوه، پروتئین میوه و فعالیت آنزیم کاتالاز میوه و اسید هیومیک با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر موجب افزایش فلاونوئیدهای میوه و فعالیت آنزیم پراکسیداز میوه نسبت به شاهد شد. نتایج این بررسی تأییدکنندۀ تأثیر چشمگیر تیمارها، به‌ویژه نانوکلات پتاسیم و سولفات پتاسیم با غلظت 1000 میلیگرم در لیتر بر افزایش فعالیت آنزیم‌ها بوده که در نتیجه آن موجب استحکام غشا و بافت میوه و در نتیجه افزایش کیفیت و ماندگاری بهتر می‌شود.
مهدی فلاح؛ موسی رسولی؛ یاور شرفی؛ علی ایمانی
چکیده
بادام (Prunus dulcis L.) یکی از مهمترین گونههای جنس پرونوس است که بیشتر رقم‌ها و نژادگانهای آن خودناسازگار و برخی نیز دگر ناسازگارند. هرچند امروزه رقم‌های خودسازگار ایجادشده از طریق بهنژادی در دسترس است. بنابراین رقم‌های خودناسازگار برای گردهافشانی، تلقیح و تولید نیازمند دانۀ گردۀ سازگار دیگر رقم‌ها هستند. در این راستا ...
بیشتر
بادام (Prunus dulcis L.) یکی از مهمترین گونههای جنس پرونوس است که بیشتر رقم‌ها و نژادگانهای آن خودناسازگار و برخی نیز دگر ناسازگارند. هرچند امروزه رقم‌های خودسازگار ایجادشده از طریق بهنژادی در دسترس است. بنابراین رقم‌های خودناسازگار برای گردهافشانی، تلقیح و تولید نیازمند دانۀ گردۀ سازگار دیگر رقم‌ها هستند. در این راستا بررسی سازگاری گردهافشانی سه رقم تونو، شکوفه، سهند و پنج نژادگان امیدبخش انتخابی A1.16، A9.7، A8.39، A10.11، A230 با استفاده از روش گردهافشانی کنترلشده انجام شد. ترکیب‌های تلاقیها بر پایۀ همپوشانی گلدهی در سه گروه انجام شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که ترکیب تلاقی × A9.7تونو (با 52/60 درصد تشکیل میوه)، A9.7 × A10.11 (با 20/79 درصد تشکیل میوه) و سهند × شکوفه ( با 25/77 درصد تشکیل میوه) بالاترین درصد تشکیل میوه و بیشترین سازگاری در تلاقیهای بهکاررفته در گروههای مختلف را داشتند. همچنین ترکیب تلاقیهای × A230تونو (با 45/42 درصد تشکیل میوه) و سهند × تونو (با 52/39 درصد تشکیل میوه) 50 درصد ناسازگاری نشان دادند.
موسی رسولی؛ رضا توکلی بنیزی؛ علی ایمانی
چکیده
در این پژوهش جوانهزنی بذرهای گونههای مختلف جنس Prunus شامل Prunus communis L.، Prunus scoparia Spach، Prunus haussknechtii Bornm وPrunus persicaL. مطالعه شد. برای این کار ابتدا، بذرهای بالغ بدون پوشش پوستۀ چوبی بهمدت 30 دقیقه تحت تیمار تترامتیل تیورام دیسولفید 2 درصد ضد عفونی شدند. بذرهای مربوط به هر گونه در سه گروه (هر گروه حاوی 90 بذر در سه تکرار 30 تایی) ...
بیشتر
در این پژوهش جوانهزنی بذرهای گونههای مختلف جنس Prunus شامل Prunus communis L.، Prunus scoparia Spach، Prunus haussknechtii Bornm وPrunus persicaL. مطالعه شد. برای این کار ابتدا، بذرهای بالغ بدون پوشش پوستۀ چوبی بهمدت 30 دقیقه تحت تیمار تترامتیل تیورام دیسولفید 2 درصد ضد عفونی شدند. بذرهای مربوط به هر گونه در سه گروه (هر گروه حاوی 90 بذر در سه تکرار 30 تایی) تقسیم شدند و هر گروه پس از تیمار با شاهد (آب مقطر)، هورمون اسید جیبرلیک (250 و500 میلیگرم در لیتر) و آب اکسیژنه (5/0 و 1 درصد) در پرلیت مرطوب و در دمای 7 سانتی‌گراد بهمدت 10 هفته بهمنظور بررسی و ثبت درصد جوانهزنی در هر هفته چینه‌سرمایی شدند. طی مدت انبارمانی، تعداد بذرهای جوانهزده، درصد جوانهزنی، میانگین زمان جوانهزنی و میانگین سرعت جوانهزنی ثبت شد. نتایج نشان داد بین گونههای مطالعه‌شده از نظر زمان جوانهزنی تفاوت معناداری وجود داشت بهطوریکهP. communis L. و P. persicaL. بهترتیب کمترین و بیشترین زمان برای شکستن خواب و جوانهزنی بذرها در بین گونههای مطالعه‌شده را داشتند. غلظت‌های مختلف آب اکسیژنه و اسید جیبرلیک روی بذر هر کدام از گونههای مطالعه‌شده اثر معناداری در شکست خواب آنها داشت. بعد از پنج هفته، تیمارهای آب اکسیژنۀ 5/0 درصد، اسید جیبرلیک500 و 250 میلیگرم در لیتر بهترتیب بیشترین تأثیر را در شکستن خواب بذر گونههای P. scoparia(68 درصد جوانهزنی)، P. communis L (60 درصد جوانهزنی)، P. haussknechtii (42 درصد جوانهزنی) و P. persica(34 درصد جوانهزنی) داشتند درحالیکه در تیمار شاهد بذر هیچ‌کدام از گونهها جوانه نزدند.
موسی رسولی؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ ذبیح اله زمانی؛ علی ایمانی؛ علی عبادی
چکیده
استفاده از نشانگرهای مولکولی به‌ویژه ریزماهواره‌ها به‌دلیل دقت بالای آنها در مطالعة ژنوم درختان میوه از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش برای ارزیابی روابط ژنتیکی 68 رقم و ژنوتیپ بادام داخلی و خارجی از 22 مکان ریزماهواره استفاده شد. DNA ژنومی از بافت‌های برگی جوان استخراج و واکنش‌های PCR با استفاده از 22 مکان انتخاب‌شده (از بین100عدد ...
بیشتر
استفاده از نشانگرهای مولکولی به‌ویژه ریزماهواره‌ها به‌دلیل دقت بالای آنها در مطالعة ژنوم درختان میوه از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش برای ارزیابی روابط ژنتیکی 68 رقم و ژنوتیپ بادام داخلی و خارجی از 22 مکان ریزماهواره استفاده شد. DNA ژنومی از بافت‌های برگی جوان استخراج و واکنش‌های PCR با استفاده از 22 مکان انتخاب‌شده (از بین100عدد مکان) ریزماهواره روی آن انجام شد. از مکان‌های بررسی‌شده در‌مجموع 167 آلل چند‌شکل که بین 4 تا 11 آلل در هر مکان SSRs و با متوسط 60/7 آلل بودند، مشاهده شد. از بین مکان‌های استفاده‌شده، مکان‌های pchgms6 و UDP97401 با داشتن تعداد آلل زیاد، آلل مؤثر بالا، قدرت تفکیک‌کنندگی، میزان اطلاعات چند‌شکلی، هتروزایگوسیتی مورد انتظار و شاخص اطلاعاتی شانون بالا، نسبت به سایر مکان‌های بررسی‌شده کارایی بهتر و مزیت بیشتری داشتند. براساس ماتریس تشابه، بیشترین تشابه (74/0) بین ژنوتیپهای ’5ـ 17 ‘ و ’1ـ 21‘و کمترین تشابه بین ژنوتیپ ’2ـ 7‘ با ’مشهد 3‘ و ’پرلیس ‘و همچنین ژنوتیپ’4ـ 8‘ با ’دیر‌رس ساوجبلاغ‘ و’ آذر‘ (14/0) مشاهده شد. برای رسم نمودار خوشه‌ای از روش UPGMA و ضرایب تشابه دایس بین ارقام و ژنوتیپ‌ها استفاده شد. براساس این روش ارقام و ژنوتیپهای بررسی‌شده در فاصلة تشابه 40/0 به 8 گروه اصلی تقسیم شدند که متناسب با منشاء جغرافیایی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی آنها بود.
