علی حیدرزاده؛ وحیده ناظری؛ لیلا تبریزی رائینی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سالیسیلیک اسید بر ویژگیهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی کاکوتی کوهی (Ziziphora clinopodioides Lam.)، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل تنش کم‌آبی در چهار سطح (100، 75، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعهای) و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در سه سطح (صفر، نیم ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سالیسیلیک اسید بر ویژگیهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی کاکوتی کوهی (Ziziphora clinopodioides Lam.)، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل تنش کم‌آبی در چهار سطح (100، 75، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعهای) و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در سه سطح (صفر، نیم و یک میلی‌مولار) صورت گرفت. وزن خشک بوته و اندامهای برگ و ساقه، کلروفیل a، b و کل، کاروتنوئید و عملکرد اسانس در اثر تنش کم‌آبی کاهش یافت، در حالی که محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید منجر به افزایش مقادیر این صفات شد. میزان فنل کل در اثر تنش کم‌آبی و سالیسیلیک اسید افزایش یافت و در تنش 30 درصد ظرفیت مزرعهای و سالیسیلیک اسید نیم میلی‌مولار به بیشترین مقدار رسید. بیشترین وزن خشک بوته و اندامهای برگ و ساقه به ترتیب به میزان 2/18، 8 و 6/6 گرم در 100 درصد ظرفیت مزرعهای و محلول‌پاشی نیم میلی‌مولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد. عملکرد اسانس در اثر تنش کم‌آبی کاهش پیدا کرد و بیشترین عملکرد اسانس در 100 درصد ظرفیت مزرعهای و کاربرد سالیسیلیک اسید نیم میلی‌مولار به‌دست آمد. با توجه به نتایج حاصل گیاه دارویی کاکوتی کوهی برای داشتن بیشترین عملکرد مورفولوژیکی نیاز به آبیاری کامل و محلول‌پاشی نیم میلی‌مولار سالیسیلیک اسید دارد.
مصباح بابالار؛ سعیده محتشمی؛ لیلا تبریزی؛ وحید روشن؛ حسین محمدی
چکیده
جهت ارزیابی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر شاخصهای رشد و فیتوشیمیایی گیاه مرزه تابستانه رقم ساترن (Satureja hortensis L. cv. Saturn)، آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم (شاهد (عدم مصرف)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار) بود که به‌صورت سرک در مرحله گلدهی کامل اعمال ...
بیشتر
جهت ارزیابی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر شاخصهای رشد و فیتوشیمیایی گیاه مرزه تابستانه رقم ساترن (Satureja hortensis L. cv. Saturn)، آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم (شاهد (عدم مصرف)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار) بود که به‌صورت سرک در مرحله گلدهی کامل اعمال گردید. بوته‌های مربوط به هر تیمار برداشت شدند و صفات مورد بررسی شامل صفات مورفولوژیک (ارتفاع گیاه، تعداد شاخههای جانبی، عرض بوته، قطر ساقه، طول میانگرهها)، عملکرد ماده خشک، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان ترکیبات فنلی، میزان رزمارینیک اسید و کارواکرول اندازهگیری شد. با افزایش سطوح مختلف سولفات آمونیوم، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، عرض بوته، قطر ساقه، طول میانگره و عملکرد ماده خشک و میزان ترکیبات فنلی افزایش معنیداری پیدا کرد. بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی در تیمار 40 کیلوگرم مشاهده شد و با افزایش کاربرد سولفات آمونیوم کاهش یافت. بیشترین میزان رزمارینیک اسید (93/10 میلیگرم در گرم وزن خشک) در تیمار 80 کیلوگرم سولفات آمونیوم بود و کمترین میزان (85/6 میلیگرم در گرم وزن خشک) در تیمار شاهد اندازهگیری شد. بالاترین میزان کارواکرول (92/6 میلیگرم در گرم وزن خشک) در تیمار 80 کیلوگرم سولفات آمونیوم به‌دست آمد و بعد از آن تیمارهای 40، 60 و 100 کیلوگرم در یک سطح قرار داشتند و کمترین میزان (5/5 میلیگرم) مربوط به تیمار شاهد بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، تیمار 80 کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم علاوه بر افزایش شاخصهای رشد و عملکرد، موجب افزایش میزان کارواکرول و رزمارینیک اسید گردید.
سیاوش محمدی؛ لیلا تبریزی رائینی؛ مجید شکرپور؛ جواد هادیان؛ هارتویگ شولز
چکیده
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) یکی از گونه‌های اندمیک ایران است که به‌دلیل داشتن درصد بالای اسانس و همچنین میزان بالای تیمول در اسانس اهمیت دارد و در صنایع دارویی و غذایی استفاده آن رو به گسترش است. بهمنظور ارزیابی خصوصیات ژنتیکی و ترکیب‌پذیری عمومی (GCA)، 12 جمعیت آویشن دنایی از طرح آمیزشی پلی‌کراس استفاده شد. خزانه پلی‌کراس در قالب ...
بیشتر
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) یکی از گونه‌های اندمیک ایران است که به‌دلیل داشتن درصد بالای اسانس و همچنین میزان بالای تیمول در اسانس اهمیت دارد و در صنایع دارویی و غذایی استفاده آن رو به گسترش است. بهمنظور ارزیابی خصوصیات ژنتیکی و ترکیب‌پذیری عمومی (GCA)، 12 جمعیت آویشن دنایی از طرح آمیزشی پلی‌کراس استفاده شد. خزانه پلی‌کراس در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 6 تکرار در سال‌های 1393 و 1394 اجرا شد. سپس آزمون نتاج پلی‌کراس در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال‌های 1395 و 1396 در ایستگاه تحقیقاتی گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران واقع در کرج مورد مطالعه قرار گرفت. صفات رشدی و عملکردی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول و کارواکرول مورد اندازهگیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر صفات مؤثر در عملکرد مانند ارتفاع بوته، وزن تر و خشک بوته و وزن خشک برگ جمعیت‌های ایلام، اصفهان 2، مرکزی 1 و 2 میزان ترکیب‌پذیری عمومی بالایی را نشان دادند و جمعیت‌های ایلام و ملایر 2 بیشترین ترکیب‌پذیری عمومی را برای درصد اسانس و عملکرد اسانس نشان دادند. به‌طورکلی، نتایج این پژوهش حاکی از تنوع بالای جمعیت‌های مورد مطالعه از نظر خصوصیات مورفولوژیک و فیتوشیمیایی بود و در نهایت می‌توان از جمعیت های ایلام، ملایر 2، مرکزی 1 و مرکزی 2 جهت ایجاد رقم سنتتیک و یا خزانه ژنتیکی جدید برای گزینش ژنوتیپ های برتر استفاده کرد.
علوم سبزی
حدیثه دانشور؛ مصباح بابالار؛ مجتبی دلشاد؛ لیلا تبریزی رائینی
چکیده
کاربرد فراوان نهادههای شیمیایی، در مزارع تولید سبزی و صیفی و عرضه سریع این محصولات به بازار (بدون درنظر گرفتن مدتزمان لازم، برای کاهش غلظت یا تجزیه موادشیمیایی)، ضرورت مدیریت تغذیه مناسب را در سیستم کشت این محصولات، بیش از پیش آشکار میکند. این مطالعه بهمنظور بررسی اثر مدیریت تغذیه، بر میزان تجمع نیترات و سایر پارامترهای ...
بیشتر
کاربرد فراوان نهادههای شیمیایی، در مزارع تولید سبزی و صیفی و عرضه سریع این محصولات به بازار (بدون درنظر گرفتن مدتزمان لازم، برای کاهش غلظت یا تجزیه موادشیمیایی)، ضرورت مدیریت تغذیه مناسب را در سیستم کشت این محصولات، بیش از پیش آشکار میکند. این مطالعه بهمنظور بررسی اثر مدیریت تغذیه، بر میزان تجمع نیترات و سایر پارامترهای کیفی گیاه کرفس انجام گرفت. تیمارهای مورد مطالعه شامل تغذیه نیتروژنمعدنی (اوره با مقادیر 300، 423، 700 و نیتراتآمونیوم با مقدار 560 کیلوگرم در هکتار)، و آلی (ورمیکمپوست 20 کیلوگرم در 8/7 متر مربع و کمپوست 10 کیلوگرم در 8/7 متر مربع در ترکیب با مایه تلقیح قارچ زیستی تریکودرما) و شاهد بود. بعد از برداشت محصول، عملکرد گیاه در واحد سطح، تعداد ساقه، ارتفاع گیاه، میزان مواد معدنی (سدیم، پتاسیم و فسفر) و میزان نیترات اندازهگیری شد و پس از نگهداری کرفس تازه برشیافته در سردخانه با دمای 1± درجه سانتیگراد به‌مدت 4 هفته، درصد کاهش وزن، مقدار ویتامینث، میزان مواد جامدمحلول کل و مقدار اسید قابلتیتراسیون کل، هر هفته مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در تیمارهای آلی، میزان مواد معدنی، ویتامینث، مواد جامدمحلول کل بیشتر بوده، اما میزان عملکرد، تعداد ساقه در گیاه، نیترات و کاهش وزن کمتری در مقایسه با تیمارهای معدنی داشتند. با اینکه کاربرد تیمارهای آلی، موجب کاهش ارزش اقتصادی محصول میشوند؛ اما میتوانند باعث ایجاد مزه بهتر، ایمنی و پذیرش محصول توسط مصرفکننده شوند.
علوم گیاهان دارویی
Haydeh Rahimi؛ Majid Shokrpour؛ Leila Tabrizi Raeini؛ Ezatollah Esfandiari
چکیده
Saffron (Crocus sativus L.) is one of the most important economical crops in Iran. The present study was conducted to evaluate the morphological characteristics and yield of saffron corms in six regions of Talesh city, Guilin province (Iran) with different altitudes. The studied regions were considered as treatments and the obtained data were analyzed based on a nested design. The results showed significant difference among the cultivation areas in terms of number, diameter and dry weight of corm. The areas withaltitudesof ~1250 and ~1400 m produced the maximum number of corm per plant (7.64 and ...
بیشتر
Saffron (Crocus sativus L.) is one of the most important economical crops in Iran. The present study was conducted to evaluate the morphological characteristics and yield of saffron corms in six regions of Talesh city, Guilin province (Iran) with different altitudes. The studied regions were considered as treatments and the obtained data were analyzed based on a nested design. The results showed significant difference among the cultivation areas in terms of number, diameter and dry weight of corm. The areas withaltitudesof ~1250 and ~1400 m produced the maximum number of corm per plant (7.64 and 6.16, respectively). The highest corm diameter (15.7 mm) and dry weight (0.94 g) were produced in the plain region with ~30 m altitude. Direct associations were observed among environmental factors such as precipitation, relative humidity, annual mean temperature and saffron corm weight. According to the results of the present experiment, saffron corm can be efficiently produced in Talesh region of Guilan province.
لیلا تبریزی؛ علیرضا زواری؛ داراب یزدانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف فاصلۀ کاشت (20، 25، 30 و 35×50 سانتیمتر) و زمان برداشت (26 مرداد و 26 شهریورماه) بر ویژگیهای رشد و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران در سال زراعی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف فاصلۀ کاشت (20، 25، 30 و 35×50 سانتیمتر) و زمان برداشت (26 مرداد و 26 شهریورماه) بر ویژگیهای رشد و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران در سال زراعی 93-1392 انجام شد. نتایج نشان داد تأثیر فاصلۀ کاشت بر بیشتر صفات به‌جز ارتفاع گیاه، نسبت وزن برگ به ساقه و میزان سبزینه (کلروفیل)ها معنی‌دار بود. با کاهش فاصلۀ کاشت از 35×50 به 20×50، وزن خشک اندامهای هوایی و برگ، عملکرد استویوزید و ربودیوزید A افزایش یافت. همچنین، تأثیر زمان برداشت بر همۀ صفات به‌جز میزان سبزینه‌ها معنی‌دار بود. بیشترین ارتفاع گیاه و قطر تاج پوشش، وزن خشک اندامهای هوایی، عملکرد استویوزید و ربودیوزید A در برداشت 26 شهریور و بیشترین نسبت برگ به ساقه در برداشت 26 مرداد بود. اثر متقابل تنها بر صفت وزن خشک برگ معنی‌دار بود و بیشترین وزن خشک برگ در برداشت 26 شهریور و فاصلۀ کشت 20 و 25×50 به دست آمد. صفت میزان سبزینه‌ها تحت تأثیر هیچ‌یک از تیمارها قرار نگرفت. به‌طورکلی می‌توان گفت فاصلۀ کشت 20 و 25×50 سانتیمتر و برداشت گیاه در 26 شهریورماه نسبت به دیگر تیمارها در منطقۀ مورد بررسی در کرج، نتیجۀ بهتری برای کشت و استقرار استویا داشته است.
علیرضا یاوری؛ مجید شکرپور؛ لیلا تبریزی؛ جواد هادیان
چکیده
سرخارگل (Echinacea purpurea L.) یکی از گیاهان دارویی با ارزش از خانوادۀ کاسنی (Asteraceae) است که توانسته در دو دهة اخیر جایگاه مهمی در صنایع داروسازی پیدا کند. اندامهای مختلف گیاه بهویژه ریشههای آن حاوی ترکیب‌های دارویی ارزشمندی است که در تحریک سامانة ایمنی بدن برای مقابله با عامل‌های ویروسی و باکتریایی اثرگذاری‌های شگرفی دارد. با توجه ...
بیشتر
سرخارگل (Echinacea purpurea L.) یکی از گیاهان دارویی با ارزش از خانوادۀ کاسنی (Asteraceae) است که توانسته در دو دهة اخیر جایگاه مهمی در صنایع داروسازی پیدا کند. اندامهای مختلف گیاه بهویژه ریشههای آن حاوی ترکیب‌های دارویی ارزشمندی است که در تحریک سامانة ایمنی بدن برای مقابله با عامل‌های ویروسی و باکتریایی اثرگذاری‌های شگرفی دارد. با توجه به ارزش اقتصادی شایان توجه و اهمیت دارویی سرخارگل، اصلاح و گزینش ژنوتیپهای برتر از لحاظ ویژگیهای ریخت‌شناختی (مورفولوژیک) و فیتوشیمیایی اهمیت بسزایی دارد. بهمنظور دستیابی به این هدف، این تحقیق بر پایۀ گزینش ژنوتیپهای برتر و ارزیابی نتاج آن‌ها در یک جمعیت دارای تنوع، طراحی و اجرا شد. بدین ترتیب پس از آمادهسازی زمین، تیمار پیشرویشی بذرها و تولید نشاء گونۀ یادشده بر پایۀ طرح آزمایشی لاتیس ساده با دو تکرار کشت‌شده و مراحل فنولوژی و عملکرد زراعی آن‌ها شامل اندامهای هوایی و یازده ویژگی دیگر بررسی شد. نتایج تجزیۀ واریانس دادهها نشان داد که خانوادههای خواهر- برادر ناتنی (تیمار) تفاوت معنیداری بر پایۀ همۀ ویژگیهای مورد بررسی مانند سطح برگ، آغاز گلدهی، شمار غنچه، شمار گل، ارتفاع، قطر گل، وزن تر و وزن خشک در سطح 1 درصد داشتند. با توجه به نتایج، خانوادههای با شماره‌های 93، 72، 92 و 97 در ویژگی‌هایی مانند سطح برگ، شمار غنچه، شمار گل، ارتفاع، قطر گیاه، شمار انشعاب از قاعده و وزن خشک نسبت به دیگر خانوادهها برتر بودند که با توجه به ترکیب‌پذیری عمومی شایان‌توجه آن‌ها، ترکیب بذرهای والدینی آن‌ها برای تشکیل جمعیت بهبودیافتۀ بعدی میتواند سودمند واقع شود.
مصباح بابالار؛ سعیده محتشمی؛ لیلا تبریزی؛ وحید روشن
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر رنگیزه‌های نورساختی (فتوسنتزی)، میزان و اجزای اسانس گیاه مرزۀ تابستانه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در شرایط آب و هوایی کرج به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم شامل: شاهد (0)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم سولفات آمونیوم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف سولفات آمونیوم بر رنگیزه‌های نورساختی (فتوسنتزی)، میزان و اجزای اسانس گیاه مرزۀ تابستانه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی بر پایۀ طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار در شرایط آب و هوایی کرج به اجرا درآمد. تیمارها شامل پنج سطح مختلف سولفات آمونیوم شامل: شاهد (0)، 40، 60، 80 و 100 کیلوگرم سولفات آمونیوم بود که به‌صورت سرک به کرت‌ها اضافه شد. در مرحلۀ گلدهی کامل، بوته‌های مربوط به هر تیمار برداشت شدند و صفات مورد بررسی شامل میزان سبزینه یا کلروفیل (b,a و کل)، میزان کاروتنوئید، درصد، عملکرد و اجزای اسانس اندازهگیری شد. نتایج، نشان‌دهندۀ تفاوت معنی‌دار تیمارها بر برخی از صفات اندازهگیری شده بود. از 26 ترکیب شناسایی‌شده در تیمارهای مختلف، تنها دوازده ترکیب تحت تأثیر سطوح کودی قرار گرفتند. همچنین درصد و عملکرد اسانس نیز به‌طور معنیداری تحت تأثیر تیمارها تغییر پیدا کردند. با افزایش سطوح مختلف سولفات آمونیوم درصد و عملکرد اسانس افزایش معنیداری پیدا کرد به‌طوری‌که بالاترین درصد و عملکرد اسانس (به ترتیب 55/3 درصد و 97/49 میلی‌لیتر) مربوط به تیمار 100 کیلوگرم سولفات آمونیوم و کمترین میزان (به ترتیب 68/2 درصد و 32/16 میلی‌لیتر) مربوط به تیمار شاهد بود. کارواکرول به‌عنوان ترکیب اصلی این گیاه تحت تأثیر تیمار کودی قرار گرفت. بالاترین میزان کارواکرول (06/52 درصد) و کمترین میزان (57/46 درصد) به ترتیب در تیمارهای40 و 60 کیلوگرم سولفات آمونیوم اندازهگیری شد. کمترین میزان محتوای سبزینۀ کل (69/18 میلیگرم بر گرم نمونۀ تر) مربوط به تیمار 100 کیلوگرم سولفات آمونیوم بود و دیگر تیمارها در یک گروه قرار داشتند.
لیلا تبریزی؛ فرناز دژابون؛ یونس مستوفی؛ مهدی مریدی فریمانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل پس از برداشت بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، اثر منبع تغذیۀ گیاه شامل کود گاوی کاملاً پوسیده (25 تن در هکتار)، کمپوست زبالۀ شهری (20 تن در هکتار)، کمپوست قارچ مصرفشده (15 تن در هکتار)، ورمیکمپوست (15 تن در هکتار) و شاهد و روش‌های مختلف خشک‌کردن شامل آون (60، 70 و 80 درجۀ سانتیگراد)، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل پس از برداشت بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، اثر منبع تغذیۀ گیاه شامل کود گاوی کاملاً پوسیده (25 تن در هکتار)، کمپوست زبالۀ شهری (20 تن در هکتار)، کمپوست قارچ مصرفشده (15 تن در هکتار)، ورمیکمپوست (15 تن در هکتار) و شاهد و روش‌های مختلف خشک‌کردن شامل آون (60، 70 و 80 درجۀ سانتیگراد)، مایکروویو (300، 600 و 900 وات) و روش طبیعی (خشک‌کردن در دمای اتاق) در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، در دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی در سال‌های 1389و 1390 بررسی شد. عوامل فیزیکی و فیتوشیمیایی شامل سینتیک خشک‌شدن و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فلاونوئید کل، ترکیبات فنولی و کاروتنوئید کل ارزیابی شدند. نتایج حاصل بیانگر نبود تأثیر معنادار نهادههای آلی به‌منزلۀ منبع تغذیه بر خصوصیات کیفی همیشه‌بهار جز فلاونوئید کل بود درحالیکه این خصوصیات به‌طور معنادار تحت‌تأثیر روش‌های خشک‌کردن قرار گرفتند. کاربرد مایکروویو در توانهای 300، 600 و 900 وات به‌ترتیب بیشترین میزان فلاونوئید، ترکیبات فنولی و کاروتنوئید کل را به دنبال داشت درحالیکه دماهای مختلف آون از کمترین میزان این صفات برخوردار بود. همچنین اثر متقابل خشک‌کردن و منبع تغذیه بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی همیشه‌بهار معنادار بود و بیشترین و کمترین میزان این صفت، به‌ترتیب، از اثر متقابل ورمیکمپوست و مایکروویو 900 وات و ورمیکمپوست و آون 60 درجۀ سانتیگراد به دست آمد. بررسی روند منحنیهای خشک‌شدن نشان داد که با افزایش توان مایکروویو و دمای آون، شیب منحنی کاهش رطوبت افزایش و زمان خشک‌شدن گلها کاهش مییابد. در‌مجموع گزینش صحیح روش خشک‌کردن به عوامل متعددی بستگی دارد و در این میان استفاده از روشی بر مبنای مصرف بهینۀ انرژی و صرفه‌جویی در هزینه نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
حسین محمدی؛ لیلا تبریزی؛ رضا صالحی
چکیده
عروسک پشت پرده (Physalis peruviana L.) از خانوادۀ Solanaceae، یک گیاه گرمسیری و بومی جنوب آمریکا با ارزش تغذیه‌ای بالاست. از آنجا که کشت این گیاه از طریق نشاست، این پژوهش بهمنظور بررسی اثر نسبت‌های مختلف ورمیکمپوست (0، 10، 20، 30، 40 و 50 درصد) در دو بستر کوکوپیت و کوکوپیت‌ـ پرلیت (50ـ 50 درصد حجمی) بر شاخصهای رشدی نشای عروسک پشت پرده در گلخانۀ تحقیقاتی ...
بیشتر
عروسک پشت پرده (Physalis peruviana L.) از خانوادۀ Solanaceae، یک گیاه گرمسیری و بومی جنوب آمریکا با ارزش تغذیه‌ای بالاست. از آنجا که کشت این گیاه از طریق نشاست، این پژوهش بهمنظور بررسی اثر نسبت‌های مختلف ورمیکمپوست (0، 10، 20، 30، 40 و 50 درصد) در دو بستر کوکوپیت و کوکوپیت‌ـ پرلیت (50ـ 50 درصد حجمی) بر شاخصهای رشدی نشای عروسک پشت پرده در گلخانۀ تحقیقاتی بخش سبزیکاری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 1392 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. صفات اندازه‌گیری‌شده شامل طول ریشه، ارتفاع بوته، قطر طوقه و بوته، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت وزن تر و خشک اندام هوایی به ریشه و شاخص کلروفیل بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایش‌شده تأثیر معناداری بر بیشتر شاخصهای اندازه‌گیری‌شده داشته‌اند. براساس نتایج موجود، طول ریشه در بستر کوکوپیت‌ـ پرلیت و شاخص کلروفیل در بستر کوکوپیت بهترین نتیجه را نشان دادند. از بین نسبت‌های مختلف ورمیکمپوست نیز کاربرد 10درصد ورمیکمپوست بالاترین میزان طول ریشه، قطر بوته و طوقه و تعداد برگ و کاربرد 30درصد ورمیکمپوست، بیشترین ارتفاع بوته را به همراه داشت. همچنین اثر متقابل این دو تیمار برای صفات سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، بهترین نتیجه را در بستر کوکوپیت‌ـ پرلیت ترکیب‌شده با 20درصد ورمیکمپوست و برای نسبت وزن تر و خشک اندام هوایی به ریشه، در بستر کوکوپیت‌ـ پرلیت بدون کاربرد ورمیکمپوست نشان داد.
زهرا حطری؛ ذبیح اله زمانی؛ وحیده ناظری؛ لیلا تبریزی
چکیده
کاکوتی یکی از گیاهان دارویی و معطر است که پراکنش وسیعی در ایران دارد. در این پژوهش نشانگر مولکولی RAPD با استفاده از 16 آغازگر برای تعیین تنوع ژنتیکی در 39 نمونه کاکوتی tenuior Ziziphora از 21 منطقه جغرافیایی ایران استفاده شد. تعداد 100 باند چند شکل از 110 باند تکثیری ایجاد گردید که با استفاده از نرم افزار NTsys آنالیز داده ها انجام شد و ضریب تشابه جاکارد ...
بیشتر
کاکوتی یکی از گیاهان دارویی و معطر است که پراکنش وسیعی در ایران دارد. در این پژوهش نشانگر مولکولی RAPD با استفاده از 16 آغازگر برای تعیین تنوع ژنتیکی در 39 نمونه کاکوتی tenuior Ziziphora از 21 منطقه جغرافیایی ایران استفاده شد. تعداد 100 باند چند شکل از 110 باند تکثیری ایجاد گردید که با استفاده از نرم افزار NTsys آنالیز داده ها انجام شد و ضریب تشابه جاکارد جهت محاسبه تشابه میان نمونه ها استفاده گردید. میزان تشابه محاسبه شده بر اساس باندهای چند شکل در دامنهای از 19/0تا 77/0 قرار داشت و میانگین تشابه نیز برابر با 43/0 بود. بیشترین قطعات تکثیر شده چند شکل 12 عدد و مربوط به آغازگرTIBMBA-06 بود، در حالیکه آغازگر TIBMBB-13 با 3 باند کمترین قطعات چند شکل را داشتند. متوسط تعداد باند برای هر آغازگر 9/6 و متوسط باندهای چند شکل 3/6 برآورد گردید. تجزیه خوشه ای بر پایه ماتریس تشابه و با روش UPGMA صورت گرفت. بر اساس تجزیه خوشه ای، در ضریب تشابه 43/0 نمونه های کاکوتی به 6 گروه تقسیم شدند. بر اساس ماتریس تشابه، کمترین شباهت (19/0) مربوط به دو نمونه مشهد و اسلامیه یزد با فاصله جغرافیایی زیاد و بیشترین شباهت (77/0) بین دو نمونه از یاسوج از یک منطقه جغرافیایی بود. نتایج حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بالایی در میان نمونه های مورد بررسی بوده است.
علیرضا کوچکی؛ لیلا تبریزی؛ مریم جهانی؛ علی اصغر محمدآبادی
دوره 42، شماره 4 ، اسفند 1390، ، صفحه 379-391
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر تراکم‌های بالا و روش‌های مختلف کشت بنه زعفران (Crocus sativus L.) بر برخی خصوصیات زراعی و رفتار بنه‌ها، مطالعه‌ای در سه سال زراعی 86-85، 87-86 و 88-87 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایشی سه روش مختلف کشت بصورت ردیفی، کپه‌ای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر تراکم‌های بالا و روش‌های مختلف کشت بنه زعفران (Crocus sativus L.) بر برخی خصوصیات زراعی و رفتار بنه‌ها، مطالعه‌ای در سه سال زراعی 86-85، 87-86 و 88-87 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایشی سه روش مختلف کشت بصورت ردیفی، کپه‌ای و تصادفی (پخشی) و تراکم‌های مختلف بنه بر مبنای سه سطح تراکم کم، متوسط و زیاد (به‌ترتیب معادل 4، 8 و 12 تن بنه در هکتار) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تراکم بنه در هر سه سال بهره‌برداری از زمین، تعداد گل، وزن تر و خشک گلهای تولید شده، وزن تر و خشک کلاله در واحد سطح را تحت تأثیر قرار داد به‌طوری‌که با افزایش تراکم از سطح 4 به 12 تن بنه در هکتار، میانگین صفات مذکور از روندی افزایشی برخوردار بود. در کل مدت بهره‌برداری از مزرعه، کشت ردیفی نسبت به دو روش کشت کپه‌ای و تصادفی، منجر به افزایش تعداد گل، وزن تر و خشک گلهای تولید شده در واحد سطح شد. نوع روش کشت نیز بر وزن تر کلاله در دو سال اول و بر وزن خشک کلاله در هر سه سال تأثیر گذار بود و بیشترین وزن تر و خشک کلاله در روش کشت ردیفی نسبت به دو روش کپه‌ای و تصادفی حاصل شد. تعداد بنه دختری تولید شده در واحد سطح تنها در سال دوم تحت تأثیر تیمارهای تراکم بنه و روش کاشت قرار گرفتند، به‌طوری‌که تراکم 12 تن بنه در هکتار، تعداد بنه‌های تولیدی را به‌میزان 81/30% نسبت به تراکم کم افزایش داد. همچنین روش کشت کپه‌ای نسبت به کشت ردیفی تعداد بنه دختری بیشتری تولید کرد (07/43%). در هیچ یک از سال‌های مورد مطالعه وزن تر و خشک بنه‌های دختری تولید شده در واحد سطح، تحت تأثیر تراکم بنه قرار نگرفتند اما، در طی سال اول تحقیق، تغییر روش کشت از ردیفی به کپه‌ای و تصادفی منجر به کاهش وزن تر و خشک بنه‌ها در واحد سطح شد. اثر متقابل تراکم و روش کشت تنها در سال اول بر تعداد گل، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک کلاله در واحد سطح تأثیرگذار بود و در سال سوم تعداد، وزن تر و خشک بنه تولید شده را تحت تأثیر قرار داد.
