محمد مقدم؛ رضا امید بیگی؛ اعظم سلیمی؛ محمد رضا نقوی
چکیده
جنس ریحان متعلق به تیره نعناعیان یکی از مهمترین و اقتصادی¬ترین گیاهان دارویی دنیا است که گونه‌های آن برای تولید چای دارویی، اسانس، مقاصد دارویی، ادویه‌ای، به صورت سبزی و گیاه زینتی گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 38 توده ریحان بومی به همراه 2 رقم اصلاح شده (اُپال و کشکنی لولو) به عنوان ...
بیشتر
جنس ریحان متعلق به تیره نعناعیان یکی از مهمترین و اقتصادی¬ترین گیاهان دارویی دنیا است که گونه‌های آن برای تولید چای دارویی، اسانس، مقاصد دارویی، ادویه‌ای، به صورت سبزی و گیاه زینتی گلدانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تحقیق به منظور تعیین تنوع ژنتیکی 38 توده ریحان بومی به همراه 2 رقم اصلاح شده (اُپال و کشکنی لولو) به عنوان شاهد با استفاده از 32 صفت کمی و کیفی مورفولوژیک در شرایط مزرعهای انجام شد. نتایج مطالعات تاکسونومی نشان داد که این تودهها متعلق به سه گونه O. ciliatum (23 توده)، O. minimum (1توده) و O. basilicum (15 توده) بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس دادهها، تفاوتهای معنی‌داری در صفات کمی و کیفی اندازهگیری شده در بین تودهها مشاهده شد. بیشترین طول گیاه (5/49 سانتی‌متر) و چرخه گل (3/11 عدد) متعلق به توده شماره 18 و بیشترین طول گلآذین را تودههای 6 و 13 (1/15 سانتی‌متر) داشتند. بیشترین طول و عرض برگ را تودههای 4 و 5 به خود اختصاص دادند. میزان اسانس تودهها محدوده¬ای از 47/0% تا 42/1% بود.
محمدرضا پیرمرادی؛ رضا امیدبیگی؛ محمدرضا نقوی؛ امین باقی زاده؛ عباس یدالهی
چکیده
آنغوزه تلخ (.Ferula assa-foetida L) گیاهی وحشی، متعلق به تیره چتریان است. این تحقیق به منظور تعیین نوع خواب در بذر این گیاه و تعیین بهترین تیمار جهت جوانه زنی سریع آن انجام گرفت. بدین منظور 12 تیمار شامل اسید جیبرلیک 500، 1000 و 1500 پی پی ام، نیترات پتاسیم 1/0، 2/0 و 3/0 مولار، آبشویی، 24، 48 و 72 ساعت، حذف پوسته بذر (بذور یکساله و تازه برداشت شده) و بذور تازه ...
بیشتر
آنغوزه تلخ (.Ferula assa-foetida L) گیاهی وحشی، متعلق به تیره چتریان است. این تحقیق به منظور تعیین نوع خواب در بذر این گیاه و تعیین بهترین تیمار جهت جوانه زنی سریع آن انجام گرفت. بدین منظور 12 تیمار شامل اسید جیبرلیک 500، 1000 و 1500 پی پی ام، نیترات پتاسیم 1/0، 2/0 و 3/0 مولار، آبشویی، 24، 48 و 72 ساعت، حذف پوسته بذر (بذور یکساله و تازه برداشت شده) و بذور تازه برداشت شده با پوسته به همراه شاهد (بذور یکساله با پوسته) در قالب دو طرح کاملا تصادفی در دو دمای20 و 5 درجه سانتی گراد در 4 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، بذور تازه برداشت شده تحت هیچ تیماری جوانه نزدند که دلیلی بر وجود رویان توسعه نیافته در آنها می باشد. در تمامی تیمارها به استثناء حذف پوسته، بذور برای جوانه زنی حداقل 20 روز دمای 5 درجه سانتی گراد نیاز داشتند. تیمارهای دیگر (سطوح مختلف اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم و سطوح مختلف آبشویی) در دمای 5 درجه سانتی گراد تاثیر معنی داری بر درصد جوانه زنی نهایی داشتند ولی افزایش چشمگیری در سرعت جوانه زنی ایجاد نکردند. با حذف پوسته در بذور یکساله، آنها حتی در دمای 20 درجه سانتی گراد طی مدت 4 روز 84 درصد جوانه زدند. درحالی که سایر بذور در این دما هیچ جوانه زنی نداشتند. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که حذف پوسته بهترین تیمار جهت جوانه زنی بذر آنغوزه بود. با افزایش ارتفاع محل جمع آوری بذور در رویشگاه نیاز سرمایی جهت جوانه زنی آنها به طور معنی داری افزایش یافت.
سودابه مفاخری؛ رضا امیدبیگی؛ فاطمه سفیدکن؛ فرهاد رجالی
دوره 42، شماره 3 ، دی 1390، ، صفحه 245-254
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر برخی فاکتورهای فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و مقدار اسانس گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica) آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عامل‌های ورمی‌کمپوست (صفر، 15 و 30 درصد حجم گلدان)، ازتوباکتر (کاربرد و عدم کاربرد) و بیوفسفات (کاربرد و عدم کاربرد) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با دوازده ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر برخی فاکتورهای فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و مقدار اسانس گیاه دارویی بادرشبی (Dracocephalum moldavica) آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عامل‌های ورمی‌کمپوست (صفر، 15 و 30 درصد حجم گلدان)، ازتوباکتر (کاربرد و عدم کاربرد) و بیوفسفات (کاربرد و عدم کاربرد) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار و چهار تکرار در سال زراعی 88-1387 به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بالاترین سرعت سبز شدن (94/11 روز)، سریع‌ترین زمان گلدهی (81/88 روز)، بیشترین ارتفاع بوته (05/50 سانتی‌متر)، بیشترین وزن تر (56/44 گرم)، بیشترین وزن خشک (049/12 گرم)، بالاترین میزان اسانس (74/0 درصد)، و بیشترین عملکرد اسانس (34/0 میلی‌لیتر در گلدان) در سطح سوم ورمی‌کمپوست (30% حجم گلدان) حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار بذر در بوته (47/4 گرم) در تیمار اثر متقابل سطح دوم ورمی‌کمپوست و کاربرد بیوفسفات زیستی، مشاهده شد. تیمار کود بیوفسفات اثر معنی‌داری بر سرعت سبز شدن بذرها و مقدار کلروفیل برگ نشان داد. همچنین اثر متقابل بیوفسفات و ورمی‌کمپوست تأثیر معنی‌داری بر وزن خشک، وزن بذر در بوته، مقدار فتوسنتز و میزان کلروفیل برگ داشت.
محمد اسماعیل حسنی؛ مریم میرزایی؛ رضا امیدبیگی؛ محمد فتحی قره بابا
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
در گیاه دارویی ریحان، با استفاده از تیمار مریستم انتهایی گیاهچه‌ها با غلظتهای مختلف محلول کلشیسین (6 = pH (w/v),? 75/0، 5/0، 2/0، 1/0، 05/0، 0)، اتوتتراپلوئیدی به دست آمد. میزان اسانس در گیاهان اتوتتراپلوئید حاصل، در مقایسه با گیاهان دیپلوئید شاهد، افزایش معنی‌داری نشان داد و 69 درصد بیشتر از گیاهان دیپلوئید بود. بررسی اثرات اتوتتراپلوئیدی بر ...
بیشتر
در گیاه دارویی ریحان، با استفاده از تیمار مریستم انتهایی گیاهچه‌ها با غلظتهای مختلف محلول کلشیسین (6 = pH (w/v),? 75/0، 5/0، 2/0، 1/0، 05/0، 0)، اتوتتراپلوئیدی به دست آمد. میزان اسانس در گیاهان اتوتتراپلوئید حاصل، در مقایسه با گیاهان دیپلوئید شاهد، افزایش معنی‌داری نشان داد و 69 درصد بیشتر از گیاهان دیپلوئید بود. بررسی اثرات اتوتتراپلوئیدی بر ویژگی‌های کمی و کیفی ریحان با کاشت گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید در مزرعه انجام شد و ویژگیهایی نظیر سطح برگ، وزن تر و خشک، میزان کلروفیل، تعداد شاخههای فرعی، تعداد و طول خوشه، ضخامت برگ، طول و عرض برگ، ارتفاع گیاه، قطر گل و ساقه و دوره گلدهی بین گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید اندازهگیری و مقایسه گردیدند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر افزایش معنیدار وزن تر و خشک، میزان کلروفیل، ضخامت و عرض برگ، قطر ساقه اصلی و تعداد شاخههای فرعی و همچنین کاهش در طول برگ، تعداد خوشه، درصد و سرعت جوانهزنی بذر در گیاهان تتراپلوئید در مقایسه با گیاهان دیپلوئید، در ازای افزایش سطح پلوئیدی بود.
رضا امیدبیگی؛ محمد محمودی سورستانی
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
گل مکزیکی گیاهی علفی، چندساله و متعلق به خانواده نعناع می‌باشد. از مواد موثره این گیاه، در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و نوشابه‌سازی استفاده می‌شود. از آنجایی که تنش خشکی تولید محصول و مواد موثره در گیاهان دارویی را تحت تأثیر قرار میدهد، در تحقیق حاضر به بررسی اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی شامل ...
بیشتر
گل مکزیکی گیاهی علفی، چندساله و متعلق به خانواده نعناع می‌باشد. از مواد موثره این گیاه، در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و نوشابه‌سازی استفاده می‌شود. از آنجایی که تنش خشکی تولید محصول و مواد موثره در گیاهان دارویی را تحت تأثیر قرار میدهد، در تحقیق حاضر به بررسی اثر تیمارهای مختلف آبیاری بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، طول و تعداد شاخههای جانبی، قطر ساقه، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، ساقه و ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به شاخه، عملکرد گیاه، میزان و عملکرد اسانس در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار پرداخته شده است. تیمارهای تنش آبی عبارت بودند از: 100% ظرفیت زراعی، 85% ظرفیت زراعی، 70% ظرفیت زراعی، 55% ظرفیت زراعی، 100% ظرفیت زراعی (مرحله رویشی)-85% ظرفیت زراعی (مرحله زایشی)، 100% ظرفیت زراعی (مرحله رویشی)-70% ظرفیت زراعی (مرحله زایشی) و بالاخره 85% ظرفیت زراعی (مرحله رویشی)-100% ظرفیت زراعی (مرحله زایشی). نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار در صفات مذکور به جز میزان اسانس، به ترتیب در تیمارهای %100-85 و %55 ظرفیت زراعی مشاهده گردید. در حالی که بیشترین مقدار اسانس در تیمار %55 و کمترین آن در تیمار %70-100 بدست آمد.
