علوم میوه
بشیر ایوب نژادگان جرمی؛ حمید حسن پور
چکیده
ازگیل به‌صورت خودرو در استان آذربایجان شرقی (ارسباران) رشد میکند. متأسفانه به‌جز در موارد محدودی،بررسی‌های چندانی راجع به ازگیل در این منطقه انجام نشده است. در این پژوهش ویژگیهای فیزیکوشیمیایی مانند وزن، طول و عرض میوه و هسته، فراسنجه (پارامتر)های رنگ میوه و ظرفیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسبدان) پوست و گوشت میوه 20 نژادگان وحشی ازگیل ...
بیشتر
ازگیل به‌صورت خودرو در استان آذربایجان شرقی (ارسباران) رشد میکند. متأسفانه به‌جز در موارد محدودی،بررسی‌های چندانی راجع به ازگیل در این منطقه انجام نشده است. در این پژوهش ویژگیهای فیزیکوشیمیایی مانند وزن، طول و عرض میوه و هسته، فراسنجه (پارامتر)های رنگ میوه و ظرفیت پاداکسندگی (آنتی‌اکسبدان) پوست و گوشت میوه 20 نژادگان وحشی ازگیل در استان آذربایجان شرقی (منطقۀ ارسباران) بررسی شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد، تنوع بالایی در برخی از صفات مانند طول دم‌میوه، شاخص a*، Hue، وزن بذر و ظرفیت پاداکسندگی گوشت وجود دارد. بنا بر نتایج تجزیه به عاملها، ده عامل اصلی بیش از 97/85 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. همچنین بنا بر نتایج تجزیه‌ای خوشهای، نژادگانها در چهار گروه اصلی قرار گرفتند. گروه اول شامل چهار نژادگان (M7, M8, M5, M6) بود که بیشترین میانگین صفات طول بذر، عرض بذر، ضخامت بذر و وزن بذر را داشتند. در گروه دوم، هشت نژادگان (M3, M9, M10, M11, M2, M4, M1, M13) قرار گرفتند که بیشترین میانگین صفات طول میوه، عرض میوه، وزن میوه و قطر میانگین هندسی را داشتند. نژادگانهای موجود در گروه سوم شامل دو نژادگان (M20 و M19) بود که طول برگ، طول دم‌برگ، طول دم میوه و هیو در تفکیک این گروه نقش مهمی داشتند. در گروه چهارم نیز شش نژادگان (M14, M15, M16, M12, M17, M18) قرار گرفتند که ظرفیت پاداکسندگی پوست و گوشت در تفکیک این گروه بیشترین تأثیر را داشتند. نتایج به دست آمده میتواند برای برنامههای اصلاحی و معرفی رقم در ازگیل سودمند باشد.
علوم میوه
ستار دریلی؛ حمید حسن پور؛ علیرضا فرخزاد
چکیده
این پژوهش به‌منظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگانهای برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازهگیری شدند. بزرگ‌ترین میوهها در گونه Crataegus ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگانهای برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازهگیری شدند. بزرگ‌ترین میوهها در گونه Crataegus azarolus و کوچک‌ترین میوهها در گونههای C. monogyna و C. aplosangouaineaمشاهده شد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنیداری با صفات مرتبط به میوه مانند وزن، اندازة میوه و طول و عرض بذر داشتند. پنج عامل اصلی بر پایۀ تجزیه به عاملها، نزدیک به 11/89 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ خوشهای به روش وارد (Ward)نژادگانهای زالزالک به سه گروه اصلی تقسیم شدند. نژادگانهای مربوط به گونۀ C. azarolus var azarolus و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaدر گروه نخست قرار گرفتند که بالاترین سفتی میوه و شمار بذر بیشتری داشتند. در گروه دوم نژادگانهای گونۀ C.azarolus قرار دارند که طول، عرض و وزن میوۀ بالاتری داشت. در گروه سوم نیز نژادگانهای گونۀ C. monogyna و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaجای گرفتند که صفات چگالی میوه، طول برگ و شاخص a* در جداسازی این گروه نقش مهمی داشتند. نتایج نشان داد، گروهبندی تا حدودی از الگوی توزیع گونهای نژادگانها پیروی میکند. نتایج به‌دست‌آمده را میتوان در برنامههای بهنژادی و معرفی رقم در زالزالک به‌کار برد.
علوم میوه
رقیه خوش آمد شورجه؛ حمید حسن پور
چکیده
بررسی و ارزیابی ویژگیهای موهای وحشی در برنامههای بهنژادی و معرفی رقم‌های مناسب برای شرایط آب و هوایی خاص اهمیت بسیار زیادی دارد. هدف از این پژوهش، ارزیابی و شناخت بهتر ویژگیهای نژادگان (ژنوتیپ)های موهای وحشی استان آذربایجان غربی به‌منظور کاربرد آن‌ها در برنامههای بهنژادی است. بیست نمونه از مناطق پیرانشهر و سردشت ...
بیشتر
بررسی و ارزیابی ویژگیهای موهای وحشی در برنامههای بهنژادی و معرفی رقم‌های مناسب برای شرایط آب و هوایی خاص اهمیت بسیار زیادی دارد. هدف از این پژوهش، ارزیابی و شناخت بهتر ویژگیهای نژادگان (ژنوتیپ)های موهای وحشی استان آذربایجان غربی به‌منظور کاربرد آن‌ها در برنامههای بهنژادی است. بیست نمونه از مناطق پیرانشهر و سردشت این استان گردآوری‌شده و صفات فیزیکوشیمیایی مختلفی مربوط به خوشه، خوشهچه، حبه و بذر و ظرفیت پاداکسندگی کل اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد، تنوع بالایی در برخی از صفات مانند طول و عرض خوشه و وزن خوشه وجود داشت.دامنۀ ظرفیت پاداکسندگی گوشت، پوست و بذر در نژادگانهای مورد بررسی به ترتیب از 53/15 تا 53/71، 36/7 تا 96/84 و 71/8 تا 64 درصد متغیر است. صفات مرتبط با خوشه از جمله طول خوشه و عرض خوشه همبستگی مثبت و معنیداری با صفات مرتبط با حبه مانند طول، عرض، وزن و اندازۀ حبه داشتند. یازده عامل اصلی نزدیک به 97/79 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ خوشهای به روش Wardنژادگانهای موهای وحشی در سه گروه اصلی تقسیم شدند. نژادگانهای موجود در گروه اول بیشترین میانگین صفات وزن گوشت، ضخامت پوست، هیو، کروما، TA و pHآب‌میوه را داشتند. صفات طول و عرض حبه، طول دم حبه، شمار بذر، L* و a* نیز در جداسازی گروه دوم نقش مهمی داشتند. نژادگانهای موجود در گروه سوم میانگین صفات شمار خوشۀ فرعی و طول خوشۀ بالاتری داشتند. نتایج به‌دست‌آمده از این بررسی میتواند در کارهای به نژادی و معرفی رقم در مو بسیار سودمند باشد.
مهدی حدادی نژاد؛ سمیه قاسمی عمران؛ فاطمه عظیمی آهنگری
چکیده
تمشک سیاه به‌دلیل وجود جمعیت‌های وحشی و طبیعی آن در سراسر کشور به‌خصوص در منطقۀ شمال از تنوع برخوردار است اما به‌جز مواردی محدود توجه جدی به آن نشده است. این پژوهش با هدف بررسی توده‌های وحشی تمشک سیاه در مناطقی از مازندران صورت پذیرفت. ابتدا مناطق و سپس توده‌های تمشک موجود شناسایی و براساس توصیفگر تمشک صفات برگ، شاخه، خار، گل ...
بیشتر
تمشک سیاه به‌دلیل وجود جمعیت‌های وحشی و طبیعی آن در سراسر کشور به‌خصوص در منطقۀ شمال از تنوع برخوردار است اما به‌جز مواردی محدود توجه جدی به آن نشده است. این پژوهش با هدف بررسی توده‌های وحشی تمشک سیاه در مناطقی از مازندران صورت پذیرفت. ابتدا مناطق و سپس توده‌های تمشک موجود شناسایی و براساس توصیفگر تمشک صفات برگ، شاخه، خار، گل و صفات کمّی و کیفی میوه نمونه‌های تمشک سیاه در سه تکرار ارزیابی شد. نتایج نشان داد همبستگی منفی و معناداری بین میزان خسارت ظاهری آفات و بیماری‌ها در بوته با تعداد خار، جهت خار، سطح مقطع تنه و نوع برگچۀ انتهایی بوته‌ها وجود دارد. براساس نتایج تجزیه به عاملها چهار عامل اصلی صفات خار، کمّیت میوه، عادت رشد بوته و گلدهی بیش از 95 درصد از واریانس کل را توصیف کردند. صفات مرتبط با خار شامل اندازه و جهت خار، کرکدار‌بودن شاخه و سطح مقطع شاخه، اندازۀ میوه و اندازۀ گل 50 درصد واریانس کل را شامل می‌شدند. بنا بر نتایج تجزیۀ خوشهای نمونه‌ها در حد تفاوت 100 درصد به دو دسته تقسیم شدند. نمونه‌های مربوط به منطقۀ قائم‌شهر با وجود قرار‌داشتن در یک منطقه با یکدیگر تفاوت نشان دادند و در دسته‌های جداگانه قرار گرفتند که مؤید وجود تنوع در بین ژنوتیپ‌های استفاده‌شدۀ افراد محلی برای تمشک‌چینی است. در دستۀ دوم تفکیک نمونه‌ها با منشأ جغرافیایی آن‌ها مطابقت داشت.
