محمد حسین امینی فرد؛ محبوبه عسگریان؛ مهدی خیاط؛ مهدی جهانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر اسید فولویک و کود کامل NPK بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و صفات بیوشیمیایی و عملکرد ریحان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد بیشترین آنتوسیانین (71/1میلیگرم برگرم وزن خشک) با کاربرد کود کامل NPK با غلظت 6 در هزار و کمترین (43/1 میلیگرم برگرم وزن خشک) در تیمار شاهد بهدست ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر اسید فولویک و کود کامل NPK بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و صفات بیوشیمیایی و عملکرد ریحان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. نتایج نشان داد بیشترین آنتوسیانین (71/1میلیگرم برگرم وزن خشک) با کاربرد کود کامل NPK با غلظت 6 در هزار و کمترین (43/1 میلیگرم برگرم وزن خشک) در تیمار شاهد بهدست آمد. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی (6/78 درصد) از تیمار 5 کیلوگرم در هکتار اسیدفولویک و کمترین آن (6/70 درصد) در تیمار شاهد (عدم کوددهیاسید فولویک و کود کامل (NPK) بهدست آمد. همچنین بیشترین آنتوسیانین (74/1 میلیگرم برگرم وزن تر)، کلروفیلb (52/1 میلیگرم برگرم وزن تر) و کلروفیل کل (99/2 میلیگرم برگرم وزن تر) با کاربرد کود کاملNPK با غلظت 3 در هزار و اسید فولویک 10کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین عملکرد بیولوژیک (29/2 کیلوگرم در مترمربع) و وزن خشک بوته (8/483 گرم در متر مربع)، در تیمار مصرف همزمان 6 در هزارکود کامل و10 کیلوگرم در هکتار اسید فولویک و کمترین آنها (44/1کیلوگرم در متر مربع و 5/259 گرم در متر مربع)، در شاهد(عدم کوددهیاسید فولویک و کود کامل (NPK) مشاهده شد.بهطورکلی، نتایج بیانگر تأثیر مثبت کود کامل و اسید فولویک بر عملکرد و صفات بیوشیمیایی ریحان بود.
علوم گیاهان دارویی
مهران نوروزپور؛ ناصر زارع؛ رسول اصغری زکریا؛ پریسا شیخ زاده مصدق
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر نوع محیط کشت پایه و تنظیمکنندههای رشد گیاهی مختلف بر استقرار و رشد ریزنمونههای قرهقاط و میزان متابولیت‌های ثانویه در شرایط کشت درونشیشهای انجام گردید. برای این منظور، ریزنمونههای تک‌گرهای و جوانههای انتهایی قرهقاط از مناطق جنگلی استان اردبیل تهیه و از طریق تیمار با ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی تأثیر نوع محیط کشت پایه و تنظیمکنندههای رشد گیاهی مختلف بر استقرار و رشد ریزنمونههای قرهقاط و میزان متابولیت‌های ثانویه در شرایط کشت درونشیشهای انجام گردید. برای این منظور، ریزنمونههای تک‌گرهای و جوانههای انتهایی قرهقاط از مناطق جنگلی استان اردبیل تهیه و از طریق تیمار با محلول g/l3 بنومیل، محلول H2O2 (5%)، اتانول 70% و در نهایت محلول هیپوکلریتسدیم 5/2% با 10pH= بهمدت 12دقیقه به ترتیب ضدعفونی شدند. ریزنمونهها روی محیط کشتهای MS، AN و WPM حاوی mg/l1/0 NAA یا IBA و سطوح مختلف BAP، زآتین و TDZ کشت شدند. نتایج نشان داد که درصد ریزنمونههای رشد کرده و تعداد برگ در هر ریزنمونه به‌طور معنیداری تحت تأثیر نوع محیط کشت پایه، ترکیب هورمونی محیط کشت و اثر متقابل بین آنها قرار گرفت. تعداد برگ در هر ریزنمونه و رشد ریزنمونهها در محیط کشت MS به‌طور معنیداری بیشتر از محیط کشتهای پایه AN و WPM بود. بیشترین درصد ریزنمونههای رشد کرده و تعداد برگ در هر ریزنمونه در محیط کشت پایه MS حاوی (mg/l 1/0) IBA بههمراه 5/0 و 1 میلیگرم بر لیتر زآتین یا 5/0 میلیگرم بر لیتر BAP بهدست آمد.همچنین از نظر میزان متابولیت‌های ثانویه بین تیمارهای مختلف اختلاف معنیداری وجود داشت. بیشترین میزان ترکیبات آنتوسیانینی و فلاونوئید بهترتیب در محیط کشت MS حاوی 2 میلیگرم برلیتر BAP و 1/0 میلیگرم برلیتر IBA و MS حاوی 2 میلیگرم بر لیتر TDZ و 1/0 میلیگرم بر لیتر NAA بهدست آمد.
لیلا تبریزی؛ علیرضا زواری؛ داراب یزدانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف فاصلۀ کاشت (20، 25، 30 و 35×50 سانتیمتر) و زمان برداشت (26 مرداد و 26 شهریورماه) بر ویژگی‌های رشد و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران در سال زراعی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر سطوح مختلف فاصلۀ کاشت (20، 25، 30 و 35×50 سانتیمتر) و زمان برداشت (26 مرداد و 26 شهریورماه) بر ویژگی‌های رشد و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز دانشگاه تهران در سال زراعی 93-1392 انجام شد. نتایج نشان داد تأثیر فاصلۀ کاشت بر بیشتر صفات به‌جز ارتفاع گیاه، نسبت وزن برگ به ساقه و میزان سبزینه (کلروفیل)ها معنیدار بود. با کاهش فاصلۀ کاشت از 35×50 به 20×50، وزن خشک اندام‌های هوایی و برگ، عملکرد استویوزید و ربودیوزید A افزایش یافت. همچنین، تأثیر زمان برداشت بر همۀ صفات به‌جز میزان سبزینه‌ها معنیدار بود. بیشترین ارتفاع گیاه و قطر تاج پوشش، وزن خشک اندام‌های هوایی، عملکرد استویوزید و ربودیوزید A در برداشت 26 شهریور و بیشترین نسبت برگ به ساقه در برداشت 26 مرداد بود. اثر متقابل تنها بر صفت وزن خشک برگ معنیدار بود و بیشترین وزن خشک برگ در برداشت 26 شهریور و فاصلۀ کشت 20 و 25×50 به دست آمد. صفت میزان سبزینه‌ها تحت تأثیر هیچ‌یک از تیمارها قرار نگرفت. بهطورکلی می‌توان گفت فاصلۀ کشت 20 و 25×50 سانتیمتر و برداشت گیاه در 26 شهریورماه نسبت به دیگر تیمارها در منطقۀ مورد بررسی در کرج، نتیجۀ بهتری برای کشت و استقرار استویا داشته است.
سمیه نجارزاده؛ جابر پناهنده؛ سعیده علیزاده سالطه؛ فریبرز زارع نهندی
چکیده
نعناع فلفلی با نام علمیL. Mentha piperita از خانوادۀ Lamiaceae از جمله گیاهان دارویی و معطری است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی استفاده میشود. بهمنظور ارزیابی برخی شاخصهای فیزیولوژیکی و اسانس نعناع فلفلی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از تیمارهای اسید سالیسیلیک (0، 1/0، 1 میلیمولار) و پوتریسین (0، 1/0، 1 میلیمولار) در قالب ...
بیشتر
نعناع فلفلی با نام علمیL. Mentha piperita از خانوادۀ Lamiaceae از جمله گیاهان دارویی و معطری است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی استفاده میشود. بهمنظور ارزیابی برخی شاخصهای فیزیولوژیکی و اسانس نعناع فلفلی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از تیمارهای اسید سالیسیلیک (0، 1/0، 1 میلیمولار) و پوتریسین (0، 1/0، 1 میلیمولار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. همۀ صفات در دو چین ارزیابی شدند. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد که میانگین همۀ صفات (به‌جز نسبت سبزینۀ (کلروفیل) a/b، کاروتنوئید، آنتوسیانین و مواد جامد محلول) در چین اول به‌طور معنیداری بیشتر از چین دوم بودند. کاربرد غلظتهای مختلف اسید سالیسیلیک منجر به کاهش میزان سبزینۀ کل و a، کارتنوئید و آنتوسیانین شد. همچنین تیمارهای 1/0 و 1 میلیمولار اسید سالیسیلیک درصد اسانس شاخسارۀ نعناع فلفلی را در مقایسه با مصرف نکردن آن، 02/16و 91/32 درصد و نیز درصد اسانس برگ گیاه را نسبت به شاهد، 54/2 و 66/29 درصد افزایش داد. با افزایش مقادیر پوتریسین، عملکرد تر و خشک در واحد سطح، سبزینۀa ، سبزینۀ کل، کاروتنوئید و درصد اسانس برگ افزایش یافت. با به‌کارگیری 1 میلیمولار پوتریسین میزان آنتوسیانین و درصد اسانس برگ در مقایسه با شاهد به ترتیب 91/33 و 36/21 درصد افزایش یافت. افزون بر آن اثر متقابل دو عامل مورد بررسی روی عملکرد تر در واحد سطح، سبزینۀ a وb، سبزینۀ کل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، مواد جامد محلول و اثر متقابل سه عامل بر عملکرد خشک در واحد سطح، کاروتنوئید و مواد جامد محلول معنیدار بودند.
حسین شکفته؛ مریم عرب نژاد خانوکی
چکیده
با توجه به روند روبه رشد استفاده از مادة کانی زئولیت، اهمیت استفاده از بسپار (پلیمر)های سوپر جاذب در کشاورزی بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک و کاربرد ورمی‌کمپوست در تولید محصولات سالم، آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل زئولیت در سه سطح (0، 3 و 6 درصد وزنی) به‌عنوان ...
بیشتر
با توجه به روند روبه رشد استفاده از مادة کانی زئولیت، اهمیت استفاده از بسپار (پلیمر)های سوپر جاذب در کشاورزی بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک و کاربرد ورمی‌کمپوست در تولید محصولات سالم، آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل زئولیت در سه سطح (0، 3 و 6 درصد وزنی) به‌عنوان عامل اول، ورمی‌کمپوست در سه سطح (0، 3 و 6 درصد وزنی) به‌عنوان عامل دوم و هیدروژل در سه سطح (0، 2/0 و 4/0 درصد وزنی) به‌عنوان عامل سوم بررسی شد. صفات ارتفاع بوته، شمار برگ، گل و دانه در بوته، وزن تر و خشک بوتۀ کامل، عملکرد گل و دانه در بوته اندازهگیری شد. نتایج تجزیۀ دادهها نشان داد که اثر متقابل سهگانه زئولیت، هیدروژل و ورمی‌کمپوست بر همۀ ویژگیها به‌جز شمار گل در بوته و عملکرد گل معنیدار بود. و در بیشتر این ویژگیها با افزایش سطوح ورمی‌کمپوست و زئولیت همگام با افزایش سطح هیدروژل تا 2/0 درصد افزایش پیدا کردند. اما در مورد شمار گل در بوته و عملکرد گل اثر متقابل دوگانه تیمارها بر آنها معنیدار بود.
لیلا تبریزی؛ فرناز دژابون؛ یونس مستوفی؛ مهدی مریدی فریمانی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل پس از برداشت بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، اثر منبع تغذیۀ گیاه شامل کود گاوی کاملاً پوسیده (25 تن در هکتار)، کمپوست زبالۀ شهری (20 تن در هکتار)، کمپوست قارچ مصرفشده (15 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (15 تن در هکتار) و شاهد و روش‌های مختلف خشک‌کردن شامل آون (60، 70 و 80 درجۀ سانتی‌گراد)، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر برخی عوامل پس از برداشت بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.)، اثر منبع تغذیۀ گیاه شامل کود گاوی کاملاً پوسیده (25 تن در هکتار)، کمپوست زبالۀ شهری (20 تن در هکتار)، کمپوست قارچ مصرفشده (15 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (15 تن در هکتار) و شاهد و روش‌های مختلف خشک‌کردن شامل آون (60، 70 و 80 درجۀ سانتی‌گراد)، مایکروویو (300، 600 و 900 وات) و روش طبیعی (خشک‌کردن در دمای اتاق) در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، در دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی در سالهای 1389و 1390 بررسی شد. عوامل فیزیکی و فیتوشیمیایی شامل سینتیک خشک‌شدن و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی، فلاونوئید کل، ترکیبات فنولی و کاروتنوئید کل ارزیابی شدند. نتایج حاصل بیانگر نبود تأثیر معنادار نهادههای آلی به‌منزلۀ منبع تغذیه بر خصوصیات کیفی همیشه‌بهار جز فلاونوئید کل بود درحالیکه این خصوصیات به‌طور معنادار تحت‌تأثیر روش‌های خشک‌کردن قرار گرفتند. کاربرد مایکروویو در توانهای 300، 600 و 900 وات بهترتیب بیشترین میزان فلاونوئید، ترکیبات فنولی و کاروتنوئید کل را به دنبال داشت درحالیکه دماهای مختلف آون از کمترین میزان این صفات برخوردار بود. همچنین اثر متقابل خشک‌کردن و منبع تغذیه بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی همیشه‌بهار معنادار بود و بیشترین و کمترین میزان این صفت، بهترتیب، از اثر متقابل ورمی‌کمپوست و مایکروویو 900 وات و ورمی‌کمپوست و آون 60 درجۀ سانتی‌گراد به دست آمد. بررسی روند منحنیهای خشک‌شدن نشان داد که با افزایش توان مایکروویو و دمای آون، شیب منحنی کاهش رطوبت افزایش و زمان خشک‌شدن گلها کاهش مییابد. در‌مجموع گزینش صحیح روش خشک‌کردن به عوامل متعددی بستگی دارد و در این میان استفاده از روشی بر مبنای مصرف بهینۀ انرژی و صرفه‌جویی در هزینه نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
مصباح بابالار؛ فاطمه خوش سخن؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ عباس پورمیدانی
چکیده
به منظور بررسی تنوع فنوتیپی گیاه آویشن کوهی، بذور ده جمعیت از گونه آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از رویشگاه های طبیعی آن در استان های گیلان، مازندران، آذربایجان غربی، سمنان و قزوین جمع آوری و در ایستگاه تحقیقاتی قم در سال 1386 کاشته شدند. سپس صفات مورفولوژی و فنولوژیکی مختلف این گیاهان شامل ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، فاصله میان گره، ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع فنوتیپی گیاه آویشن کوهی، بذور ده جمعیت از گونه آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از رویشگاه های طبیعی آن در استان های گیلان، مازندران، آذربایجان غربی، سمنان و قزوین جمع آوری و در ایستگاه تحقیقاتی قم در سال 1386 کاشته شدند. سپس صفات مورفولوژی و فنولوژیکی مختلف این گیاهان شامل ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، فاصله میان گره، قطر گل آذین، بازده اسانس و زمان های شروع گلدهی، گلدهی کامل و رسیدن بذر ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که جمعیت های مورد بررسی در کلیه صفات بجز طول دم گل و قطر گل آذین تفاوت معنی داری داشتند. همبستگی معنی داری در بین صفات مشاهده شد که از مهمترین آن ها همبستگی مثبت و معنی دار بازده اسانس با صفت تعداد گل در گل آذین، فاصله میانگره، وزن خشک و وزن ترگیاه بود. از روش تجزیه به عامل ها برای تعیین تعداد عامل های اصلی فرق گذار بین جمعیت های مورد مطالعه و صفات تشکیل دهنده هر عامل استفاده شد. تجزیه به عامل ها نشان داد که 5 عامل اصلی توانستند 9/82% از کل واریانس صفات را توجیه نمایند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، 10 جمعیت آویشن کوهی در 4 گروه مستقل قرار گرفتند. جمعیت مازندران2 بیشترین بازده اسانس و تعداد گل در گل آذین را به خود اختصاص داد که از نظر صفات اصلاحی، بسیار مطلوب برای این گیاه به حساب می آید.
ثریا مهدوی؛ قاسم کریم زاده؛ حسن مداح عارفی
دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1388
چکیده
در این تحقیق، 8 نمونه از گیاه دارویی آویشن، 5 نمونه متعلق به گونه بومی Thymus daënensis و نمونه‌های دیگر مربوط به گونه‌های T. eriocalyx، T. migricus و Thymus. spp.، با کمک تکنیک اسکواش و استواورسئین 2 درصد مورد ارزیابی کاریوتیپی قرار گرفته و پارامترهای کروموزومی: طول بازوی کوتاه، طول بازوی بلند، طول کل کروموزوم، نسبت بازوها، نسبت طول بازوی کوتاه به بازوی ...
بیشتر
در این تحقیق، 8 نمونه از گیاه دارویی آویشن، 5 نمونه متعلق به گونه بومی Thymus daënensis و نمونه‌های دیگر مربوط به گونه‌های T. eriocalyx، T. migricus و Thymus. spp.، با کمک تکنیک اسکواش و استواورسئین 2 درصد مورد ارزیابی کاریوتیپی قرار گرفته و پارامترهای کروموزومی: طول بازوی کوتاه، طول بازوی بلند، طول کل کروموزوم، نسبت بازوها، نسبت طول بازوی کوتاه به بازوی بلند، حجم کل کروموزوم، طول نسبی کروموزوم، درصد شکل کروموزوم، اختلاف دامنه طول نسبی، درصد شکل کلی کاریوتیپ، شاخص تقارن، شاخص سانترومری، طول کل کروماتین، شاخص پراکندگی و ضریب تغییرات محاسبه شد. تجزیه واریانس دادهها تفاوت معنیدار بین نمونهها از نظر طول بازوی کوتاه، طول کل کروموزوم و حجم کروموزوم نشان داد. تعداد 6 نمونه دیپلوئید و 2 نمونه تتراپلوئید بودند. میانگین طول کل کروموزوم ها بین 07/1-88/0 میکرومتر تعیین گردید. فرمول کاریوتیپی در 5 نمونه به صورت m30، یک نمونه m28، یک نمونه m56 و یک نمونه sm2+m58 تعیین شد. بر اساس روش استبینز همه نمونه ها متقارن بوده و در کلاس 1A قرار گرفتند، به استثنای نمونه تتراپلوئید A8 که در کلاس تقارنی 2A قرار گرفت. این مطالعه تنوع درون و بین گونهای را در آویشن نشان میدهد.
