محمد رضا حسندخت؛ مهدی بیگدلو؛ فروزنده سلطانی؛ رضا صالحی محمدی
چکیده
هندوانۀ ابوجهل Citrullus colocynthis L.یکی از گونه‌های گیاهی متحمل به خشکی است که به‌طور گسترده در مناطق بیابانی ایران پراکنده شده است. برای ارزیابی تحمل به خشکی آن آزمایش در مزرعۀ تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد که در آن سطوح آبیاری به‌عنوان ...
بیشتر
هندوانۀ ابوجهل Citrullus colocynthis L.یکی از گونه‌های گیاهی متحمل به خشکی است که به‌طور گسترده در مناطق بیابانی ایران پراکنده شده است. برای ارزیابی تحمل به خشکی آن آزمایش در مزرعۀ تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد که در آن سطوح آبیاری به‌عنوان کرت اصلی در دو سطح (100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی) و توده‌ها به‌عنوان کرت فرعی در هفت سطح (کرمان، سیستان و بلوچستان، خوزستان، یزد، هرمزگان، بوشهر و اصفهان) بودند. در پایان دورۀ رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص‌های مقاومت به خشکی در شرایط تنش و بدون تنش خشکی برای غربالگری توده‌های هندوانۀ ابوجهل اندازه‌گیری شد. بیشترین میانگین عملکرد میوه در بوته در شرایط تنش و بدون تنش خشکی به‌ترتیب به تودۀ اصفهان (54/2 کیلوگرم در بوته) و تودۀ کرمان (73/5 کیلوگرم در بوته) و کمترین عملکرد به ترتیب به تودۀ بوشهر (27/1 کیلوگرم در بوته) و تودۀ سیستان و بلوچستان (54/3 کیلوگرم در بوته) تعلق داشت. اجزای عملکرد تودۀ اصفهان کمترین درصد تغییرپذیری را در شرایط تنش و بدون تنش خشکی نشان داد. بررسی شاخص‌های مقاومت به خشکی و همبستگی بین شاخص‌ها به همراه تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد تودۀ اصفهان به‌عنوان تودۀ متحمل و دارای عملکرد پایدار، توده‌های یزد و هرمزگان توده‌هایی نیمه متحمل با عملکرد به نسبت پایدار، تودۀ کرمان دارای عملکرد بالا در شرایط بدون تنش و غیر‌متحمل به تنش خشکی، توده‌های بوشهر و خوزستان دارای عملکرد پایین و حساسیت بالا به تنش خشکی و تودۀ سیستان و بلوچستان به‌عنوان توده‌ای با ظرفیت عملکرد پایین و به نسبت متحمل به تنش خشکی بودند. به‌طورکلی تودۀ اصفهان تحمل بالایی به تنش خشکی داشت و مناسب برای برنامه‌های بهنژادی هندوانه‌های تجاری است.
