علوم سبزی
سجاد جعفری؛ محمد رضا حسندخت؛ مهدی طاهری؛ عبدالکریم کاشی
چکیده
والک یکی از سبزیهای بومی ایران است که چندین گونه از جنس آلیوم و زیرجنس ملانوکرومیوم را شامل میشود. این تحقیق با هدف بررسی ارزش غذایی و ظرفیت پاداکسایشی اندامهای مختلف هشت جمعیت وحشی از دو گونه والک ایرانی (Allium akaka S.G. Gmelin و Allium elburzense W.) در اقلیمهای مختلف انجام شد. نتایج نشان داد مقدار پتاسیم و کلسیم در رویشگاه اصلی مورد مطالعه، ...
بیشتر
والک یکی از سبزیهای بومی ایران است که چندین گونه از جنس آلیوم و زیرجنس ملانوکرومیوم را شامل میشود. این تحقیق با هدف بررسی ارزش غذایی و ظرفیت پاداکسایشی اندامهای مختلف هشت جمعیت وحشی از دو گونه والک ایرانی (Allium akaka S.G. Gmelin و Allium elburzense W.) در اقلیمهای مختلف انجام شد. نتایج نشان داد مقدار پتاسیم و کلسیم در رویشگاه اصلی مورد مطالعه، بهترتیب بهمیزان 182 تا 432 و 159 تا 252 (mg/100g) و در مزرعه نیز بهترتیب 311 تا 533 و 193 تا 243 (mg/100g) بهدست آمد. مقدار فنل کل بهمیزان 73/1 تا 57/2 (g AGE/kg FW)، مقدار اسید آسکوربیک بهمیزان 08/6 تا 11/8 (mg/100g FW) و ظرفیت پاداکسایشی در بازه 13/2 تا 02/3 (g AAE/kg FW) در مزرعه بهدست آمد؛ درحالیکه میزان این ترکیبات در رویشگاه اصلی بهترتیب در بازه 95/1 تا 52/2(g AGE/kg FW)، 15/6 تا 94/8 (mg/100g FW) و 85/1 تا 07/3 (g AAE/kg FW) بود. ضرایب همبستگی کانونیک نشان دادند که با افزایش ارتفاع از سطح دریا، pH خاک و کاهش میانگین دما، مقدار عناصر روی، آهن و پتاسیم افزایش یافت، که منجر به افزایش ترکیبات دفاعی گیاه، از جمله فنلها و در نتیجه ظرفیت پاداکسایشی کل شد. همچنین نتایج نشان داد کلسیم، پتاسیم، منیزیم و روی بیشترین اثر را بر سنتز اسید آسکوربیک، فنلها و ظرفیت پاداکسایشی، نسبت به سایر عناصر داشتند. بر اساس نتایج بارهای کانونیک، تمام فراسنجههای محیطی بر ارزش غذایی و ظرفیت پادکسایشی بافت والک اثرگذار بودند که بررسی هرکدام از آنها بهتنهایی و یا چند مورد از آنها، منجر به نتیجه مطلوب نمی‌گردد و تمام این عوامل در کنار یکدیگر، شرایط موجود گیاه را توجیه میکنند.
