برآورد ترکیب‌پذیری و هتروزیس در برخی از لاین‌های کاهوی ایرانی از طریق تلاقی دای‌آلل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی فیزیولوژی و اصلاح سبزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

2 استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

چکیده

به­منظور برآورد وراثت‌پذیری، هتروزیس، ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی در صفات تعداد برگ، میانگین تعداد روز تا نخستین گلدهی، میانگین وزن تر بوته، میانگین وزن تر ساقه و طول ساقه گل‌دهنده، هفت لاین کاهوی ایرانی (سیاه دزفول، گرگان، ورامین، جهرم، لاین­های شماره  18 ، 21 و 27 مازندران) در یک طرح دای‌آلل کامل تلاقی داده‌ شدند. در مجموع 49 ژنوتیپ شامل والدین و نتاج آنها برای ارزیابی صفات مورد نظر، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار در میان ژنوتیپ­ها بود. برای برآورد ترکیب‌پذیری، از روش نخست گریفینگ مدل (1) استفاده‌ شد. میزان ترکیب‌پذیری عمومی در همه صفات، از ترکیب‌پذیری خصوصی آنها بیشتر بود که نشان‌دهنده نقش بیشتر اثر افزایشی نسبت به اثر غالبیت در کنترل ژنتیکی این صفات بود. وراثت‌پذیری خصوصی برای صفات طول ساقه گل‌دهنده و وزن تر بوته به­ترتیب 89/0و 74/0 بود. هتروزیس مطلوبی بر اساس میانگین والدین برای وزن تر بوته (9/11 درصد) و تعداد برگ در بوته (42/12 درصد) مشاهده شد. نتایج حاصل از این تحقیق می­تواند به اجرای فعالیت­های به­نژادی مدون و کاراتر در کاهو کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Estimation of combining ability and heterosis in some Iranian lettuce lines using diallel crosses analysis

نویسندگان [English]

  • Atefeh Tabasi 1
  • Mohammadreza Hassandokht 2
  • Mohammadreza Fattahimoghaddam 2
1 Ph. D. Candidate, College of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Professor, College of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

In order to estimate heritability, heterosis, general and specific combinability for traits of leaves number per plant, number of days to first flowering, plant fresh weight, stem fresh weight and the length of the flowering stalk, seven local populations of Iranian lettuce (‘Siahe Dezful’, ‘Gorgan’, ‘Varamin’, Jahrom and ‘18’, ‘21’, ‘27 Mazandaran’) were crossed using a complete diallel crosses design. (These lines were obtained during several generations of selfing in their province). Overall, 49 genotypes including Parents and all possible hybrids were evaluated in a randomized complete block design with three replications. The first method of Griffing’s, Model I was used to estimate the combinability. Analysis of variance revealed high significant differences among F1 hybrids and their parentes for all the studied traits. Therefore analysis of combinabilities showed that general combining ability (GCA) in all the studied traits were greater than specific combining ability (SCA), indicating the importance of additive genes action in controlling these characters than non- additive effects.  High narrow sense heritability (h2ns) for the traits including the length of the flowering stalk and plant fresh weight (0.89 and 0.74, respectively) indicated low effects of environment on the expression of those traits and increased role of additive gene effects. High heterosis effect over the better parent was found for plant fresh weight (11.9 percent) and leaves number per plant (12.42). Results of this research can help to implement more effective and efficient activities in lettuce.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Additive gene action
  • general and specific combining ability
  • griffing
  • heritability
  • heterosis

مراجع

  1. Backer, J. (1978). Issues in diallel analysis. Crop Science, 18, 533-536.
  2. Bharathan, G., Goliber, T. E., Moore, C., Kessler, S., Pham, T. & Sinha, N. R. (2002). Homologies in leaf form inferred from KNOXI gene expression during development. Science, 296, 1858-1860.
  3. Chabok, KH. (2009). The study of morphological and agronomic traits of lettuce genotype in Mazandaran. Mazandaran Agriculture Reaserch Center. 42p.
  4. Chapman, M. A. & Burke, J. M. (2008). Letting the gene out of the bottle. The Population Genetics of Genetically Modified Crops, 170, 429-443.
  5. Day, S. J. & Lawrence, P. A. (2000). Measuring dimensions. The regulation of size and shape. Development, 127, 2977-2987.
  6. Fonsecu, S. & Paterson, F. (1968). Hybrid vigore in several parent diallel crosss in common winter wheat. Crop Science, 8, 85-88.
  7. Frank Morton, A., Cremer, F. & Coupland, G. (2001). Control of flowering time. Interacting pathways as a basis for diversity. Plant Cell, 14, (SUPPL.)
  8. Gardner, E. J. (1968). Principle of Genetics. John Wiely, New York. 390 p.
  9. Griffing, B. (1956). Consepts of general and specific combining ability in relation to diallel crossing system. Australian Biological Science, 9, 438-493.
  10. Hallauer, A. R. & Miranda, J. B. (1988). Qeuantitaive Genetics and Maize Breeding, Lowa State University Press, 249p.
  11. Imani, M. & Amoli, N. (2009). Adaptation of lettuce varieties in different data sowing in Karaj climatic condition. Journal of Crop Breeding Plants, 27(4), 75-89. (in Farsi)
  12. Izard, R. W. (2000). Mutagenesis of lettuce with ethyl methane sulfonate. Mutation Breeding Newsletter, 28(7), 176-193.
  13. Jinguo, H. U., Oswaldo, E., Ochoa, M. & Brady A. (2005). Application of the TRAP technique to lettuce (Lactuca sativa L.), gentyping. Euphytica, 144, 225-235.
  14. Johnson, E. J. (2001). Lettuce Breeding. (3re ed) In: M.J. Bassett (ed). Breeding Vegetable Crops. AVI, Westport, Conn. 433- 475p.
  15. Kim, Z. H. & Ryder, E. J. (2003). Inheritance of days to flowering in lettuce. Journal Korean Society for Horticutural Science, 44(1), 40-43.
  16. Kristkova, E., Dolezavola, I. A., Lebeda, V., Vinter, A. H. & Novotna, A. (2008). Description of morphological characters of lettuce (Lactuca sativa L.) Genetic resources. Horticultural Science, 35, 113-129.
  17. Moghadam, M. & Amiri Oghan, H. (2010). Quantitative genetic analysis of biometric method. Tabriz. 432p. (in Farsi)
  18. Morrison, S. D., Marks, M. K. & Carter, R. N. (1990). Induction of flowering in wild lettuce (Lactuca serriola L.). New Phytologist, 81, 265-277.
  19. Oliver, G. W. (1910). New methods of plant breeding. U.S. Bureau of Plant Ind. Bul: 167 p.
  20. Rakhashandero, M. (2002). Evaluation of quantitative and qualitative characteristics lettuce cultivars in Busher. Journal of Crop Breeding Plants, 24(5), 38-34. (in Farsi)
  21. Reinink, K. (1991). Genetics of nitrat cottent of lettuce 1: Analysis of generation means. Euphytica, 54, 83-92.
  22. Roy, D. (2000). Plant Breeding Analysis and Exploitation of Variation. LTP, Alpha Science Internation. 701p.
  23. Rubatzki, V. E.  & Yamaguchi, M. (1998). World Vegetables. Chapman and Hall Press, New York. 843p.
  24. Ryder, E. J. & Johnson, A. S. (2003). Mist depollination of lettuce flowers. HortScience, 9,584.
  25. Ryder, E. J. & Milligan, D. C. (2005). Additional genes controlling flovering time in Lactuca sativa L. and Lactuca serriola. Journal of the American Society for Horticultural Science, 130(3), 448-453.
  26. Silva, E. C., Maluf, W. R., Leal, N. R. & Gomes, L. A. A. (1999). Inheritance of bolting tendency in lettuce Lactuca sativa L.. Euphytica, 104 (1), 1-7.
  27. Teklewold, A. & Becker, H. C. (2005).Heterosis and combining ability in a Diallel Cross of Ethipian Mustad Inbred lines. Crop Science, 45, 2629-2635.
  28. Uwimana, B. D., Andrea, L., Felber, F., Hooftman, D. A. P., denNijs, H. C. M., Smulders, M. J. M., Visser, R. G. F. & Wiel, C. C. M. (2004). A Bayesian analysis of gene flow from crops to their wild relatives. Cultivated (Lactuca sativa L.) and prickly lettuce (Lactuca serriola L.) and the recent expansion. New Phytologist, 125(6), 1097-1111.
  29. Singh, M. J., Randhawa, K. S. & Lal, M. (1986). Genetic analysis for maturity and plant characteristics in muskmelon. Veg. Sci., 16, 181-184.
  30. Wilhelm, R. N., Heckman, J.W. & Somerville, C. R. (1998). Gibberellin is required for flowering in Arabidopsis thaliana under short days. Plant Physiology, 100(1), 403-408.
  31. Yorike, H., Brigitte, U., Panny, A. P. & Michael, E. (2013). Genomic and environmental selection patterns in two distinct lettuce crop wild hybrid crosses.Evol Apple, 6(4), 569-584.
  32. Zhang, Y., Kang, M. S. & Lamkey, K. R. (2005). DIALLEl-SAS05, A Comprehensive program for Griffings and Gardner-E Berhart Analyses. Agronomy, 97, 1097-1106.
  33. Zhao, F., Cloud, E. & Cheng, F. (2000). Variety and lettuce early autumn sowing time on the shoot pumping rate and yield of sowing date and varieties comparison of autumn lettuce. China Vegetables, 1, 14-16.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 بهمن 1395
  • تاریخ بازنگری: 03 مهر 1396
  • تاریخ پذیرش: 09 دی 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار