نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری مهندسی علوم باغبانی (گیاهان زینتی)، دانشکده علوم کشاورزی، پردیس دانشگاهی دانشگاه گیلان، رشت
2
استادیار، دانشکده علوم کشاورزی، پردیس دانشگاهی دانشگاه گیلان، رشت
3
استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
4
کارشناس ارشد بیوتکنولوژی، بانک گیاهی، مرکز ذخایر ژنتیکی و زییتی ایران، جهاد دانشگاهی تهران
چکیده
لاله واژگون گرگانی (Fritillaria raddeana Regel.) از گیاهان پیازی خانواده سوسن و یکی از زیباترین گیاهان دنیا است. این گونه بومی ایران، ترکمنستان، بهطور معدود پاکستان و افغانستان میباشد. دارای ارزش زینتی- دارویی و تحمل نسبی به خشکی و مناطق سنگلاخی و شیبدار میباشد. بهمنظور معرفی و اهلیسازی این گیاه بومی، خودرو و در معرض خطر انقراض، نخستین قدم، بررسی روشهای مختلف تکثیر از جمله ریزازدیادی آن است. این پژوهش یک سیستم کارآمد برای باززایی غیرمستقیم از کشت بذر و سوخ، در محیط درون شیشهای ارائه میدهد. اندامهای گیاه پس از برداشت از گیاه یا استخراج سوخ از خاک در طبیعت، ضدعفونیشده و بهعنوان ریزنمونه استفاده شدند و تأثیر غلظتهای مختلف سایتوکینین (کاینتین، تیدیازورون، بنزیلآدنین) و اکسین (ایندولاستیکاسید، ایندولبوتیریکاسید، نفتالیناستیکاسید) بر پینهزایی و باززایی مورد ارزیابی قرار گرفت. تلفات کمتر، آلودگی بسیار پایین و درصد پینهزایی بالاتر از مزایای ریزنمونه بذر و وزن پینه بیشتر و درصد باززایی بالاتر در بازه زمانی یکسان، از امتیازات ریزنمونه فلس سوخ تشخیص داده شد. همچنین اکثر این ریزنمونهها در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ دارای 5/0 میلیگرم در لیتر ایندولبوتیریک-اسید همراه با 2 میلیگرم در لیتر تیدیازورون در مسیر باززایی قرار گرفتند.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Introducing a tissue culture protocol for Fritillaria (Fritillaria raddeana) via seed and bulb scales
نویسندگان [English]
-
Solaleh Salahi Sadr
1
-
Hedayat Zakizadeh
2
-
Mohammad Reza Naghavi
3
-
Jamal-Ali Olfati
2
-
Kian Hazrati
4
1
Ph. D. Student, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran
2
Assistant Professor, Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran
3
Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
4
M.Sc., Plant GeneBank, Iranian Biological Resource Centre (IBRC), ACECR, Tehran, Iran
چکیده [English]
Fritillaria raddeana is one of the most fascinating flowers, belonging to Lilliaceae family, native to Iran, Turkmenistan, rarely found in Afghanistanand Pakistan. It is an important ornamental-medical bulbous plant, tolerant to arid conditions and stony slopes but facing extinction, so in vitro propagation of this plant will have a great importance for introduction and domestication of this wild and endangered plant. The present study was carried out to find an efficient system for in vitro callus induction and regeneration of F. raddeana via culturing of seeds and bulb scales. These explants were sterilized first and then cultured on media containing various concentrations of plant growth regulators. Different proportions of Auxins (6- indole-3-aceticacid (IAA), α-Naphthaleneacetic acid (NAA), Indole-3-butyric acid (IBA), Dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D)) and Cytokinins (Benzylaminopurine (BAP), Thidiazuron (TDZ), Kinetin (KIN)), and different MS basal mediawere tested. More survival percentage, less contamination and higher percentage of callus formation were the advantages of seed explants and heavier callus with higher regeneration percentage during the same period of time were the positive points of bulb scales explants. The best callus formation and regeneration medium was MS medium supplemented with 2 mgl-1 TDZ + 0.5 mgl-1 IBA.
کلیدواژهها [English]
-
Callus formation
-
endemic plant
-
indirect regeneration
-
plant growth regulators