مقایسه برخی ویژگی‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک شش ترکیب پیوندی زیتون، تحت شرایط تنش خشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

4 دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

به­منظور مطالعه پاسخ­های مورفولوژیک و فیزیولوژیک برخی ترکیب­های پیوندی زیتون، آزمایش گلدانی به­صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، با شش ترکیب پیوندی زیتون، در شرایط گلخانه، در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران (کرج) طی 1394-1395 انجام شد. آزمایش اول شامل سه تیمار شاهد (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه)، تنش آبی (رطوبت خاک در حد نقطه پژمردگی) و بازیابی (آبیاری مجدد) با چهار تکرار بوده است، که صفات فیزیولوژیک شامل محتوای نسبی آب، شاخص پایداری غشاء سلولی، وزن خشک برگ و نسبت وزن اشباع به وزن خشک برگ مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش دوم که شامل دو تیمار شاهد (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه) و تنش آبی (رطوبت خاک در حد نقطه پژمردگی) بوده است؛ برخی صفات مورفولوژیک شامل تعداد شاخه­های جانبی، سطح برگ، رشد شاخه اصلی، طول بلندترین ریشه و وزن تر و خشک ریشه اندازه­گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که پایه­های مورد مطالعه، بر تمامی صفات مورد بررسی در آزمایش اول اثر معنی­داری داشته­اند. در آزمایش دوم، پایه کرونائیکی، دارای بیشترین سطح برگ، رشد شاخه اصلی، وزن خشک ریشه و طول بلندترین ریشه بوده است؛ در حالی­که پایه آربکین، بیشترین تعداد شاخه­های جانبی را به خود اختصاص داد. در بین ترکیب­های پیوندی مورد مطالعه، ترکیب پیوندی ’کرونائیکی بر کنسروالیا‘ عملکرد بهتری از سایر ترکیب­های پیوندی، در شرایط تنش داشته است و می­تواند مورد توجه بیشتری قرار گیرد.  اگرچه و با توجه به گلدانی بودن، این پژوهش نمی­تواند نتایج کاربردی قابل ارائه در کشور و مخصوصاً در مناطقی که همراه با تنش خشکی و همچنین سرمای زمستانه شدید است را بیان نماید؛ بنابراین نیاز به پژوهش­های تکمیلی در شرایط مزرعه، با اندازه­گیری صفات مرتبط با این تنش­ها می­باشد، تا بتوان در چنین شرایطی راه­کار عملی در توصیه عمل پیوند، برای باغ­های زیتون را ارائه نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparison of some morphological and physiological characteristics of six olive graft combinations under drought stress

نویسندگان [English]

  • Ahmad Dadashpour 1
  • Akhtar Shekafandeh 2
  • Alireza Shahsavar 2
  • Saeed Eshghi 3
  • Reza Oladi 4
1 Former Ph. D. Student, Faculty of Agriculture, University of Shiraz, P. O. Box 65186-71441, Shiraz, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Agriculture, University of Shiraz, P. O. Box 65186-71441, Shiraz, Iran
3 Professor, Faculty of Agriculture, University of Shiraz, P. O. Box 65186-71441, Shiraz, Iran
4 Associate Professor, College of Agirculture & Natural Resources, University of Tehran, P.O. Box 31585-4314, Karaj, Iran
چکیده [English]

In order to investigate morphological and physiological responses of six olive graft combinations to drought, this potting research was done in factorial experiment based on completely randomized design with four replications under greenhouse conditions in the University of Tehran, Karaj during 2015-2016. The first experiment included control (field capacity), water stress (permanent wilting point) and recovery (re-watering) with four replications that traits such as relative water content (RWC), cell membrane injury (CMI), leaf dry weight (LDW) and turgor weight/dry weight (TW/DW) were investigated. The secondary experiment included control (field capacity) and water stress (permanent wilting point) treatments that many morphological traits including lateral shoot number (LSN), leaf area (LA), main stem growth length (SL), root length (RL), root dry and fresh weight (RDW and RFW) were calculated. Variance analysis results showed that studied rootstocks had significant effect on all the investigated traits in the first experiment. In the second experiment, rootstock “Koroneiki” showed the highest LA, SL, RDW and RL whereas rootstock “Arbequina” owned the most LSN. Among the studied olive grafting combinations, Co/Ko had better performance than other grafting combinations under water deficit. Thus, that combination can be considered more. Since the current study is a pot-based research, the results presented are not applicable to the fields especially in the areas experiencing drought and cold winter tensions. Therefore, it is necessary to conduct complementary investigations on the related characteristics in the field conditions and then it might be advisable for practical grafting at olive orchards in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grafting
  • membrane stability
  • Rootstock

مراجع

  1. Aganchich, B., Tahi, H., Wahbi, S., Elmodaffar, C. & Serraj, R. (2007). Growth, water relations and antioxidant defense mechanisms of olive subjected to Partial Root Drying (PRD) and Regulated Deficit Irrigation (RDI). Plant Biosystems, 141 (2), 252-264.
  2. Aktepe Tangu, N. (2012). Determination of development performances and plant-water relation of some standard olive varieties under deficit water applications. Ph.D. Thesis. Institute of Natural and Applied Science. Turkey.
  3. Alizadeh, A., Alizadeh, V., Nassery, L. & Eivazi, A. (2011). Effect of drought stress on apple dwarf rootstocks. Technical Journal of Engineering and Applied Sciences, 1(3), 86-94.  
  4. Arzani, K. & Arji, I. (2002a). The effect of water stress and deficit irrigation on young potted olive cv ‘Local-Roghani Roodbar’. Acta Hotriculture, 537, 879-885.
  5. Arzani, K. & Arji, I. (2002b). The response of young potted olive plants cv. ‘Zard’ to water stress and deficit irrigation. Acta Hotriculturae, 586, 419-422.
  6. Bajji, M., Kinet, J. M. & Stanley, L. (2002). The use of the electrolyte leakage method for assessing cell membrane stability as a water stress tolerance in durum wheat. Plant Growth Regulation, 36, 61-70. 
  7. Clavel, D., Drame, N.K., Roy-Macauley, H., Braconnier, S. & Laffray, D. (2005). Analysis of early responses to drought associated with field drought adaptation in four Sahelian groundnut (Arachis hypogaea L.) cultivars. Environmental & Experimental Botany, 54, 219-230.
  8. Dai, A. (2013). Increasing drought under global warming in observations and models. Nature Climate Change, 3, 52-58.
  9. Darvishian, M. (1997). Olive. Agricultural Education Press. 295 p. (in Farsi)
  10. De Silva, N. D. G., Cholewa, E. & Ryser, P. (2012). Effects of combined drought and heavy metal stresses on xylem structure and hydraulic conductivity in red maple (Acer rubrum L.). Journal of Experimental Botany, 63, 5957-5966.
  11. Dichio, B., Romano, M., Nuzzo, V. & Xiloyannis, C. (2002). Soil water availability and relationship between canopy and roots in young olive trees (cv. Corotina). Acta Horticulturae, 586, 255-258. 
  12. Gholami, M., Rahemi, M. & Rastegar, S. (2012). Use of rapid screening methods for detecting drought tolerant cultivars of fig (Ficus carica L.). Scientia Horticulturae, 143, 7-14. 
  13. Goreta, S., Bucevic-Popovic, Pavela-Vrancic, M. & Perica, S. (2007). Salinity-induced changes in growth, superoxide dismutase activity, and ion content of two olive cultivars. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 170, 398-403.
  14. Hashempour, A., Ghasemnezhad, M., Fotouhi Ghazvini, R. & Sohani, M. M. (2014).  Olive (Olea europaea L.) freezing tolerance related to antioxidant enzymes activity during cold acclimation and non acclimation. Acta Physiologiae Plantarum, 36, 3231-3241.
  15. Hosseini, S.Z., Soleimani, A., Taheri, M. & Tavakoli, A. (2013). Drought tolerance indices in some olive cultivars (Olea europaea L.). Seed and Plant Improvement Journal, 29 (2), 211-226. (in Farsi)
  16. Karimi, B., Arzani, K. & Pedram, M. (2017). Top to root ratio and dry matter partitioning in some mature olive (Olea europaea L.) trees in relation to the root volume and possible existence of harmful nematodes in the soil. I international Horticultural Science Conference of Iran (IrHC2017), September 4-7, Tarbiat Modares University (TMU), Tehran, Iran, Abstracts Book, Page: 150.
  17. Kocheva, K. & Georgiev, G. (2003). Evaluation of the reaction of two contrasting barley cultivars in response to osmotic stress with PEG 6000. Bulgarian Journal of Plant Physiology, Special issue, 290-294.
  18. Li, C. (2000). Population differences in water use efficiency of Eucalyptus microtheca seedling under different watering regimes. Physiologia Plantarum, 108 (2), 134-139.
  19. Li, C. & Wang, K. (2003). Differences in drought responses of three contrasting Eucalyptus microtheca F. Muell. populations. Forest Ecology and Management, 179 (1), 377-385.
  20. Liu, F., Christian, R., Shahanzari, J.A., Anderson, M.N. & Jacobson, E.E. (2005). ABA regulated stomata control and photosynthetic water use efficiency of potato (Solanum tuberosum L.) during progressive soil drying. Plant Science, 168, 831-836.
  21. Liu, F. & Stutzel, H. (2002). Leaf water relations of vegetable amaranth (Amaranthus spp.) in response to soil drying. European Journal of Agronomy, 16, 137-150.
  22. Marguerit, E., Brendel, O., Lebon, E., Van Leeuwen, C. & Ollat, N. (2012). Rootstock control of scion transpiration and its acclimation to water deficit controlled by different genes. The New Phytologist, 194, 416-429.
  23. Marron, N., Delay, D., Petit, J. M. Dreyer, E., Kahlem, G., Delmotte, F. M. & Brignolas, F. (2002). Physiological traits of two populus ×euramericana clones, Luisa avanzo and dorskamp, during water stress and re-watering cycle. Tree Physiology, 22, 849-858.
  24. Meenakshi, S. V., Paliwal, K. & Ruckmani, A. (2005). Effect of water stress on photosynthesis, protein content and nitrate reducates activity of Albizzia seedlings. Journal of Plant Biology, 32, 13-17.
  25. Meggio, F., Prinsi, B., Negri, A. S., Di Lorenzo, G. S., Lucchini, G., Pitacco, P. & Espen, L. (2014). Biochemical and physiological responses of two grapevine rootstock genotypes to drought and salt treatments. Australian Journal of Grape and Wine Research, 20(2), 310-323.
  26. Memari, H. R., Tafazoli, E., Kamgar Haghighi, A. A., Hassanpour, A. & Yarmi, N. (2011). Effect of drought stress and cycocel growth retardant on growth of two olive cultivars. Journal of Water and Soil Science (Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources), 15 (55), 1-11. (in Farsi)
  27. Perez-Lopez, D., Gijon, M. C., Marino, J. & Moriana, A. (2010). Water relation response to soil chilling of six olive (Olea europaea L.) cultivars with different frost resistance. Spanish Journal of Agricultural Research, 8 (3), 780-789. 
  28. Safia, A.A., El-Taweel, A.A. & Ali, A.A. (2011). Studies on vegetative propagation of pecan b. pecan grafting by cleft grafting method under white tunnels system. Journal of Agricultural Research of Kafer El-sheikh Univ, 37 (1), 162-182.  
  29. Serra, I., Strever, A., Myburgh, P. A. & Deloire, A. (2014). Review: the interaction between rootstocks and cultivars (Vitis vinifera L.) to enhance drought tolerance in grapevine. Journal of Experimental Botany, 20, 1-14.
  30. Shao, H. B., Chu, L. Y., Jaleel, C. A. & Zhao, C. X. (2008). Water-deficit stress-induced anatomical changes in higher plants. C. R. Bilologies, 331, 215-225.
  31. Smart, R. E. & Coombe, B. G. (1983). Water relations of grapevines. In water deficits and plant growth, (Ed. T.T. Kozlowski), VII, Academic Press, New York. 137-196 pp. 
  32. Tattini, M., Gucci, R., Coradeschi, M., Ponzio, C. & Everard, J. D. (1995). Growth, gas exchange and ion content in Olea europaea plants during salinity stress and subsequent relief. Physiologia Plantarum, 95, 203-210.
  33. Thakur, A. (2004). Use of easy and less expensive methodology to rapidly screen fruit crops for drought tolerance. Acta Horticulturae, 662, 231-235. 
  34. Therios, I. N. (2009). Olives. Crop production science in Horticulture series. CABI, UK.
  35. Tous, J., Romero, A., Plana, J. & Baiges, F. (1999). Planting density trial with arbequina olive cultivar in Catalonia. Acta Horticulturae, 474, 177-179.
  36. Zarabi, M. M., Talaie, A. R. & Lesani, H. (2008). Effect of drought stress on morphophysilogical and anatomical properties in some olive cultivars. Iranian Journal of Horticultural Science, 39 (1), 109-117. (in Farsi) 
علوم باغبانی ایران
دوره 49، شماره 3
آذر 1397
صفحه 693-702

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 اسفند 1395
  • تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1396
  • تاریخ پذیرش: 29 شهریور 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار