بررسی تنوع فنوتیپی برخی از ارقام و ژنوتیپ های بادام با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

2 دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه علوم باغبانی و فضای سبز، تخصص: اصلاح و بیوتکنولوژی درختان میوه/ فندق/ آلو/ زردآلو

3 دانشیار، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده علوم زراعی و دامی، گروه علوم باغبانی و فضای سبز، تخصص: بیوتکنولوژی و میوه¬کاری/ انار/ مرکبات/ گیلاس/ آلبالو/ خرمالو

4 دانشیار موسسه اصلاح بذر

5 پردیس کشاورزی و منابع طبیعی/دانشکده علوم باغبانی و گیاهپزشکی

چکیده

به منظور گروه بندی و مقایسه 72 رقم و ژنوتیپ بادام،30 صفت شامل 12 صفت فنولوژیکی و رویشی درخت و 18 صفت مربوط به خشک میوه و مغز، براساس توصیفگر جهانی بادام اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده برخی از صفات مثل عادت رشدی درخت، رنگ گل، وزن خشک میوه، سختی پوست چوبی و طعم مغز دارای ضریب تغییرات بالایی بودند. ضرایب همبستگی ساده بین صفات نشان داد که بین برخی از صفات اندازه گیری شده رویشی، خشک میوه و مغز همبستگی مثبت یا منفی معنی دار وجود دارد. تجزیه کلاستر در فاصله 25 اقلیدسی ارقام و ژنوتیپ ها را به دو گروه اصلی تقسیم کرد و صفاتی مثل طول خشک میوه، وزن، عرض و رنگ مغز در تفکیک ارقام و ژنوتیپ ها موثر بودند. با کاهش فاصله اقلیدسی از 25 به 10، ارقام و ژنوتیپ ها به شش گروه اصلی تقسیم بندی شدند که از عوامل مهم تفکیک کلاسترهای اصلی صفاتی از جمله قدرت رشدی درخت، سختی و ضخامت پوست چوبی، نسبت طول به عرض خشک میوه، نسبت وزن مغز به وزن خشک میوه و طعم مغز بودند. تجزیه به عامل ها صفات مورد ارزیابی را به 11 عامل اصلی کاهش داد که در مجموع 07/75 درصد واریانس کل را توجیه نمودند. بر اساس نتایج بدست آمده ارقام و ژنوتیپ های ’دیررس ساوجبلاغ‘، ‘D-124’، ‘D-99’، ’شاهرود 12‘، ’تونو‘، ’نان پاریل‘، ’پرایس‘، ’میرپنج تهران‘، ’پاکوتاه شماره 2 طالقان‘، ’شماره 34-13‘، ’شماره 8-16‘، ’شماره 10-11‘، ’زرقان 10‘، ’ارومیه 68‘، ’برگ درشت همدان‘ و ’یزد 60 ‘از نظر برخی صفات مهم مثل عادت دیرگلدهی، خشک میوه و مغز بهتر از سایر ارقام و ژنوتیپ ها بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study ot the Phenotypic Diversity of some Almond Cultivars and Genotypes, using Morphological Traits

نویسندگان [English]

  • moosa rasouli 1
  • Mohammad Reza Fattahi Moghadam 2
  • Zabihollah Zamani 3
  • ali imani 4
  • Ali Ebadi 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

For a comparison and grouping of 72 almond cultivars and genotypes, 30 traits including; 12 phenological and vegetative characters plus 18 traits related to nut and kernel were assessed, according to almond universal descriptor. The results revealed that some such traits as growth habit, flower color, nut weight, shell hardness and kernel taste carried high coefficients of variation. Simple correlation coefficients between traits indicated the existance of significant (positive, or negative) correlations among some evaluated important vegetative, nut and kernel traits. Cluster analysis at Euclidean distance of 25, divided the cultivars and genotypes into two main branches and characteristics as nut length, weight, width and color of kernel were effective in the division of cultivars and genotypes. With a decrease in the Euclidean distance from 25 to 10, the cultivars and genotypes were divided into six main subclusters while such traits such as tree growth, shell thickness and hardness, length to width ratio of nut, kernel weight to nut weight ratio as well as kernel taste were important factors in the segregation of main clusters. The factor analysis reduced the assessed traits into 11 main factors justifing 75.07 percent of total variation. Based on the obtained results, cultivars and genotypes of: ‘Dir Ras–e-Savojbolagh’, ‘D-124’, ‘D-99’, ‘Shahrood 12’, ‘Tuono’, ‘Nonpareil’, ‘Price’, ‘Mirpanj-e-Tehran’, ‘Pakotahe-e- Taleghan’ , ‘Nu. 13-34’, ‘Nu. 16-8, ‘Nu. 11-10’, ‘Zarghan 10’, ‘Uromiyeh 68’, ‘Barg dorosht-e-Hamedan’ and ‘Yazd 60’ as regards some of such important traits, as late flowering habit, nut and kernel features, were more prominent than those in the other cultivars and genotypes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Almond (Prunus dulcis)
  • Cluster Analysis
  • correlation coefficient
  • Factor analysis.
  • morphological traits