تأثیر محلول‎های غذایی مختلف بر عملکرد، عناصر غذایی و خصوصیات فیزیولوژیکی خیار رشد یافته در آبکشت

نویسندگان

چکیده

استفاده از آبکشت و تأمین محلول‎های غذایی مناسب عامل مهم در بهینه‎سازی تولید و رسیدن به کشاورزی پایدار است. در ایران تولید محصولات گلخانه‎ای از جمله خیار رو به توسعه است ولی محلول‎های غذایی مختلفی پیشنهاد می‎شود که مزیت نسبی آنها مطالعه نشده است. به این منظور تأثیرات شش نوع محلول غذایی رایج دنیا شامل محلول غذایی هوگلند (NSHog)، محلول استاینر (NSSt)، محلول ناپ (NSKnop)، فرمول انگلستان (NSU.K)، فرمول هلند (NSNeth) و فرمول دانشگاه تبریز (NSUT) بر رشد، عملکرد و کیفیت دو رقم خیار گلخانه‎ای به نام‎های نگین (Negeen) و کاترینا (Katrina) مورد مطالعه قرار گرفت. طرح آزمایش از نوع بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار (هر تکرار 48 گیاه) بود. بذور خیار 48 ساعت پس از جوانه‎زنی در کانال‎های حاوی پرلایت و ورمی‎کولایت (به نسبت V:V 3:1) کاشته شده و گیاهان تا نخستین برداشت با یک چهارم غلظت و از زمان نخستین برداشت تا انتهای آزمایش با نصف غلظت محلول‎های غذایی مختلف تغذیه گردیدند. میوه‎ها یک روز در میان برداشت و نهایتاً پس از گذشت شش ماه عملکرد نهایی محاسبه گردید. خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی گیاه در دو مرحله یعنی در طول رشد گیاه و انتهای رشد اندازه‎گیری شدند. نتایج نشان داد که محلول‎های غذایی تأثیر معنی‎داری (01/0P?) بر عملکرد خیار داشتند به طوری که NSU.K و NSHog حداکثر عملکرد و محلول NSKnop حداقل عملکرد را داشتند. با همان محلول‎های غذایی، رقم نگین نسبت به رقم کاترینا 30 درصد افزایش محصول نشان داد. خصوصیات رویشی و کیفی گیاه نیز تحت تأثیر محلول‎های غذایی و ارقام قرار گرفت. سطح برگ گیاهان در محلول‎های NSU.K، NSHog و NSKnop حداکثر بود. همچنین سطح برگ رقم نگین نسبت به رقم کاترینا افزایش معنی‎داری را نشان داد. همبستگی قوی (76/0r2=) بین سطح برگ و عملکرد به دست آمد. حداقل شاخص کلروفیل در تیمارهای NSStو NSNeth دیده شد. تأثیر تیمارها و ارقام بر درصد مواد جامد محلول (TSS) میوه‎ها معنی‎دار شد به طوری که حداکثر TSS در تیمار NSHog و حداقل در NSNeth و NSU.T دیده شد ولی حداکثر TSS دمبرگ در تیمار NSNeth مشاهده گردید. نیتروژن برگ برای تیمار NSSt بیشترین میزان را دارا بود که با محلول‎های دیگر متفاوت بود (05/0 P?) در حالی که نیتروژن برگ رقم کاترینا با رقم نگین تفاوت معنی‎دار داشت. پتاسیم برگ در تیمار NSU.K بیشترین میزان را نشان داد ولی در بین ارقام تفاوت معنی‎داری مشاهده نشد. فسفر برگ‎ها نیز در بین ارقام معنی‎دار شد. در نهایت میزان اسید قابل تیتراسیون (TA) میوه‎ها در....

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Different Nutrient Solutions on Yield, Nutrient Content and Physiological Characteristics of Cucumber (Cucumis sativus L.) Grown in Hydroponics

نویسندگان [English]

  • Ghader Khezri
  • Seyed Jalal Tabatabaei
چکیده [English]

Hydroponics technique accompanied by adjustment of nutrient solution seems to optimize crop production and help in establishing sustainable agriculture. In recent years, the greenhouse production of cucumber has been increased in Iran, however there are just a few proper nutrient solutions employed in growing the crop. In line with this, an experiment was conducted to find the effect of various important nutrient solutions including, NSUT, NSKnop, NSSt, NSUK, NSNeth, and NSUT on the growth, yield and quality of cucumber (Cucumis sativus L cvs Negeen and Katrina) grown in hydroponics. The experiment was arranged in a completely randomized design of three replicates. The seeds of cucumber were sown in the media containing perlite and vermiculite (3:1 V:V) and then were irrigated with different nutrient solutions. The fruits were harvested during the growing period and the final yield calculated over six months. The vegetative and physiological characteristics were studied during the experimental period as well as at the end of the period. The results showed that the yield of the cucumber crop was significantly affected by various nutrient solutions, so that the highest yield was obtained in either of NSHog and NSUK while, the lowest yield observed in NSKnop. The yield in cv Negeen was 30% higher than that in cv Katrina. Various nutrient solutions changed the leaf area, with the leaf area in the NSUK, NSKnop and NSHog being higher than those in other nutrient solutions. Leaf area in Negeen cv was higher than that in cv. Katrina. A positive correlation (r2=0.76) was found to exist between leaf area and the yield. SPAD value decreased in both NSSt and NSNeth. Total soluble solids (TSSs) in fruits was significantly affected by either of nutrient solution and cultivars with the maximum TSS being observed in NSHog while the minimum in either of NSNeth and NSUT. In petiole, maximum TSS was found in NSNeth treatment. The concentrations of N and K were significantly affected by the type of nutrient solutions. Leaf potassium content was the highest in treatment NSU.K, while there was no difference observed in K concentration between the cultivars. Nutrient solution had no effect on P concentration. Maximum titratable acidity of the fruits (TA) was observed in NSU.K treatment. It can be concluded that since NSU.K and NSHog improved the yield in cucumber crop, they can be recommended for use in the greenhouse cucumber production, however need arises for an....

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chlorophyll
  • Cucumber
  • Nutrient Solution
  • Quality
  • yield