شناسایی نشانگرهای مورفولوژیک مرتبط با مقاومت به خشکی در بادام (Prunus dulcis Mill)

نویسندگان

چکیده

به منظور تعیین نشانگرهای مورفولوژیک جهت غربالگری ژنوتیپ‌های بادام در برنامه های اصلاحی آینده، اثر تنش خشکی بر روی دانهال‌های حاصل از بذور شش رقم بادام با ژنوتیپ مشخص (از نظرتلخی وشیرینی) مطالعه شد. ژنوتیپ ها شامل هموزیگوت شیرین (بیوت)، هموزیگوت تلخ (ژنوتیپ تلخ) و هتروزیگوت شیرین (شاهرود 18، شاهرود 12، شاهرود 21 و سفید) و تیمارها شامل آبیاری کامل MPa33/.- = s? و تنش خشکی MPa8/1-= s? به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 2 فاکتور آبیاری، 6 فاکتور ژنوتیپ و 3 تکرار بودند. صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مانند پتانسیل آب برگ (w?) و مقدار نسبی آب برگ(RWC)، فلورسنس کلروفیل، تراکم و اندازه روزنه ها، وزن خشک اندامها و مقدار نیتروژن برگ و ریشه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که درجه مقاومت به خشکی در بین ژنوتیپ‌ها متفاوت بود. صفات مورفولوژیک برگ نسبت به صفات ریشه و شاخه به تنهایی با تنش خشکی همبستگی بهتری داشتند. تجزیه صفات مورفولوژیک برگ و روابط آبی گیاه نشان داد که ژنوتیپ‌های مختلف استراتژی های مختلفی را در مواجهه با تنش خشکی به کار می‌برند. همه ژنوتیپ‌ها قادر به حفظ برگها در شرایط تنش بودند، هر چند برگ‌های جدید اندازه کوچک‌تری از شاهد داشتند. اندازه برگ، رشد شاخه‌ها، وزن خشک شاخه‌ها، وزن خشک برگ‌ها وتراکم روزنه‌ها معیارمناسبی برای تشخیص مقاومت به خشکی در بادام نیستند. نسبت وزن خشک ریشه به سطح برگ (RDW /LA) در ژنوتیپ سفید با افزایش تنش افزایش یافت در حالی که این ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی مقاومت بیشتری از بقیه نشان داد. سطح ویژه برگ (SLA) واندازه روزنه ها در ژنوتیپ بیوت از بقیه کمتر بود در حالی که این ژنوتیپ نسبت به تنش خشکی حساسیت بیشتری داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Evaluation of Morphological Markers Linked to Drought Resistance in Cultivated Almond Seedlings (Prunus dulcis Mill.)

نویسندگان [English]

  • Abas Yadolahi
  • Kazem Arzani
  • Ali Ebadi
چکیده [English]

To evaluate morphological markers linked with drought stress resistance for screening almond genotypes in the breeding programs the effect of drought stress was studied on six nominated almond genotypes seedlings. The six pre-selected water stress mimposed almond genotypes included: homozygote sweet (Butte from University of California), heterozygote sweet (Shahrood12, Shahrood18, Shahrood21 and White) and homozygote Bitter (Bitter Genotype). Moisture treatments were: well irrigated plants (?s=-0.33 MPa) vs drought stressed ones (?s=-1.8 MPa). The factorial experiment was conducted based on a randomized complete block design (2 irrigation factors, 6 genotype factors) of 3 replications. Such morphological and physiological traits as: leaf RWC and water potential, stomatal size and density, leaf and root N content, chlorophyll fluorescence, leaf size, root and shoot dry weight (DW), were assessed. Results indicated that different genotypes show varied degrees of resistance to drought stress. Analysis of leaf morphological traits and water status in plants showed genotypes, different strategies in coping up with and compensating for the effect of drought. All genotypes preserved their leaves although, having produced smaller leaves. Leaf size, root or shoot DW, stomatal density and root or leaf nitrogen content were not correlated with drought resistance in the studied seedlings. Ratio of root DW to leaf area increased with drought in White cultivar, while (by considering chlorophyll fluorescence and water relations) this genotype was the most resistant to drought among the studied cultivars. Specific leaf area (SLA) and stomatal size being the lowest in Butte led to the conclusion that it was the least resistant to drought.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chlorophyll fluorescence
  • Leaf water potential
  • morphological markers
  • Prunus dulcis Mill
  • Stomatal density
  • Stomatal size