TY - JOUR ID - 76768 TI - ارزیابی مولکولی کارایی گرمادرمانی و کشت مریستم برای حذف شماری از بیماری‌های ویروسی در ‏رقم‌های مهم تجاری گلابی (‏Pyrus communis L.‎‏) ‏ JO - علوم باغبانی ایران JA - IJHS LA - fa SN - 2008-482X AU - کاظمی, نوشین AU - زارع نهندی, فریبرز AU - حبشی, علی اکبر AU - دادپور, محمدرضا AD - دانشجوی سابق دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاوزری، دانشگاه تبریز AD - دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاوزری، دانشگاه تبریز AD - دانشیار، پژوهشکده بیوتکنولوژی ایران (ابری)، کرج Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 50 IS - 4 SP - 983 EP - 992 KW - گرمادرمانی KW - ‏Apple chlorotic leafspot virus KW - Apple stem grooving virus ‎ KW - ‏Apple stem pitting virus KW - ‏RT-PCR DO - 10.22059/ijhs.2019.267056.1516 N2 - این پژوهش با هدف تولید نهال عاری از سه ویروس ACLSV (Apple chlorotic leafspot virus)، ASGV (Apple stem grooving virus) و ASPV (Apple stem pitting virus) در هفت رقم گلابی شامل ابته فتل، بیروتی، درگزی، کوشیا، لوئیزبون، ملینا و اسپادونا انجام شد. آزمایش­ها با ارزیابی اثربخشی دوره‌های گرمادرمانی شامل صفر، 7، 14 و 21 روز در دمای 38 درجه سانتی‌گراد و کشت مریستم انتهایی با اندازه کمتر از 2/0 میلی‌متر، بر میزان حذف ویروس از ریزنمونه­ها انجام شد. در ابتدا حضور ویروس‌های مورد مطالعه در ریزنمونه‌های مادری با روش RT-PCR مورد ارزیابی قرار گرفت و به جز، نمونه­های مادری رقم­های ابته­فتل و بیروتی که عاری از ویروس  ASPVبودند، سایر ریزنمونه‌ها به هر سه ویروس آلودگی داشتند. گرمادرمانی و کشت مریستم در شرایط درون شیشه‌ای انجام شد. ریزشاخه­های حاصل از گرمادرمانی و کشت مریستم توسط RT-PCR برای هر سه ویروس مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج نشان داد میزان حذف سه ویروس ACLSV، ASGV و ASPV به‏‌‏ترتیب با درصدهای 63/26، 5/35 و 46/78 در رقم‌های مختلف با یکدیگر متفاوت بود. بیشترین میزان عاری شدن از ویروس در رقم کوشیا و کمترین آن در رقم اسپادونا مشاهده شد. افزایش طول مدت گرمادرمانی رابطه مستقیم با افزایش درصد عاری سازی ریزنمونه­ها از هر سه ویروس مورد مطالعه داشت، اما از طرفی این افزایش دوره زمانی گرمادرمانی در 21 روز باعث کاهش رشد و تکثیر و حتی از بین رفتن ریزنمونه­ها شد. بنابراین 14 روز گرمادرمانی مؤثرترین تیمار جهت حذف آلودگی ویروس­هایASGV ،ASPV  و ACLSV به‏‌‏ترتیب با 4/61، 100 و 5/45 درصد از ریزنمونه­های مورد مطالعه بود. در پایان آزمایش نمونه‌هایی که توسط RT-PCR سالم تشخیص داده شدند، تکثیر و ریشه‌دار شدند و در شرایط گلخانه­ای سازگار شدند. UR - https://ijhs.ut.ac.ir/article_76768.html L1 - https://ijhs.ut.ac.ir/article_76768_d2729f2c65962a76cb50227fec7dedb8.pdf ER -