%0 Journal Article %T مقایسه کمی و کیفی اسانس حاصل از صمغ درخت بنه در سیزده رویشگاه طبیعی %J علوم باغبانی ایران %I پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران %Z 2008-482X %A دیده ور, مریم %A عبادی, محمدتقی %A عیاری نوش آبادی, مهدی %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 52 %N 2 %P 419-428 %! مقایسه کمی و کیفی اسانس حاصل از صمغ درخت بنه در سیزده رویشگاه طبیعی %K آلفا-پینن %K اسانس %K بنه %K صمغ %K هیدروکربن های مونوترپنی‏ %R 10.22059/ijhs.2020.298425.1774 %X بنه (Pistacia atlantica Desf.) از گونه­های غالب پسته وحشی موجود در ایران می­باشد. شیرابه درخت بنه یک ترکیب اولئورزینی است که از لایه خارجی پوست داخلی این گیاه ترشح می­شود و در ایران سقز نامیده می­شود. در این پژوهش درصد و ترکیبات شیمیایی اسانس شیرابه بنه در 13 رویشگاه لامرد، گچساران، دهپابید، جیرفت، مریوان (چهار رویشگاه گواز، قامیشله، انجیران و هانه شیخان)، کهنوج، شوریجه، دالاهو، اندیمشک و ایلام مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر و به روش تقطیر با آب انجام گردید و برای شناسایی و اندازه گیری اجزای اسانس، از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین مقدار اسانس (6/26 و 5/9 درصد) به ترتیب متعلق به صمغ مناطق مریوان (روستای گواز) و جیرفت بود. همچنین محتوای اسانس نمونه‌های شوریجه (25 درصد)، مریوان-انجیران (25 درصد)، مریوان- قامیشله (6/24 درصد) نیز بسیار مطلوب بود. بررسی ترکیبات اسانس نشان داد به‌طورکلی 39 ترکیب در اسانس صمغ درختان بنه وجود داشت که ترکیبات اصلی آن عبارت بودند از: آلفا-پینن (3/91-2/66 درصد)، بتا-پینن، کامفن، سابینن، دلتا-2-کارن، آلفا-فلاندرن، آلفا-ترپینن، پارا-سیمن، سیس-لیمونن اکسید، پاراسیمینن، ترانس-پینوکاروئول، سیس-ایزوسیترال، نئوایزو-وربنول و میرتنال. همچنین هیدروکربن های مونوترپنی به عنوان گروه اصلی تشکیل‌دهنده ترکیبات اسانس در تمام نمونه‌ها بودند و بین 1/81 تا 9/97 درصد اجزای اسانس را تشکیل دادند. %U https://ijhs.ut.ac.ir/article_83939_b715eb8b84d5f56eca40e21605907b4a.pdf